بایگانی مطالب : تغییر اقلیم
«آزادی آلودگی» بهمعنای زمینهای غیرقابل سکونت است
|پیام ما| جوزف استیگلیتز، اقتصاددان اهل آمریکا و برندهٔ جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۰۱ در مقالهای که در تاریخ اول مِی 2024 در پایگاه تحلیلی «پروجکت سندیکیت» منتشر کرده دربارهٔ عواقب وضعیت سیاسی در آمریکا و انتخابات پیش رو در این کشور هشدار داده است. او با نقد رویکردهای نئولیبرالی دربارهٔ وخامت شاخصهای اقتصادی و تشدید بحران محیط زیست و تغییراقلیم هشدار داده است. متن ترجمه شدهٔ مقاله پیش روی شماست.
![«آزادی آلودگی» بهمعنای زمینهای غیرقابل سکونت است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/05/ترامپ.jpg)
قلمروی ناشناخته تغییر اقلیم
|پیام ما| سال گذشته زمین حدود ۰.۲ درجهٔ سانتیگراد بیشتر از پیشبینی مدلهای اقلیمی گرم شد. درحالیکه ممکن است این عدد چندان قابلتوجه نباشد، اما وقتی که چنین میزانی از گرمای پیشبینینشده در سطح جهان اندازهگیری میشود، یعنی موضوع جدیتر از چیزی است که فکرش را میکنیم.
![قلمروی ناشناخته تغییر اقلیم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/05/6.png)
توزیع ناعادلانهٔ گرمایش
بهتازگی مقالهای در نشریهٔ علمی نیچر با عنوان پیمان اقتصادی تغییراقلیم (The economic commitment of climate change) منتشر شد که به ارزیابی صرفهپذیری اقتصادی سیاستهایی پرداخته است که در مقیاس جهانی برای مقابله با گرمایش زمین اتخاذ شدهاند. این مقاله یک بازهٔ زمانی ۲۵ساله، یعنی از حالا تا سال ۲۰۴۹ میلادی را در نظر گرفته است و نشان میدهد با وجود آنکه سیاستهای مقابله با گرمایش زمین هزینهبر هستند، اما با ملاک قرار دادن دو عامل متوسط بارش و دمای روزانه میتوان برآورد کرد درصورت اجرا نشدن سیاستهای مقابله با گرمایش زمین، خسارتهای اقتصادی ناشی از تغییراقلیم بهمراتب بیشتر از این هزینهها هستند. نتایج بهدستآمده از این حیث اهمیت دارد که متر و معیار معتبری برای نشان دادن توجیهپذیری طرحهای محیطزیستی با هدف کاهش انتشار گازهای گلخانهای فراهم میکند و نشان میدهد این طرحها درواقع بهصرفه هستند. این نتایج همچنین با پیش کشیدن مبحث عدالت اقلیمی نشان میدهد مناطق کمتربرخوردار بیشتر از مناطق مرفه بر اثر تغییراقلیم آسیب اقتصادی میبینند و خسارتهای گرمایش زمین ناعادلانه در زمین توزیع میشود.
![توزیع ناعادلانهٔ گرمایش](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/گازهای-گلخانه-ای-گرمایش-زمین.jpg)
آغاز نجات بناهای تاریخی از فرونشست
فرونشست زمین یک موضوع گسترده در سطح جهانی و دغدغهٔ مهم در این باره، آسیبی است که برای بناهای تاریخی وجود دارد. ایران در میان پنج کشور اول جهان قرار دارد که هم بیشترین میانگین فرونشست و هم بیشترین وسعت مناطق تحتتأثیر این پدیده در آن رخ داده است. نکتهٔ مهم اینکه فرونشست تنها بحران زمینشناسی است که قابل برگشت نیست و اگر آبخوان از بین برود، بیابان تشکیل میشود. چیزی شبیه کویر لوت که بارندگی دارد، اما آب در آن نفوذ نمیکند یا رودخانهٔ شیراز که آب به کف آن نفوذ نمیکند و در برابر بارشها سیلاب راه میافتد. به همین دلیل اقدامات مختلفی در سطح جهانی برای مقابله و جلوگیری از فرونشست زمین در حال انجام است، اما به تأکید متخصصان هنوز این سیاستگذاریهای نوین در کشور ما جای خود را باز نکرده. البته بهگفتهٔ «علی بیتاللهی»، رئیس بخش زلزلهشناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی کلید استفاده از فناوری نوین برای کاهش اثرات بحرانهای طبیعی از جمله فرونشست بر بناهای تاریخی در کشور زده شده است و این امیدواری وجود دارد که با تأمین بودجه بتوان براساس اولویت خطر فرونشست در سایتها و بناهای تاریخی، کاهش آسیبها را رقم زد.
