نخستین دانشگاه کرمان
۴ آبان ۱۳۹۵، ۰:۵۵
نخستین دانشگاه کرمان
تاریخ کهن کرمان در طول سالها حکام بسیاری بر خود دیده که بسیاری از آن ها بناها و زیرساختهایی را به یادگار گذاشتهاند که پس از گذشت سالها هم چنان مورد استفاده قرار میگیرند یا به عنوان گوشهای از تاریخ و تمدن کرمان کهن به یادگار ماندهاند.
شاید کمتر کرمانی بداند که یکی از عادلترین و موثرترین حکام کرمان زنی بوده به نام ترکان خاتون که در زمان حکمرانی وی بر کرمان، این خطه به یک باره شاهد تحولی عظیم میشود. بسیاری از آب انبارها، قناتها و بناها و راههای استان کرمان در زمان این حاکم مقتدر احداث میشود و امنیت و فرهنگ در کرمان رونق میگیرد به طوری که کرمان به یکی از مراکز اصلی علم و ادب و معماری تبدیل میشود.
وی از سلسله حاکمان قراختایی در کرمان محسوب میشده که از سال 655 تا 681 بر این سرزمین حکمرانی کرد و بسیاری از مدارس، کاروانسراها و البته مساجد کرمان در زمان او احداث شد.
در کنار خدمات گستردهای که وی در کرمان انجام داد میتوان به دوراندیشی علمی و فرهنگی وی اشاره کرد که موجب رونق فرهنگ و ادب و مذهب در کرمان شد وی نخستین دانشگاه کرمان و یکی از اولین دانشگاههای ایران را بنا نهاد که هم اکنون به گنبد یا قبه سبز در کرمان شهرت یافته است.
این بنا که به یکی از زیباترین بناهای کرمان شهرت داشته است، یکی از عظیمترین بناهای این شهر محسوب میشده به طوری که وقتی کرمان به اشغال انگلیسها در آمد سایکس که کنسولگری انگلیس را در کرمان بنا کرد از این بنا به عنوان یکی از عجایب معماری کرمان یاد کرده بود.
وی در خاطراتش از این بنا به عنوان بنایی با ارتفاع 50 پا یاد می کند که نمای بیرونی آن دارای کاشی کاری سبز رنگ بوده است.
این بنا که با شماره ثبت 124 در لیست آثار ملی جای گرفته متاسفانه بر اثر زمین لرزهای دچار خسارت شدید میشود و پس از آن تاکنون هیچ یک از مسئولان شهر کرمان سراغی از این بنا نگرفته و مرمتش نکرده اند.
قسمتهایی که از این بنا همچنان به جا مانده از جمله زیباترین آثار معماری ایرانی محسوب میشوند و در دانشگاههای کشورهای مختلف به عنوان زیباترین اثر بجا این بنا توسط بانوی کرمان تکمیل شده است.
نخستین خشت های این بنا در زمان سر سلسله قراختاییان در کرمان بنا شد و در واقع براق حاجب، مؤسس این سلسله در سال 630 هجری قمری ساخت این بنا را آغاز کرد و اما پس از مرگش ساخت بنا با دستور ترکان خاتون حاکم محبوب مردم کرمان ادامه یافت.
بدون شک شهر کرمان بسیاری از داشتههایش را در تاریخ مدیون این حاکم است. به طوری که در زمان او علم آموزی و ادب و فرهنگ و کشاورزی در کرمان رونق گرفت و یکی از بزرگترین اقدامات ترکان خاتون احداث قنات بود که موجب آبادانی کرمان و رونق کشاورزی شد.
بنای گنبد سبز که به واقع یکی از نخستین دانشگاههای ایران محسوب میشود در ابتدا در مجاورت آرامگاه حکام قراختایی و برای توجه به آرامگاه آنان بنا شد اما کاربری آن چیزی جز مدرسه و مرکز علمی نبود به طوری که ترکان خاتون شرایط را برای حضور دانشمندان و علما برای انتقال دانش به دیگران در این مرکز فراهم کرد و آن را گسترش داد.
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید