ارگ راین
ارگ تاریخی راین در جنوب غربی شهر راین قرار دارد. این بنای خشتی تا حدودی به ارگ تاریخی بم شبیه است. ارگ راین با مساحتی بیش از 22 هزار مترمربع، دومین بنای خشتی بزرگ جهان بعد از ارگ بم و یکی از مکان های دیدنی استان کرمان به شمار می آید که هرساله میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است.
پلان ارگ راین تقریبا مربع شکل است و چندین برج در اطراف آن ساخته شده است. حصاری که در اطراف ارگ راین کشیده شده است بیش از 10 متر ارتفاع دارد و تنها ورودی ارگ از قسمت شرقی آن است که با سر دری بزرگ به محوطه داخلی راه دارد.
ارگ راین شامل مکتب خانه، بارانداز، سرباز خانه، ساختمان قرنطینه و مسجد یا انبار بوده است و از چند سو برج های دیده بانی براطراف و اکناف این قلعه تسلط داشته اند به گونه ای که از این قلعه به ارگی تسخیر ناپذیر یاد می کنند.
درون ارگ راین نیز عناصری چون بازار، اصطبل های زمستانی و تابستانی، زورخانه، اعیان نشین و عام نشین وجود دارد. قدمت ارگ راین که یکی از مهم ترین آثار تاریخی کهن شهر راین است به دوره ساسانیان می رسد.
در قسمت ارگ حکومتی خانه اعیان و خوش نشینان واقع شده است، در نحوه ساخت و معماری و مصالح به کار رفته بین این قسمت با قسمت عامه نشین تفاوت محسوسی وجود دارد.
ارگ راین تا 150 سال پیش، قابل سکونت بوده و مرمت آن از سال 1374 آغاز شده و قسمت های بازار، حاکم نشین، چهارانبار، آتشکده زورخانه و خانه اعیانی مباشر بازسازی شده اند.
یکی از قسمت های دیدنی ارگ راین قسمت نگهبانی است که نزدیک در ورودی قرار گرفته و از بالا با یک سوراخ مربع شکل به پایین دید دارد و در زمان قدیم نگهبانان ورود و خروج افراد را از نقطه، کنترل و محافظت می کردند. در هنگام جنگ نیز از این قسمت بر سر دشمن آب جوشان یا آتش ریخته می شد.
قسمت های مختلف ارگ راین با پله های جالب و بعضا مدور از هم جدا می شود، بخش هایی از این قلعه قدیمی در اثر گذشت زمان فرو ریخته است. کوچه های تو در تو و بازار ارگ از دیگر قسمت های دیدنی ارگ راین هستند و به اتاق ها و حجره هایی ختم می شوند که گذشت زمان بر آنها تاثیرات نسبتا محسوسی گذاشته است. کمرنگ شدن نقوش برخی از دیواره ها از جمله این تاثیرات، بر اثر گذشت زمان است . با این حال شکوه و جلال ارگ راین آنرا به یکی از دیدنیهای استان کرمان تبدیل کرده است.
ارگ راین یک از دژهای فرمانروایی میرزا حسین خان(راینی) در زمان نادر شاه افشار و پسر او محمد علی خان در زمان زندیه بوده است. به دلیل محبوبیت میرزا حسین خان این ارگ در بسیاری از منابع با نام ارگ میرزا حسین خان نامیده شده است.
شهر راین در ۱۰۰ کیلومتری جنوب شهر کرمان و بر دامنه کوه هزار قرار گرفته است با قدمت و تمدن کهن در زمان ساسانیان بواسطه قرار گرفتن در بزرگراه غرب به شرق و راه کرمان به جیرفت و بندرعباس موقعیتی مناسب داشته و یکی از مراکز داد و ستد کالا و همچنین بافت پارچه های ارزشمند بوده است که حتی به مناطق دور مانند مصر نیز صادر می شد. البته راین از گذشته به عنوان یکی از مراکز ساخت شمشیر و چاقو و سپس تفنگ هم مشهور بوده است که هنوز چاقو سازی کم و بیش در این شهر رواج دارد.