بایگانی مطالب برچسب: منابع آب زیرزمینی
برنامهریزی کشاورزی به استناد کدام آمار؟
فروچاله در قلب «مهارلو»
|پیام ما| قلب دریاچهٔ مهارلو باز شده است و فروچالهها اینبار در دل دریاچه خود را نشان دادهاند. زمین، آب دریاچه را در خود میکشد و دریاچهٔ صورتی مهارلو با چالشی عجیب روبهروست. این فروچالهها، همان فرونشستهایی هستند که زمین بسیاری از استانها با آن درگیر است و اینبار در دل دریاچه خود را نشان داده و با از بین رفتن لایههای زمین، آب دریاچهٔ مهارلو که با فاضلاب شهری و صنعتی شور و پر شده است، بر اثر این اتفاق به آبخوانهای استان فارس میریزد. این اتفاق که حالا تصاویرش دستبهدست میشود، بهگفتهٔ «بهمن ایزدی» اتفاق جدیدی نیست. این فعال محیطزیست در استان فارس به «پیامما» میگوید سه سال قبل این فروچالهها را در مهارلو دیده و همان زمان هم گزارشی به محیطزیست و منابعطبیعی ارسال کرده است، اما باوجود پیگیریهای مستمر جوابی نگرفته. او میگوید آن زمان در این منطقه آب نبود، اما بارشهای امسال آبی را به منطقه رسانده که مخلوطشده با نمک و فاضلاب به آبخوان فارس میرود. در طول سه سال گذشته به این فروچالهها توجهی نشده و ایزدی همچنان معتقد است بیتوجهی محیطزیست، منابعطبیعی، مدیریت بحران و سایر دستگاههای متولی، زخمی است بر پیکر کمجان محیطزیست کشور.
ناکامی طرح «تعادل بخشی» آبهای زیرزمینی
|پیام ما| نشست «چاههای غیرمجاز، برداشتهای قانونی، در آیینهٔ قانونگذاری و توسعهٔ کشاورزی» از مجموعه نشستهای آبی «اندیشکدهٔ تدبیر آب»، برگزار شد. در این نشست چالشهای قانونی و خلأهای آن که منجر به بیشبرداشت از منابع آبی زیرزمینی کشور شده است، با نگاه به وضعیت احتمالی این منابع در افق ۱۴۲۰ بررسی شد. یکی از مهمترین موضوعات بررسیشده در آن، دلایل ناکام و مسکوت ماندن طرح «تعادلبخشی» آبهای زیرزمینی بود که بهگفتهٔ مسئول دفتر آب و خاک وزارت کشاورزی نبود اعتبار و عدم تأمین آن از سوی سازمان برنامهوبودجه طرح را ابتر گذاشت.
اعتبارات سرگردانِ آب
بررسی و تحلیل شاخصهای کلان بخش آب در سهماههٔ سوم از بحرانیتر شدن وضعیت آب حکایت دارد. چالش در تأمین آب شرب در مناطق جنوبشرق کشور بهویژه استان سیستانوبلوچستان (عدم رهاسازی حقابهٔ ایران از رودخانهٔ هیرمند از سوی افغانستان)، برنامهریزی برای قطع آب کیفی صنایع برخوردار از خط فاز یک خلیج فارس در استان یزد، ارائهٔ پیشنویس نقشهٔ راه آب کشور از سوی وزارت نیرو و تصویب آن در شورایعالی آب، اجرای طرحهای اضطراری آبرسانی در شهرها و روستاهای دارای تنش آب شرب، افزایش میانگین دما در سطح جهان و کشور و ثبت رکوردهای دمایی بالا از مهمترین رویدادهای آبی در سهماههٔ آذر سال گذشته بود که بر مدیریت منابع آبی ایران اثرگذار بود. از سوی دیگر بهنظر میرسد اعتبارات هزینهشده در این سه ماه چندان موفق عمل نکرده است. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی که این شاخصهای کلان را بررسی کرده است، مدعی است با احتساب ۲۶ درصد اعتبارات تخصیصیافته در نیمهٔ اول سال گذشته، مجموع تخصیص صورتگرفته به این بخش (بدون در نظر گرفتن اعتبارات صندوق توسعه برای طرحهای آب مرزی در فصل پاییز) تا انتهای آذر، به ۴۵ درصد میرسد و تأمین نزدیک به ۵۵ درصد اعتبارات مصوب، به فصل پایانی سال موکول شده بود. این توزیع نامتوازن اعتبارات در طول سال، موجب عدم امکان برنامهریزی صحیح برای اجرای طرحها، وضعیت نامطلوب مشاوران و پیمانکاران، عدم تحقق اهداف برنامههای توسعه و همچنین طرحها و پروژههای تعریفشده در قانون بودجه، عدم پایبندی به برنامهٔ زمانبندی اجرای پروژهها و طرحهای عمرانی و همچنین ایجاد ابهام در بودجهریزی سال آینده خواهد شد. این گزارش در مورد تشدید تنش آبی در بیشتر نقاط کشور در فصلهای گرم ۱۴۰۳ هشدار داده است.
زمان کم برای اقدام علیه فرونشست زمین
|پیام ما| «زمان بسیار محدودی داریم»، این جملهای بود که بسیاری از سخنرانان و حاضران در نشست «آیندهٔ منابع آب زیرزمینی و فرونشست در ایران» به زبان آوردند. نشستی که چهارشنبه گذشته در فرهنگستان علوم برگزار شد و جمعی از مدیران، متخصصان و پیشکسوتان حوزهٔ آب در آن حضور داشتند و به بیان دیدگاهها و راهکارهای خود پرداختند. نشستی که اگرچه به جمعبندی خاصی نرسید اما نکات بسیار مهمی دربارهٔ وضعیت منابع آب زیرزمین و فرونشست درآن بیان شد. نشست روز چهارشنبه توسط گروه علوم مهندسی شاخه عمران فرهنگستان علوم و با مدیریت «بنفشه زهرایی»، دبیر کارگروه ملی سازگاری با کمآبی برگزار شد.
از شعار تا عمل «گفتوگوی آب»
روز جهانی «خاک شور» در ایران
پیشگیری از فرونشست جا ماند
|پیامما| چندروز قبل خبر آمد چند مدرسه در اصفهان بهدلیل فرونشست تخلیه شده است. عمق ترک دیوارها آنقدر زیاد بود که بچهای خردسال در آن جا میگرفت. فرونشست در اصفهان مرحلهٔ بحران را رد کرده، اما ماجرا به این استان ختم نمیشود. از میان ۳۱ استان کشور، ۱۸ استان با این پدیده روبهرویند و در روزهای اخیر «احمد وحیدی»، وزیر کشور دربارهٔ این موضوع صحبت کرده و گفته است «برای مقابله با فرونشست زمین که یک بحث بحرانی است، نمی توان با سازوکار عادی فعالیتها و برنامهها را دنبال کرد. باید با اولویت پیگیر تأمین منابع مورد نیاز پیشبینیشده در این زمینه بود و بهسرعت اقدامات پیشگیرانه را انجام داد.» این درحالیاست که روز گذشته مرکز پژوهشهای مجلس نیز در گزارشی به اظهارنظر کارشناسی دربارهٔ «لایحهٔ فرونشست زمین»، لایحهای که اسفند سال گذشته به مجلس ارسال شد، پرداخت و ایرادات این لایحه را برشمرد. بااینحال، «علی بیتاللهی»، عضو هیئتعلمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی معتقد است در سالهای گذشته همگام با بحران پیش رو عمل نکردهایم و هرچند قوانین بسیار مهماند، اما روی زمینِ کار عملیاتی انجام نگرفته است.