گفت و گوی پیام ما با مادر و دختر پته دوز
از «پته چهل تکه» تا «ساعت بی بی»

پته و قالی با فرهنگ کرمانی ها گره خورده است. انگشتان زنان قدیم کرمان با سوزن پته دوزی عهدی دیرینه دارد. گره هایی به عدد ستاره های آسمان که کویر کرمان را گل افشان می کند. گویی کویرنشینانی که در آرزوی گل و گیاه و سرو و سبزه می سوختند، دست به کار شدند و با سرانگشتان خود گل و گیاه و سرو و سبزه آفریدند و خانه های خشت و گلی شان را در آن غرق کردند.
حاجیه بی بی ملکیه؛ بانویی است که قریب هشت دهه از عمر خود را در کار پته گذاشته است. وی می گوید که از پنج سالگی به ملا رفتم. زن سیده ای در محله مان(خیابان ناصریه) بود که پته دوزی را نزدش آموختم. تا سن دوازده سالگی، دوختم و دوختم. دوازده ساله بودم که ازدواج کردم. خیلی زود مادر چند فرزند سر و نیم سر شدم. فرصت برای پته دوزی کمتر و کمتر شد. خانه مان هم پر رفت و آمد و پر مشغله بود. اما دوختن پته از سرم نرفت که نرفت. کارهای خانه را انجام می دادم. بچه داری و شوهر داری ام را می کردم.هر وقت فرصتی به دست می آوردم، پته را روی دامنم می گذاشتم و مشغول می شدم. استراحتم، پته دوزی بود. قبلاً که توانایی بیش تری داشتم، بیش تر می دوختم. تا حالا به مغازه داران، پته نفروخته ام. همیشه سفارش خانگی گرفته ام. الآن نمی توانم. نه این که دست از کار کشیده باشم. هنوز هم اگر پته نباشد، انگار گمشده ای دارم.
این بانوی هنرمند هنرش را نزد خود نگاه نداشته و به دخترش- که او نیز به صنایع دستی علاقه مند است- آموخته است. طاهره برف زاده، دبیر بازنشسته آموزش و پرورش است. سال های سال در دبیرستان های کرمان، درس حرفه و فن تدریس کرده است. برف زاده که در 22 مهرماه سال جاری پته چهل تکه ای تحت عنوان«ارغوان» را به ثبت ملی رسانده، می گوید که مادر من زن بسیار سخت کوش و پر تلاشی است. برای همه فرزندان و نوه های شان هر کدام یک تکه پته دوخته اند. با این که چشمهایشان ضعیف است اما باز هم دست از کار برنمی دارند. برف زاده در خصوص ثبت پته خود می گوید که در ابتدای کار در کرمان حمایتی از من صورت نگرفت. با راهنمایی آقای ثمررخی به تهران رفتم. در آن جا گفتند که رنگ های پته شما پایه شیمیایی است و این مانعی برای ثبت اثر است. دوباره به کرمان برگشتم و یک نمونه پته با رنگ های گیاهی دوختم و نام ارغوان را بر آن گذاشتم که در مهرماه امسال به ثبت رسید. یک ساعت طرح پته به نام«ساعت بی بی» هم در دست دوخت است. نام این ساعت به افتخار مادرم، بی بی نامیده شده است. من خوشحالم که خداوند چنین مادری به من عطا کرده است.
این دبیر بازنشسته در سال های تدریس خود نیز از هنر و آموزش آن به دانش آموزان مستعد خود غافل نبوده است. وی با یادآوری آن دوران اظهار می دارد که در زمان تدریس به کارهای عملی که دانش آموزانم انجام می دادند، بسیار توجه می کردم و ارزش قائل بودم. یک بار برای تدریس به یکی از شهرهای شمال رفته بودم، در آن جا هم بیکار ننشستم و گیاهی پیدا کردم که رنگ قرمز پر رنگی داشت. از آن گیاه رنگ قرمزی تهیه کردم استادان دادم. پیدا کردن و کوبیدن و… آن گیاه، کار آسانی هم نبود. این هنرمند توصیه ای به زنان همقطار خود دارد. برف زاده می گوید که من در سال 1380 به دلیل تصادف مدت ها زمین گیر بودم. بعد از آن که از جای برخاستم، دستم شکست. مدت زیادی نیز به خاطر دیسک کمر در استراحت مطلق بودم. باید نوه داری هم می کردم. اما با پشتکاری که داشتم، توانستم کارهایی از جمله ساعت پته و پته چهل تکه را به سرانجام برسانم. توصیه من به هم سن و سال هایم این است که در هر شرایطی خود را خانه نشین نکنند. از نیروی خود استفاده کنند. در حال حاضر جامعه به جوان گرایی علاقه مند است. دوست دارند جوانان را به مسوولیت و کار بگمارند که بسیار خوب و خوشحال کننده است. اما جوانان برای ادامه راه به تجربه بزرگ ترها نیز نیازمند هستند.