بازی اظهارات در صحنه مذاکرات

حمیدرضا آصفی*
مذاکرات ایران با اعضای 1+5 در روزهای پایانی خود، به صحنه اعلام‌نظرهای متفاوت اما بعضا مثبت توأم با احتیاط بدل شده است؛ درحالی که کمتر از 10روز به موعد مورد تفاهم طرفین باقی مانده است، روس‌ها بیش از هر زمانی به اعلام نظر پرداخته‌اند و این درحالی است که به غیر از آمریکا‌یی‌ها که بعضا مواضعی را در سطوح مختلف مطرح می‌کنند، کشورهای اروپایی با سکوت تلاش خود را روی میز مذاکرات دنبال می‌کنند. به‌رغم موضع‌گیری بسیار ناامیدانه چند روز پیش آقای ریابکوف، این مقام روسی در یکی دو روز گذشته به اظهارنظر‌های بسیار مثبتی پرداخته و بیان کرده پیشرفت در مذاکرات بیش از انتظار بوده و تا 30 ژوئن نیز تمام می‌شود. هرچند تعدادی از رسانه‌های روسی صحبت از ادامه مذاکرات در ماه ژوئیه کرده‌اند اما اظهارات وزیر خارجه روسیه، آقای لاوروف نیز همجهت با موضع اخیر ریابکوف بوده است. بر این اساس اگر اظهارنظر مقامات روسیه برای این نباشد که چنانچه مذاکرات دچار دشواری شد آن را نتیجه رفتار غیرمنطقی آمریکا تفسیر کنند، می‌توان چنین برداشت کرد که مذاکرات در برخی از موارد اختلافی دچار پیشرفت شده است. از سوی دیگر اظهارنظرآقای کری درمورد PMD که برخلاف گذشته اظهارنظر متفاوتی بود، فضای بسیار مثبتی را پیرامون مذاکرات به وجود آورده است؛ به‌گونه‌ای که شاخص بورس در کشور در یک روز بیش از هزار واحد رشد کرد. اظهارنظر این مقام آمریکایی انتظارات را در ایران بالا برده است گرچه یک سناتور آمریکایی اظهار داشت، آقای کری در تماس تلفنی به او اعلام کرده که اظهارات وی غیردقیق و ناقص پخش شده و مواضع آمریکا در این رابطه تغییر نکرده است.
سخنگوی وزارت خارجه نیز به‌گونه‌ای در صدد ترمیم و اصلاح اظهارات جان کری برآمد. چنانچه اظهارات آقای کری که از آن می‌شود استنباط کرد از PMD عبور کرده، می‌تواند به یک موضع اجماعی در آمریکا تبدیل شود، باید انتظار داشت که مذاکرات سرعت بیشتری به خود گیرد. موضوع چگونگی صدور قطعنامه جدید شورای امنیت و همچنین برنامه‌ریزی برای لغو تحریم‌ها از موضوعات دیگری است که قاعدتا می‌بایست پیش از سفر وزرای خارجه 6 کشور در آنها پیشرفت‌های جدی به وجود آید؛ اکنون باید دید اجلاس 1+5 در اواخر ماه جاری میلادی چگونه و با چه میزان از اختلاف برگزار می‌شود تا بتوان ارزیابی دقیق‌تری از اینکه این مذاکرات چگونه طی و با چه نتیجه‌ای به پایان می‌رسد داشت؛ اما تا همین جای کار این تصور وجود دارد که جمهوری اسلامی ایران فضای افکار عمومی را به دست گرفته و توانسته با پافشاری بر خطوط قرمز پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته باشد.
رمز موفقیت در این مذاکرات حمایت داخلی از تیم مذاکره‌کننده و پافشاری دیپلمات‌های کشورمان بر خطوط قرمز و کسب حداکثر امتیاز در این میدان است.
* سخنگوی اسبق وزارت امورخارجه