![آغاز نجات بناهای تاریخی از فرونشست](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/فرونشست-بافت-تاریخی.jpg)
تأمین آب از بیرون مرزها امید واهی است
دیپلمات است و پیش از گفتوگو بهنظر میرسد باید مصرانه از حقوق بینالملل دفاع کند. تلاشها و مطالعاتش برای آب، اما او را بهسمت تلاشهای تکبُعدی برای محققکردن حقوق بینالمللی آب سوق نداد، بلکه نگاهش در این گفتوگو بیش از بسیاری کارشناسان آب به داخل و منابع آبهای داخلی است. «سید عباس عراقچی»، معاون سیاسی وزارت امور خارجه در دولت حسن روحانی است که بسیاری از ایرانیها نامش را گرهخورده به «برجام» میشناسند. او برای استیفای حقوق آبی ایران بهویژه در مرز شرقی تلاش کرده است. تلاشی که بهنظر میرسد تحولات تاریخی منطقه درنهایت آن را ناکام گذاشته است. بااینحال، آنچه در این گفتوگوی یکساعته بر آن تأکید میکند، علاوهبر لزوم پایبندی به معاهدات و تلاش برای احقاق حقوق بینالمللی آب کشور، خوداتکایی به منابع داخلی آب از طریق بهینهسازی مصرف است. او که جنبههای جدیدی از دیپلماسی آب را شرح میدهد، میگوید جهان پر از تجربه و درسآموخته برای ایرانِ بیآب است تا بتواند بدون اضطراب از قطع آبهایی که از کشورهای همسایه میآیند، روزگار خشکی و بیآبی را سپری کند. روشی که نهتنها قطعی و قابل اتکاست، بلکه نه تحریمبردار است و نه در گرو چندوچون روابط با همسایگان.
![تأمین آب از بیرون مرزها امید واهی است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/عراقچی.jpg)
تخلیهٔ روستاهای «زیرکوه»
بارشهای بهاره و سامانههای بارشی که از نیمهٔ فروردین وارد کشور شده، بهطور پیاپی در نیمهٔ جنوبی و جنوبشرق کشور منجر به سیلابهای خسارتزا شده است. سامانهٔ اخیر موجب ایجاد خسارت بالا در استان خراسانجنوبی بهویژه در منطقهٔ «زیرکوه» شده است که علاوهبر مسدود کردن مسیرهای دسترسی، آزمون سراسری کنکور در این منطقه را هم تحتتأثیر قرار داد. پس از این استان، اصفهان نیز تحتتأثیر شدید این بارشها دچار رانش در برخی روستاها شده است. گزارش دقیقی از خسارت هیچیک از یازده استان متأثر از سیل ارائه نشده است. هشدارهای هواشناسی و آمادهباش دستگاههای اجرایی برای کاهش خسارتهای احتمالی ادامه دارد.
![تخلیهٔ روستاهای «زیرکوه»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/5-2.jpg)
تغییر اقلیم؛ بحران جدید بناهای تاریخی
مدیرکل حفظ و احیاء بناهای میراث فرهنگی گفت: تغییر اقلیم، بحران جدیدی برای بناهای تاریخی ایجاد کرده است.
![تغییر اقلیم؛ بحران جدید بناهای تاریخی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/تاثیر-تغییر-اقلیم-بر-بناهای-تاریخی.jpg)
معماری ایران دچار تجملگرایی شده است
از روزی که آپارتمانهای قدونیمقد با نماهای رومی و سنگهای گرانیتی بخشی از هویت شهرهای ایران شدند، بسیاری از متخصصان حوزه معماری، امیدشان را به آینده پایدار از دست دادند. این در حالی است که معماری سنتی ایران به دلیل هارمونی با ویژگیهای اقلیمی و فرهنگی توانسته بود به نیازهای اجتماعی و اقتصادی شهر و شهروندان پاسخ دهد. شاید به همین دلیل است که وقتی صحبت از توسعه پایدار در حوزه معماری و شهرسازی به میان میآید، هنوز هم برخی بازگشت به معماری گذشته را راهحل مناسب میدانند. اما فرزانه سفلایی، استاد دانشکده معماری دانشگاه همپتون ویرجینیا نظر دیگری در این باره دارد. او که سالها در حوزه معماری پایدار در ایران، چین و ایالات متحده آمریکا تحقیقات گستردهای داشته، معتقد است که بازگشت به گذشته درست نیست، بلکه باید با استفاده از تجربه معماری سنتی ایران و تکنولوژی روز جهان به توسعه پایدار در حوزه معماری و شهرسازی رسید. به گفته او، معماری امروز ایران دچار تجملگرایی شده است.
![معماری ایران دچار تجملگرایی شده است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/پیام-ما-1.jpg)
گرد مرگ بر «باغ عدن»
بهگفتهٔ گذشتگان، باغ عدن زمانی بین دو رودخانهٔ دجله و فرات قرار داشت، اما اکنون تالابهای این منطقه در حال خشک شدن هستند و این درحالیاست که مبارزه برای نجات این مردابها توأم با خطر جانی برای فعالان محیطزیست است. «جاسم الاسدی»، یک فعال محیطزیست عراقی، مستقیم جلوی بلم (نوعی قایق چوبی) باریک ایستاده و به دوردست نگاه میکند. باد ملایم صورتش را نوازش میکند و قایق او در این روز زمستانی اما آفتابی، بهآرامی در مرداب نزدیک شهر «الجبایش» واقع در جنوب عراق پیش میرود. گاومیشهای اهلی آسیایی در کنار آلونکهای بافته از نی میچرند و حواصیلها بالای سرشان چرخ میزنند. بالهