بایگانی مطالب : آثارباستانی
کشف باستانی در مسیر ریل قطار
|پیام ما| عملیات ساخت قطعهٔ چهارم راهآهن زاهدان-مشهد (حدفاصل زابل-زاهدان) سال ۱۳۹۷ و در ایام دههٔ فجر آغاز شد؛ طرحی که بهعنوان بزرگترین محور ریلی كشور هزار و ٣٥٠ كیلومتر طول دارد و قرار است ارتباط با كشورهای شرقی پاكستان و افغانستان را از سه نقطه و اتصال به آسیای میانه را از طریق مرز سرخس فراهم کند. بخشی از این قطعه در نزدیکی محدوده و حریم شهرسوخته احداث میشود. محوطهای که در سیوهشتمین اجلاس یونسکو در ژوئن ۲۰۱۴ بهعنوان میراث جهانی ثبت شد تا با قدمت پنجهزارساله هفدهمین اثر تاریخی ایران در فهرست یونسکو باشد. حالا خبر رسیده که «کشف جدیدی در شرق ایران» اتفاق افتاده و «۲۳ محوطه و تپه با قدمت بیش از چهار سال کشف شدهاند»، اما هنوز نویافته بودن این محوطهها مشخص نیست و باید منتظر ماند تا نظر پژوهشگاه باستانشناسی دربارهٔ این محوطهها اعلام شود.
![کشف باستانی در مسیر ریل قطار](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/۴-jpg.webp)
بدیلهای رادیکال لازم است
مقدمهٔ مترجم: بحران اقلیمی بحرانی جدی و جهانی است. هم گسترده است و هم عمیق. هم انسان، زیستش، محیط پیرامونیاش و آیندهاش را دربر میگیرد و دچار میکند، هم طبیعت و همهٔ زیستمندانش را. اینجا و اکنونی هم نیست، همهگستر است و فرانسلی، گشوده به آینده، تعینبخش؛ آیندهای با این اوضاع و احوال تار و تیره و وخیم. زایش بیابان و حذف جنگلها و کمبارشی و پربارشی سیلوار، بالاآمدن آب دریاها و محو شهرها، انقراض گونهها، اسیدیشدن اقیانوسها، کاهش شدید آب سالم در دسترس، کاهش بارآوری کشاورزی و قحطی و گرسنگی و مهاجرت. بشر اینها را که دانست راه به چاره برد. دمدستیترین راه همان پنهانکردن واقعیات است و انکار عواقب. عدهای اما در چارچوب نظم موجود جهانی و یا خارج از آن، با نیات اصلاحطلبانه، با قصد سودآوری از شرایط موجود، با اهداف انقلابی، با قصد زیر و زبرکردن بنیانهایی که مسبب وضع بحرانی روبهگستر امروزند، اندیشهورزی عملی میکنند و چشماندازهایی میگسترند بر پایهٔ امکانات موجود و پتانسیلهایی که علم و دانش تجربی و فنی و نظری برای غلبه بر بحران یا تعدیل آن مهیا کردهاند. از اقتصادسبز و سرمایهداری سبز و بازیافت و اقتصادچرخهای، که درونسیستمیاند و اصلاحطلبانه با قصد حداقلی در تغییر سازوکارهای موجود تولید و مصرف تا آنها که ضدسیستمیاند و بنیانکن که طرح نویی پیش میکشند برای مهار و تغییر و دگرگونی اساسی در شیوهٔ تولیدی که بنا بر تجربیات عملی و مقتضیات نظریِ چند دههٔ گذشته ناتوان از حل بحرانی است که خود رشدش داده است. سوسیالیسم بوممحور یا اکوسوسیالیسم یکی از گرایشهای رادیکال در مقابله با بحران جهانی اقلیم است. این گرایش مبانی سوسیالیسم را با مبانی اکولوژی و مبانی زیستبوم تلفیق میکند و مسئلهٔ پایداری و حقوق طبیعت و حقوق نسلهای آینده را وارد نظام اندیشهای خود میکنند. از دید اینان در شیوهٔ تولیدی متفاوت از سرمایهداری، تولید صورت میگیرد ولی با بازتوزیعی متفاوت، نه برای فروش و سودآوری که برآوردن نیازهای اساسی جامعه: مسکن و آموزش و بهداشت، با حذف هزینههای گزاف اقتصادی و زیستمحیطی در راه تولیداتی چون صنایع نظامی و کالاهای بیمصرف تجملاتی. دیگر مفهوم رفاه در گروی داشتن کالاهای بیش از اندازه و متعدد نیست بلکه وجهی کیفی مییابد. از منظر جامعهگرایی بومگرا، اکوسوسیالیسم، عدالت توزیعی اصلی مهم است اما کافی نیست. مسئلهٔ محیطزیست و حقوق نسلهای آینده و حقوق طبیعت را هم باید مد نظر قرار داد. تولید و مصرف با درنظر گرفتن توان بازیابی و ظرفیتهای بازتولیدی و زیستی اکوسیستم انجام میشود. هدف اکوسوسیالیسم رعایت اصل پایداری طبیعت است همراه با رفاه همگانی. تضاد انسان و طبیعت به کنش متقابل متعاملانهای تبدیل میشود که در آن توسعه و پیشرفت و رفاه در تقابل با تعادل طبیعت نخواهد بود، یا در کممخربترین وجه خود است. چیزی که شیوهٔ تولید سرمایهداری کاملاً در تضاد با آن است. تزهای زیر را یکی از اندیشهورزان این گرایش برای صورتبندی بحران و پاسخ به بحران نوشته که مختصر و مفید است و از این رو، هم جای نقد دارد و هم جای بسط و ایضاح بیشتر.
![بدیلهای رادیکال لازم است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/۵-jpg.webp)
کاوش در باقیماندهٔ تمدن «هلیلرود»
اوایل دیماه بود که اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان کرمان اعلام کرد کاوش باستانی در تپههای «کُنارصندل» جیرفت پس از ۱۷ سال وقفه به سرپرستی باستانشناس برجسته، «سیدمنصور سیدسجادی» که بهعنوان ناجی «شهرسوخته» در سیستان شناخته میشود، آغاز شد؛ این تپههای باستانی پیش از این، 2 بار در سالهای ۱۳۸۰ و ۱۳۸۶ کاوش شده بود و تاکنون فرضیههایی درباره وجود یک تمدن باستانی به نام «ارت» مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد، ارتباط با «آراتا» تمدن و سرزمینی که در منابع سومری به آن اشاره شده است و فرضیهای مبنی بر اینکه با قدیمیترین تمدن موجود در شرق جهان مواجه هستیم، مطرح شده است که برای اثبات یا رد هر یک از این فرضیهها کاوش، مطالعات و زمان بسیار زیادی لازم است. حالا که ناجی «شهر سوخته» به «کُنارصندل» رفته، چشم امید همه به اطلاعات بیشتری از این تپههای اسرارآمیز است.
![کاوش در باقیماندهٔ تمدن «هلیلرود»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/دیجیتال-jpg.webp)
خشکسالی بحرانی در غرب ایران و میانرودان
اثر تغییراقلیم بر جایی که «هلال حاصلخیز» نام داشت
![خشکسالی بحرانی در غرب ایران و میانرودان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/6-10-jpg.webp)
بحران اقلیم، بحران نابرابری است
![بحران اقلیم، بحران نابرابری است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/6-9-jpg.webp)
زمین در آستانهٔ رکوردزنی جدید
سال ۲۰۲۳ در میان گرمترین سالهای ثبتشده رکورد زد و افزایش دمای سطح زمین تقریباً از آستانهٔ بحرانی ۱.۵ درجهٔ سانتیگراد گذشت. این را روز سهشنبه ناظران اقلیمی اتحادیهٔ اروپا اعلام کردند. خدمات تغییراقلیم کوپرنیک، یکی از برنامههای اتحادیهٔ اروپا برای پایش شرایط اقلیمی زمین) هم اعلام کرد که تغییراقلیم، باعث تشدید امواج گرمایی، خشکسالی و آتشسوزی در سراسر سیاره شده است و دماسنج جهانی دمانی ۱.۴۸ درجهٔ سانتیگراد بیشتر از میزان متوسط دوران پیش از انقلاب صنعتی را نشان میدهد.
![زمین در آستانهٔ رکوردزنی جدید](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/6-6-jpg.webp)
همه به جز ایران از گردشگری خاورمیانه سود میبرند
ترکیهایها برای جذب ۲۰ میلیون گردشگر در ۲۰۲۴ دورخیز کردهاند و میخواهند درآمد صد میلیارد دلاری برای خودشان رقم بزنند. عربستانیها هم بهدنبال تبدیل شدن به یکی از مقاصد گردشگری ترکیبی شامل جاذبههای تاریخی، فرهنگی و طبیعی ۲۰۳۰ میلادی هستند. به این اسامی باید آذربایجان، عراق، امارات متحدهٔ عربی، عمان و قطر را هم اضافه کنید که درحال تکمیل زیرساختهای گردشگری خود هستند تا سهم بیشتری از گردشگری خاورمیانه را به خود اختصاص دهند.
![همه به جز ایران از گردشگری خاورمیانه سود میبرند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/4-4-jpg.webp)
درختها فصلها را گم کردند
درختان برخی باغهای کشور بهویژه در استانهای سردسیر کشور مانند آذربایجانهای شرقی و غربی و برخی نواحی شمال کشور بهدلیل گرمای غیرمعمول پاییز به بهار زودرس مبتلا شدند و شکوفه داده و جوانه زدند. کارشناسان کشاورزی این پدیده را اثر تغییراقلیم میدانند که بهنظر میرسد در سالهای آتی تشدید نیز میشود. باغداران اما نگران ادامهٔ زمستان هستند؛ اگر سرمای ناگهانی از راه برسد، تمام جوانهها خواهد سوخت و در بهار و تابستان نه از شکوفه و جوانه خبری خواهد بود و نه از بار و محصول.
![درختها فصلها را گم کردند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/5-5-jpg.webp)
بهار جنگلهای ایران در زمستان
این پرسش که آیا در سال آینده با طغیان آفتها و بیماریها در جنگلهای ایران مواجه خواهیم بود یا نه، پاسخ روشنی ندارد. برخی کارشناسان و اساتید جنگل و اکولوژی نگران وضع جنگلها در سال آینده هستند، درحالیکه گروه دیگری این پیشبینی را بدبینانه میخوانند و معتقدند تبعات تغییراقلیم به این زودیها خود را نشان نخواهد داد. تنها نکتهٔ مسلم و روشن این است که برخلاف پیشبینیهایی که در تابستان برای پاییز پربارش شد، پاییز امسال خبری از باران نبودو حتی تا بعد از نیمهٔ دیماه که «چلهٔ بزرگ» هم گذشت، هنوز خبری از برف و باران در سراسر کشور نیست. در جنگلها بسیاری از درختان هنوز خزان نکردهاند و در مواردی شاهد شکوفه کردن درختانی مانند ازگیل و ... هم هستیم.
![بهار جنگلهای ایران در زمستان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/3-6-jpg.webp)
قرص بارانزایی اختراع نشده!
![قرص بارانزایی اختراع نشده!](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/YjJkOGEM7lVz.webp)