سایت خبری پیام ما آنلاین | بحرآسمان گوهری بر نگین طبیعت کرمان

بحرآسمان گوهری بر نگین طبیعت کرمان





۲۳ دی ۱۳۹۵، ۱:۴۰

بحرآسمان

گوهری بر نگین طبیعت کرمان

منطقه بحر آسمان در دهه ۱۳۵۰ به واسطه ارزش های منحصر به فرد بخش های جنوبی منطقه در حوزه کوه قرقطوئیه با احداث پاسگاه در منطقه اسفندقه اقدامات لازم جهت حفاظت منطقه به عمل می آمده است ولی به واسطه نبود امنیت در محل بطور کل حفاظت آن تا چند سال قبل متوقف شده بود.  سپس طی مصوبه شماره ۳۲۹ شورای عالی محیط زیست (کمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ 22/۹/۱۳۸۹ با وسعت ۱۱۹ هزار و  ۵۷۳ هکتار بعنوان منطقه حفاظت شده بحر آسمان به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است. 

این منطقه در ۲۱۵ کیلومتری جنوب مرکز استان کرمان، ۲۵ کیلومتری شرق شهرستان رابر و همچنین ۴۰ کیلومتری شمال غرب شهرستان جیرفت واقع شده است.

حدود منطقه

شمالا: در امتداد جاده آسفالته جیرفت – رابر در حوالی روستای گراه به کوه شنگرا آغاز و از آبادی کلم دخترکش، دروا، بستان، گدار سرخ، آب برده، باب گرگ، اورچ مراد، کاکان، جنگا، دره میشان، شهید نظری، باب سیبا، قلندری، تیرگری خامکوئیه، گودگردو، ده شیخونی عبور نموده و پس از دره جوش آب از مزرعه دال خونی، مزرعه گودگرد به رودخانه دره کیل ختم میگردد و مرکز آن زمین حسین می باشد.

شرقا: از زیارتگاه شاه چهل مرد به طرف ارتفاعات کوه سیر و مزرعه صنیقو و در امتداد رودخانه های زمان و رمون، دولت آباد و کمون و اتصال به رودخانه هلیل رود که در این قسمت رودخانه وارد منطقه می شود و سپس از ارتفاعات لویا و بنه ده شاخ میگذرد.

جنوبا: از محدوده کوه بنه ده شاخ و آبادی های کل صفایی و چناران سفلی عبور مینماید.

غربا: طی عبور از آبادی پیلوئیه، سرلرد، گزنگ، امامزاده سلطان حسین، مزرعه نراب در امتداد جاده خاکی به رودخانه فصلی گردان و آبادی هوشوئیه، سقین و مجددا اتصال به رودخانه دره کیل.

حداکثر ارتفاع منطقه ۳۶۸۰ متر مربوط به کوه بحرآسمان و حداقل ارتفاع ۱۹۲۰ متر در حوالی علی آباد می باشد.

اقلیم: منطقه حفاظت شده بحر آسمان دارای اقلیم سرد و خشک بوده و در زمستان ها بخش های زیادی از آن پوشیده از برف می گردد. شرایط آب و هوایی خاص منطقه در فصول گرم سال از مهمترین ویژگی های جلب توریسم به آن می باشد.

منطقه بحرآسمان مجموعه ای کوهستانی است که به همراه جبال بارز طولانی‌ترین و مرتفع ترین رشته کوه جنوب شرقی کشور را ایجاد کرده است. در واقع این کوهستان به مانند بسیاری از کوهستانهای واقع شده در مجموعه فلات مرکزی تنها یکسری کوه پراکنده نبوده بلکه کاملا رشته کوهی مرتفع است که از نظر توپوگرافی و اقلیمی هیچ سنخیتی با مناطق دشتی اطراف خود ندارد. ارتفاعات این کوهستان که در جنوب شرقی شهر کرمان واقع شده و در نزدیکی کوهستانهای هزار و جوپار قرار دارد زمستان های بسیار سردی دارد که با بارش برف همراه است و این برف در ارتفاعات تا مدتها باقی می ماند.

ارتفاعات بحرآسمان در بخش جنوبی با قرار گرفتن در حوزه آبریز هلیل رود و جازموریان نهایتا به مناطق دشتی با ارتفاع ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ متر ختم می‌شود که از آب و هوای بسیار گرم و تا حدودی مرطوب برخوردار است. برعکس، جبهه شمالی این رشته کوه به دشت‌های مرتفع‌تری وصل می‌شود که دارای اقلیمی سرد و خشک هستند. این محدوده کوهستانی مرتفع هم به دلیل بارش سالانه نسبتا زیاد که شامل باران و به ویژه برف است و هم وجود چشمه‌های فراوان، از منابع آبی زیادی برخوردار است که به صورت جوی ها و رودخانه‌های کوچک و بزرگی دیده می‌شود که تمامی آنها از سرچشمه‌های رودخانه هلیل رود بوده و نهایتا به هامون جازموریان می‌ریزند.

زمین شناسی

از نظر زمین شناسی ۶۰ درصد رسوبات در ارتباط با دوره ترشیری تا پالئوژن بوده که رسوبات آبرفتی، مخروط افکنه های بادبزنی و رسوبات نمکی را در بر می گیرد. ۱۵ درصد در ارتباط با دوره ترشیری تا نئوژن می باشد که شامل رسوبات پیروکلاستیک، اندزیت، رسوبات آبرفتی، رسوبات نمکی و آهکهای نمولیتی می باشد. ۱۰ درصد رسوبات مربوط به دونین – پالئوزوئیک تحتانی می باشد که عمدتا رسوبات آهکی، پیلولاوا و دایکهای سیلیسی می باشند. ۸ درصد در ارتباط با دوران ژوراسیک بوده که شامل آهک توربیدایتی، ماسه سنگ، سیلتستون و آندزیت های بالشتی می باشند. ۷ درصد باقیمانده مربوط به دوران کواترنری و شامل رسوبات عهد حاضر است.

در منطقه بحر آسمان شیب عمده منطقه بین ۱ تا ۱۴ درصد می باشد و باقیمانده بین ۲۴ تا ۳۸ درصد است. همچنین در بخش های اندکی از شمال شرق، شمال، مرکز و جنوب شیب بین ۳۸ تا ۷۱ درصد می باشد. جهت اصلی شیب های دیده شده در منطقه جنوب شرق تا جنوب غرب بوده و در بعضی از محدوده ها جهت شیب شمال شرق تا شمال غرب نیز مشاهده شده است.

منابع آبی منطقه

در منطقه بحر آسمان به واسطه وجود رودخانه های هلیل، گردین، دولت آباد، هنزا، رمان و چشمه های فراوان و همچنین آبگرم گیشکی بر روی مرز جنوبی منطقه در محدوده کوه قرقطوئیه در ارتفاع ۱۷۹۶ متر نیز حائز اهمیت میباشد.

چشمه های منطقه حفاظت شده بحر آسمان عبارتند از: گود خشک، گرود، بگم، نارون، دره کوک، خدنگان، کردان، دولت آباد، ده شیخ، بندر، آسمان، مزرعه، پشت گل، سیبستان، ده شیخ، خامکوئیه، بحر آسمان، سرسوز، قاضی آباد، کهنوج، قلندری، دره یاب،رآب، مزرعه سرآب، تل بن، شهیدنظری، دره میشان، تنگ بیدی، میان گداری، هنزا کوه، خوش مور، پاوندر، باب میل، فیچ، جنگا، سرجوزان، خرمران، سروبیژن، شن گواراچ، زرآب، رض داب، کوور، دولت آباد، کروئیه، هوشک

چشم اندازها و جاذبه های اکوتوریسمی: آبشار گلم دخترکش،‌ غار نیشر (زیستگاه خرس سیاه)، رودخانه های دائمی همچون هلیل، توپوگرافی منحصر به فرد که منجر به پیدایش انواع چشم اندازها گردیده است.

وضعیت اجتماعی: از جمله آبادی های داخل و حاشیه منطقه حفاظت شده بحرآسمان میتوان به سقین، ضراب، ماردوجان، ده ملک و چناران اشاره نمود. روش عمده امرار معاش جوامع محلی باغداری (شامل گردو، سیب، زردآلو، مرکبات)، دامداری و کشاورزی و کشاورزی می باشد. با توجه به قرار گیری منطقه در محدوده مراتع ییلاقی همه ساله از اواسط اردیبهشت تا اواسط مهرماه شاهده حضور حداقل ۱۵۰۰۰ دام در منطقه می باشیم. در برخی از دره های شمال و شرق منطقه شاهد توسعه باغات گردو، سیب، زردآلو و مرکبات می باشیم.

پوشش گیاهی

۵۰ درصد منطقه پوشش مرتعی یک ساله و چند ساله با تراکم تاج پوشش بین ۲۵ تا ۵۰ درصد

۲۵ درصد اراضی جنگلی با تراکم تاج پوشش بین ۵ تا ۲۵ درصد

۲۰ درصد اراضی مرتعی و بیرون زدگی›های سنگی

۵ درصد زراعت دیم در شمال و شمال غرب منطقه  وجود دارد

انار شیطان، خرزهره، انجیر وحشی و زیتون وحشی از گونه های شاخص گیاهی این منطقه بشمار می روند.

سایر گونه های گیاهی منطقه حفاظت شده بحر آسمان عبارتند از:

کیکم، تنگرس، ارژن، بابونه، نیام نقره ای، سیف، سه سیخکی، درمنه، زرشک، استبرق، داغداغان، چمن تشی، محلب، هزار خار خوابیده، هزار خار، بلوچی، زالزالک، شیشم، توربیت، ناترک، مشگک، گون گاوی، شکر تیغال، انجیر کوهی، زیبای شوره زار، گردو، ارس،کاکل پری، سریم، پنیرک میوه ریز، پونه، توت سفید، گلک بشاگردی، داز، گیش، خرزهره، زیتون وحشی، دانه قناری غیر عادی، جعفری کوهی ریش دار، بنه، کسور، چنار، کهور، شن جار، ریش سنبل، کک کش گرمسیری، سگ دندان گل کره ای، گیش برگ، تمشک، زرد بید، شور شندوست، شور خاردار، مریم گلی خلیجی، طوسک زاگرسی، جارو، شنگ اسبی نخجوانی، شیر تیغک، استپی، انواع گز، اسپرس درختی، انار شیطان، کلپوره، آویشن، گیس بافته، لاله، خرگوشک، انگور وحشی، انگور، کاکوتی، کنار، قیچ

گونه های شاخص جانوری

خرس سیاه با حضور خود در بخش های مرکزی و شمالی شاخص ترین و با ارزش ترین گونه جانوری منطقه محسوب می گردد. بررسی ها بیانگر قرارگیری منطقه پیشنهادی بحرآسمان در کریدور مهاجرتی خرس سیاه از زریاب به ارتفاعات خبر از طریق مسیر شنگرا و قرقطوئیه می باشد.

به نظر می رسد که لک لک سیاه نیز در منطقه جوجه آوری نموده که بررسی های تکمیلی در این خصوص ضروری است.

سایر گونه های جانوری منطقه عبارتند از

پستانداران: پلنگ، گرگ، کل و بز، گربه جنگلی، گربه وحشی، خارپشت ایرانی، تشی، جرد ایرانی، موش خانگی، پایکا، گراز و روباه معمولی

پرندگان: کبک، تیهو، سرسبز، عقاب طلایی، شاه بوف، شبگرد، سهره طلایی، سهره زرد، سلیم طوقی کوچک، لک لک سیاه، عقاب مارخور، کبوتر چاهی، فاخته، کلاغ معمولی، کوکوی معمولی، چلچله دمگاه سفید، دارکوب سوری، دلیجه، چلچله دمگاه حنایی، سنگ چشم دم سرخ، سنگ چشم خاکستری کوچک، سنگ چشم کله سرخ، سنگ چشم پشت بلوطی، زنبورخوار، طرقه کوهی، دم جنبانک ابلق، دم جنبانک خاکستری، مگس گیر راه راه، پری شاهرخ، چرخ ریسک سر سیاه، گنجشک خانگی، فالاروپ گردن سرخ، زاغی، بلبل خرما، زاغ نوک سرخ، سهره صورتی، سهره خاکی، سسک جنبان، سهره پیشانی سرخ، کمرکلی بزرگ، قمری معمولی، سار، آبچیلیک تکزی، لیکو، توکای سیاه و هدهد

خزندگان: لاک‌پشت مهمیزدار شرقی،آگامای پولک درشت، گرزه مار، مار قیطانی، تیر مار، مار شاخدار و شتر مارشیرازی

آبزیان: بر اساس بررسی های انجام شده در سال ۱۳۸۷ در دو رودخانه واقع در بخش های جنوب شرق منطقه اعم از رودخانه شور که از سرشاخه های شمالی هلیل رود می باشد (محل تقاطع این رودخانه با جاده آسفالت جبال بارز – جیرفت) گونه های Paracobitis sp و Cyprinion watsoni و در رودخانه گلویی که از سرشاخه های شرقی هلیل می باشد گونه های Garra persica  Cyprinion watsoni  Capoeta damascina و Paracobitis sp صید گردید.

تعارضات و تهدیدهای منطقه

به واسطه توسعه باغات در منطقه بحرآسمان (عمدتا در حاشیه) در چند سال اخیر برخورد منافع مردم و حیات وحش رو به افزایش است بطوریکه تخریب کندوهای عسل، تخریب محصولات باغی، حمله به دام ها و حتی حمله به انسان ها توسط خرس رو به افزایش گذاشته است.

خشکسالی های چند سال اخیر، وجود تفنگ های غیر مجاز، چرای بیش از ظرفیت مراتع، تغییر کاربری عرصه های طبیعی از دیگر موارد تهدید کننده منطقه محسوب میگردند.

 

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *