حس همسایگی و همبستگی
۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۵، ۲۳:۳۱
حس همسایگی و همبستگی
«ساباط»، معبری برای آرامش رهگذران است تا انسان پیاده در مسیر حرکت خود در یک توالی مناسب در فضای سایه قرار گیرد، که نشان میدهد معماری در گذشته تا چه حد به نیاز و آسایش مردم توجه داشته است.
ساباطها به گونهای استقرار پیدا کردهاند تا انسان پیاده در مسیر حرکت خود در یک توالی مناسب در فضای سایه قرار گیرد.
ساباط در زبان فارسی دارای ریشهای کهن است. بخش اول آن «سا» بهمعنای آسایش و بخش دوم آن «باط» نمودار ساختمان، آبادی و عمارت است که این نوع معماری خاص مناطق آب و هوای گرمسیر و کویری است تا با انداختن سایه و ایجاد مسیری خنک برای رهگذران، آنها را از شدت تابش نور خورشید و گرما در این معابر محافظت کند.
ساباطها از لحاظ نوع سقف به دو گونه تقسیم میشوند، یک گونه آن دارای سقف مسطح بوده و از تیرهای چوبی و حصیر برای نگهداری وزن و سقف آن استفاده میشود. نوع دیگر ساباطهایی است که دارای طاق هستند. این ساباطها با توجه به مسائل استاتیکی بخوبی میتوانستند وزن سقف را هرقدر هم سنگین بود به ستونها، دیوارها و سپس به زمین منتقل کنند. روش آجرچینی این سقفها اغلب به صورت رومی انجام شده است. در خیلی از این ساباطها ورودی چند خانه مجتمع شده است که از نظر افزایش حس همسایگی و همبستگی محلهای حائز اهمیت است.
این سازه بهعلت نیمه پوشیده بودن در تابستان به پدید آمدن کوران هوا منجر میشده است که هوای درون ساباط را از بیرون آن خنکتر میکند، همین نیمه پوشیده بودن در زمستان به گرمتر شدن هوای درون ساباط از بیرون آن میانجامد. ساباطها همچنین مایه یکپارچگی و استواری خانههای کنارشان هستند و به آنها در پایداری در برابر نیروهای پدید آمده از فشار سازه کمک میکنند. ساباط وسیلهای در تقابل با وزش بادهای موسمی نیز هست. معمولاً پشتبام ساباطها مورد استفاده واحدهای همجوار قرار میگیرد که برخی بهصورت اتاقی مشرف به کوچه جلوهگر شده است. در برخی از کوچههای بن بست نیز ساباط اجرا میشود که در قسمت ورودی آن دری محکم تعبیه میشده که اینگونه از فضاها «دربند» نامیده میشود که در مجموع در افزایش امنیت ساکنان کوچه مناسب بوده است.
نگاهی به ساباطها نشان میدهد که معماری در گذشته تا چه حد بر اساس توجه به نیاز و آسایش مردم انجام شده است، اما متأسفانه در معماریهای جدید کمتر به این نکات ارزشمند توجه میشود و به نظر میرسد استفاده از این نوع معماری در شهرهای کویری به مرور در حال فراموش شدن است.
مطالب مرتبط
![۵ اثر طبیعی استان کرمان ثبت ملی شد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/مزارشاه.jpg)
۵ اثر طبیعی استان کرمان ثبت ملی شد
![موزه مردمشناسی رفسنجان بهزودی افتتاح میشود](https://payamema.ir/pubfiles/2024/05/موزه-مردمشناسی.jpg)
موزه مردمشناسی رفسنجان بهزودی افتتاح میشود
![تلاش میکنیم کودک ترک تحصیل کرده در استان کرمان نداشته باشیم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/6-3-jpg.webp)
معاون کمیته امداد کشور:
تلاش میکنیم کودک ترک تحصیل کرده در استان کرمان نداشته باشیم
![مرمت و بازسازی «خانه شهر» کرمان به کجا میرسد؟](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/خانه-شهر-jpg.webp)
مرمت و بازسازی «خانه شهر» کرمان به کجا میرسد؟
![دستگیری ۲ شکارچی غیرمجاز در رفسنجان](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/8897072_648-jpg.webp)
دستگیری ۲ شکارچی غیرمجاز در رفسنجان
![مجرمان در کرمان به جای زندان، درخت میکارند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/03/14010824000383_Test_PhotoN-jpg.webp)
مجرمان در کرمان به جای زندان، درخت میکارند
![محیط زیست کرمان: غازهای وحشی تلف شده در رفسنجان نمونهگیری میشود](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/170968815.jpg)
محیط زیست کرمان: غازهای وحشی تلف شده در رفسنجان نمونهگیری میشود
![ترافیک سنگین در قشم و گیلان و کمبود جا در بوشهر](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/سفرهای-جاده-ای-jpg.webp)
آخرین وضعیت سفر در تعطیلات ۲۲ بهمن
ترافیک سنگین در قشم و گیلان و کمبود جا در بوشهر
![تعداد مجروحان بستری در بیمارستان به ۷ نفر رسید](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/1200x675_cmsv2_a803e2a5-ef7a-5ee8-86eb-629159775ffb-8149064.webp)
۲۷ روز پس از حمله تروریستی کرمان
تعداد مجروحان بستری در بیمارستان به ۷ نفر رسید
![شهادت نازنین آچکزهی یکی دیگر از مجروحان حادثه کرمان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/1200x675_cmsv2_a803e2a5-ef7a-5ee8-86eb-629159775ffb-8149064.webp)
شهادت نازنین آچکزهی یکی دیگر از مجروحان حادثه کرمان
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید