بایگانی مطالب : آب
گره «آب» با آرزو گشوده نمی‌شود
طی دو سال گذشته علاوه‌بر تشدید خشکسالی در منطقه، تحولات سیاسی از جمله قدرت گرفتن دوبارهٔ طالبان در افغانستان، تعجیل در تکمیل پروژه‌های آبی ترکیه، مناقشات آذربایجان و ارمنستان و حوادثی مانند آن، بر حوزهٔ آب و مناقشه‌های آبی ایران در آب‌های فرامرزی مؤثر بود؛ مناقشه‌هایی که حل‌وفصل آنها نیازمند بهره‌گیری از ابزارهای دیپلماتیک بود. از سویی به‌نظر می‌رسد باوجود اقداماتی که دستگاه دیپلماسی کشور دربارهٔ رودخانه‌های مرزی انجام می‌دهد، این تلاش‌ها کمتر به نتیجه رسیده است. یکی از نتایج ناکامی طولانی‌مدت در تلاش‌های دیپلماتیک در حوزه‌های محیط‌زیستی، تشدید تنش آبی و مشکلاتی مانند گرد‌وغبار و ریزگرد با منشأ خارجی است. «محمدجواد ظریف»، وزیر سابق امور خارجهٔ کشورمان، تمام این تلاش‌ها را ناکام نمی‌داند، اما معتقد است «نابسامانی در تصمیم‌گیری و راهبری در سیاست خارجهٔ کشور» مهمترین ضعف کشور در حوزهٔ دیپلماسی است. این ضعف عمومی به حوزه‌هایی مانند دیپلماسی آب‌های فرامرزی و مسائل محیط‌زیستی نیز سرایت کرده است. اگرچه موضوع این گفت‌وگو سیاست خارجی در حوزهٔ آب‌های فرامرزی بود، اما بخش اعظم آن به مسئلهٔ حقابهٔ ایران از رودخانهٔ هیرمند و تلاش‌های دولت پیشین برای احقاق آن اختصاص یافت. هرچند برخی تحولات مانند استقرار دوبارهٔ طالبان به‌عنوان زمامداران کشور افغانستان، این تلاش‌ها را یک‌شبه به نقطهٔ شروع بازگرداند.
تا شرایط نرمال بارشی فاصله داریم
|پیام ما| وضعیت بحرانی کمبود بارش باران و برف در کشور در روزهای گذشته مقداری بهبود یافته و با ورود سامانه‌های بارشی جدید امید می‌رود وضعیت ذخایر آبی کشور از وضعیت قرمز خارج شود. این در حالی است که همزمان با تشدید بارش‌ها و کاهش دمای هوا، وزارت نفت هم از مردم خواسته است که در مصرف گاز صرفه‌جویی کنند. همچنین سازمان هواشناسی دیروز دربارهٔ کولاک برف در ۲۳ استان، تشدید بارش در پنج استان و وزش باد شدید در جنوب کشور هشدار داد.
بارش برف و باران در نقاط مختلف کشور
رییس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا گفت: روز چهارشنبه (۹ اسفند) با تقویت فعالیت سامانه بارشی، به‌تدریج بارش باران و برف و وزش باد شدید به‌جز نوار غربی، کل کشور را فرا می گیرد.
آخرین وضعیت ذخایر سدهای کشور
میزان ذخایر آبی سدها در روز پنجم اسفندماه ۱۴۰۱ بالغ بر ۲۳ میلیارد و ۳۳۰ میلیون مترمکعب بود، که مقایسه این رقم با حجم فعلی ذخایر آبی سدها، نشان‌دهنده کاهش ۴ درصدی در این بخش است.
لزوم بازاندیشی در علوم اجتماعی ایران
یکی از موضوعات مطرح شده در ششمین همایش ملی پژوهش‌های اجتماعی فرهنگی در جامعهٔ ایران محیط زیست بود که با عنوان «بازاندیشی محیط زیستی در جامعه‌شناسی ایران» مطرح شد و پژوهشگرانی در این زمینه، تجربیات خود را با مخاطبان در میان گذاشتند. «نرگس آذری»، «نوید وزوایی»، «سپیده سالاروند»، «سروش طالبی اسکندری» و «امیر خراسانی»، پژوهشگرانی بودند که پنج مقاله مرتبط با علوم اجتماعی و محیط زیست ارائه دادند. ششمین همایش ملی پژوهش‌های اجتماعی فرهنگی در جامعه ایران با موضوع بازاندیشی در علوم اجتماعی ایرانی، علوم اجتماعی در کشاکش زمینه‌مندی و زمینه زدودگی از ۳۰ بهمن تا ۴ اسفند در سراسر ایران و توسط انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد.
فرصت اندک برای اصلاح حکمرانی آب
زیاد دور نیست. کمتر از سی سال دیگر ایران این گونه است. صبح که از بلند شوید دیگر دغدغهٔ هوای آلوده و تورم و حتی آب را ندارید، دغدغه‌تان این است که سقف بالای سرتان در اثر فرونشست روی سرتان خراب نشود. تا افق ۱۴۲۵ بالغ بر ۱۱۸ آبخوان دیگر خشک می‌شوند؛ این یعنی تأمین آب شرب ۱۸.۵میلیون نفر با تهدید مواجه می‌شود، یعنی دو میلیون نفر بیکار می‌شوند؛ چون آبی در صنایع وجود ندارد. مطالعات مرکز ملی مطالعات آب کشاورزی نشان می‌دهد که ما تا ۱۴۲۰، ۶۵ تا ۷۵ میلیارد مترمکعب آب داریم و نیاز فعلی ما ۹۳ میلیارد مترمکعب است. همهٔ اینها از دید «حاجی‌کریم»، رئیس فدراسیون صنعت آب ایران، یعنی ما دیگر فرصتی نداریم. با این روند تا سال ۲۰۵۰ خاورمیانه تشنه‌ترین نقطهٔ جهان خواهد بود و ایران در مخاطرهٔ جدی است.
مذاکرهٔ ناکام کمیسار آب در زابل
نشست دوبارهٔ نمایندگان ایران و طالبان در زابل به‌عنوان بیست‌وهفتمین نشست کمیساریای آب دو کشور، در زابل بدون هیچ نتیجه‌ای به پایان رسید. طرف افغانستانی در این جلسه تلاش کرد تا عدم تأمین حقابهٔ ایران را به گردن تغییراقلیم و خشکسالی بیندازد. براساس گزارش منتشرشده از سوی هیئت کارشناسان ایرانی، مواضع طالبان را به چالش کشیده و ادعای کمبود آب را رد کرده است. بااین‌حال، این نشست نیز به نتیجه‌ای عملی نرسید و هامون و سیستان‌وبلوچستان همچنان از آب هیرمند بی‌بهره هستند. شکست پی‌درپی دستگاه دیپلماسی کشور در مذاکره با حاکمان غیررسمی افغانستان درحالی‌است که تاکنون امتیازات زیادی از جمله سفارتخانه در تهران و تکمیل محور ترانزیتی به طالبان اعطا شده است.
برداشت آب از جیب نسلِ فردا
طرح پنج‌گانهٔ انتقال آب، منتقدان زیاد و البته حامیان جدی دارد. منتقدان می‌گویند چالش‌های محیط زیستی اکثر طرح‌های انتقال آب بسیار بیشتر از فواید آن است و جز محدودهٔ سیستان، انتقال آب دریا، برای هیچ منطقه‌ای منطقی نیست. حامیان اما می‌گویند نمی‌شود دست روی دست گذاشت و با وجود همهٔ پیامدها باید برای تشنگی مردم کاری کرد. «محسن موسوی خوانساری»، کارشناس مخالف انتقال آب، با حضور در یک برنامهٔ تلویزیونی اعلام کرد فلات مرکزی ایران، مشکل زیربنایی دارد و مشکل آن با این طرح‌های انتقال آب حل نمی‌شود. به‌گفتهٔ او، در حال حاضر خراسان‌رضوی ۳۵ میلیارد مترمکعب از آبی که متعلق به نسل‌های آینده است را مصرف کرده است. عددی که آن را به نسل‌های آتی بدهکار است. خوانساری میزان آب بیش‌مصرف‌شده را در کرمان ۳۰ میلیارد مترمکعب و در کل فلات مرکزی، ۱۳۰ میلیارد مترمکعب اعلام کرد.
رهاسازی حقابهٔ بختگان نمایشی نبود
گروهی از انجمن‌های محیط زیستی استان فارس، چندی پیش کارزاری در انتقاد به مدیریت محیط زیست این استان در شبکه‌های اجتماعی به راه انداختند و خواستار ورود سازمان حفاظت محیط زیست به این موضوع شدند. انتقاد انجمن‌ها به آمار سرشماری در پارک ملی بمو، وضعیت دریاچهٔ بختگان، کاهش محدودهٔ مناطق چهارگانهٔ استان در جلسهٔ شورای‌عالی محیط زیست بدون ارائهٔ پیشنهادی برای ارتقای درجهٔ حفاظتی برخی مناطق آزاد و بی‌توجهی به حفاظت مشارکتی برمی‌گشت. در گفت‌وگو با «عطا پورشیرزاد» از او خواستیم به این انتقادها که «پیام ما» روز گذشته در گزارشی مفصل به آنها پرداخته بود، پاسخ دهد.
ایلام در سیل
|پیام ما| در پی وقوع بارش‌های روزهای آخر هفتهٔ گذشته، شهرها و روستاهای استان ایلام به‌ویژه در شهرستان‌های ایلام و دره‌شهر، متأثر از سیلاب شدند و براساس آخرین اعلام رسمی استانداری این استان علاوه‌بر خسارت به برخی منازل مسکونی، گندمزارها و اراضی کشاورزی ایلام خسارت دیدند. همچنین، سازمان هواشناسی برای دو روز نخست هفته نیز هشدار وقوع سیلاب در ۲۳ استان صادر کرده است که شرق مازندران و استان لرستان با احتمال بالای سیلاب مواجه هستند.
