فاطمه باباخانی
دبیر محیط زیست و منابع طبیعی
فاطمه باباخانی
۱۱ دی ۱۴۰۲
عملکرد برخی دامپزشکان قاچاق حیات‌وحش را تقویت میکند
قفس‌های تنگ و حیوانات مچاله‌شده، حیوان یا حیوانات زیر دست‌وپا مانده که تلف شده و یا آسیب دیده‌اند و همچنان از بقیه جدا نشده‌اند، خزندگان حبس شده در ظرف‌های پلاستیکی، کارتن‌های سوراخ‌شده پر از پرنده، بخش نازیبای قاچاق حیات‌وحش است. سوی دیگر تصویری از مردی است که بوسه بر سر پلنگ می‌زند، آغوش زنی که شیر در آن جای گرفته است و دامپزشک حیوان خانگی که آمپول را با احتیاط به پای کوچک یک توله خرس می‌زند و باعث میشود همه زیر این پست، در بخش نظرات، قربان‌صدقه‌اش بروند. تاکنون آنچه دربارهٔ قاچاق حیات‌وحش نوشته شده، دربارهٔ محلی‌‌ها، سوداگران و بازار مرتبط با گونه‌های مختلف بوده است. بااین‌حال قشر دیگری هم هستند که به‌گفتهٔ «فربد خاکپور»، دامپزشک حیات‌وحش و دانشجوی دکترای تخصصی بیماری‌های حیات‌وحش دانشگاه کویینز بلفاست بریتانیا، بدون حضور آنها چرخهٔ قاچاق کامل نمی‌شود؛ دامپزشکان حیوانات خانگی. آنها می‌توانند این چرخه را متوقف یا آن را تقویت کنند.
فاطمه باباخانی
۸ دی ۱۴۰۲
دست‌انداز بودجه در مسیر حفاظت یوز
«فراز» یوز نر غالب پارک ملی توران این روزها گاهی به فنس سایت تکثیر در اسارت نزدیک میشود. سازمان حفاظت محیط زیست هرگونه احتمال برای زنده‌گیری فراز را تکذیب کرده، اما گروهی می‌گویند اگر «حسن اکبری»، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، دربارهٔ زنده‌گیری هشدار داده، یعنی قصد و نیتی برای انجام این کار از سوی اداره‌کل حفاظت محیط زیست وجود داشته است. گروه دیگری هم منتقد رویهٔ اداره‌کل در موضوع تخصیص بودجه به پارک ملی توران هستند و معتقدند تنها با استقلال پارک ملی «توران» مشابه آنچه در مورد پارک ملی «گلستان» شاهد بودیم، شرایط این منطقه بهبود پیدا میکند و شاهد یک پاسخگویی درست و یکپارچه خواهیم بود. در سال‌‌های اخیر افکار عمومی با حساسیت زیاد اخبار مرتبط با پارک ملی توران را دنبال میکند. با اینکه این منطقهٔ تحت‌مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست عنوان زیستگاه زادآوری یوز آسیایی را دارد و سایت تکثیر در اسارت هم در همین منطقه قرار گرفته است، مشخص نیست دربارهٔ سایت تکثیر و اقداماتی که در آن انجام میشود و دربارهٔ فعالیت‌های حفاظتی در این منطقه چه کسی مقام مسئول است و باید پاسخگوی اصلی باشد؛ «علی‌اکبر قربانلو» رئیس پارک ملی توران، «بهرامعلی ظاهری» مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان یا «حسن اکبری» معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست؟ در این گفت‌وگو به سراغ اکبری رفته‌ایم تا شاید از زبان معاون سازمان حفاظت محیط زیست پاسخ بخشی از پرسش ها را روشن شود.
فاطمه باباخانی
۵ دی ۱۴۰۲
خطر ساخت‌وساز بیخ گوش «تنگ صیاد»
کلنگ روبان‌زده‌ای که روزهای آغازین آذر امسال به دست معاون برنامه‌ریزی کشور بر مرکز دایره‌ای گچی در چهارمحال‌وبختیاری فرود آمد، قرار است به مسجدی تبدیل شود که دقیقاً در مرز منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ تنگ صیاد قرار دارد. همان منطقه‌ای که چندروز پیش شکارچیان غیرمجاز و محیط‌بانان در آن درگیر شدند و بیش از چهار ساعت تعقیب و گریز و تیراندازی جریان داشت.
فاطمه باباخانی
۱ دی ۱۴۰۲
جنگل‌های «ورگاویج» در نوسان فاجعه و ساماندهی
«استان مازندران در آستانهٔ یک تحول بزرگ هم در حوزهٔ اقتصادی و هم در حوزهٔ اقتصاد گردشگری قرار گرفت، با اجرای طرح می‌توان منطقه را از حالت بالقوهٔ کنونی به قطب بالفعل اقتصادی گردشگری شمال کشور تبدیل کرد.» این نقل قولی از «مسعود یعقوبی»، شهردار چالوس است. طرحی که از آن سخن گفته همان طرح پارک جنگلی در عرصهٔ شش هزار هکتار از جنگل‌های منطقهٔ «ورگاویج»، «خانیکان» و «پلهم کوتی» است. طرحی که به گفتهٔ مسئولان، در حد آلاچیق است و قرار نیست سازهٔ سنگینی در منطقه احداث شود. پرسش این است که چنین طرحی می‌تواند در استانی که بیشترین گردشگر کشور را دارد، تحول بزرگی ایجاد کند یا بازهم واگذاری انجام میشود و بعد سرمایه‌گذار کتابچه‌ٔ طرح را کنار گذاشته و بنا به صلاحدید خود عمل میکند؟
فاطمه باباخانی
۲۴ آذر ۱۴۰۲
چراغ‌های نجات‌بخش
گروهی از «باکلان‌ها» وقتی برای صید ماهی به آب زدند در تورهای صیادی گیر افتادند. دست و پا زدن فایده‌ای نداشت، پاهایشان از تور جدا نمی‌شد. صیادان چند روز بعد تور را که بالا کشیدند مثل هر بار جنازه‌های سیاه چسبیده به تور را دیدند، باکلان‌ها را از تور جدا و در ساحل رهایشان کردند، ماهی‌ها را هم با خود بردند.
فاطمه باباخانی
۲۱ آذر ۱۴۰۲
جنجال انتقال بی‌سروصدای قوچ‌ومیش‌ها
یک نقطهٔ روشن هم در موضوع انتقال قوچ و میش‌های منطقهٔ شکارممنوع تپال لااقل تا ساعت ۱۶ وجود نداشت، همه‌چیز در هاله‌ای از ابهام بود. در این باره که چند قوچ و میش زنده‌گیری می‌شوند عددهایی بین ۴۰ تا ۸۰ فرد مطرح شده است. همچنین، در مورد شیوهٔ زنده‌گیری هم برخی از استفاده از تور تأکید دارند و گروهی منکر آن هستند. جمع این ابهام‌ها یک جور سردرگمی در جامعهٔ محیط زیست ایران در روز سه‌شنبه بیست‌ویکم آذرماه ۱۴۰۲ به‌وجود آورده است.
فاطمه باباخانی
۲۰ آذر ۱۴۰۲
امیدواری بدون خوش‌بینی
«تلنگر سرطان بسیار سنگین است؛ از هم می‌پاشی تکه‌تکه می‌شوی، ولی درنهایت تکه‌هایت را جمع می‌کنی و به‌هم بند می‌زنی، زندگی برایت گوهری میشود ذی‌قیمت، که اگر رنج و مرارت درمان بگذارد و اندک توانی بیابی دوست داری بهتر و زیباتر زندگی کنی، می‌خواهی به شور زندگی چنگ بزنی، هداياي دنيا را بی معطلی و فوت وقت بپذیری، دم را دریابی و لحظه‌به‌لحظه زندگی کنی.» این جمله‌ها بخشی از کتاب «شینا انصاری» فعال و کارشناس محیط زیست با نام «گَت مریضی» است. او در اوج کرونا و زمانی که هنوز سوگوار از دست دادن پدر بر اثر سرطان بود، متوجه بیماری خود شد. «گَت» در مازندرانی معنای «بزرگ» می‌دهد و این اصطلاح با سرطان جور است؛ بیماری‌‌ای که نه‌تنها زندگی بیمار، بلکه جمع بزرگی از حلقهٔ نزدیکان پیرامون او را برای ماه‌ها و سال‌ها درگیر میکند. شینا در این کتاب به ذکر صرف تجربهٔ خود در خانواده، کلینیک و سالن‌های شیمی‌درمانی بسنده نکرده بلکه کوشیده تا حد توان به ادبیات تولیدشده پیرامون سرطان در جهان و ایران نیز بپردازد. در این گفت‌وگو در کنار پرسش‌هایی دربارهٔ «گَت مریضی» از عواملی که ما را در معرض این بیماری قرار می‌دهند، پرسیدیم.
فاطمه باباخانی
۱۴ آذر ۱۴۰۲
خیّران جای فعالان مدنی می‌نشینند؟
«شاهد بودی که چقدر تلاش کردم ایران جای بهتری شود،. این روزها خبرها را می‌خوانم و طاقتم طاق میشود؛ هرچه درست کرده بودیم، درحال از دست رفتن است و کاری از من ساخته نیست.» «مینا استقامت»، جنگل‌شناس و فعال محیط زیست، اینها را با بغض می‌گوید و لحظه‌ای بعد این بغض چنان راه گلویش را می‌گیرد که تنها صدای نفس‌هایش شنیده میشود. مینا مدیر یک انجمن محیط زیستی است؛ «زیپاک». این انجمن فعالیتش مثل بسیاری دیگری از انجمن‌ها به‌شدت محدود شده است! البته این روزها دغدغهٔ «علی سلاجقه»، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، بهره‌گیری از ظرفیت خیرین به‌جای سازمان‌های مردم‌‌نهادی است که «زیپاک» یکی از آنها به حساب می‌آید.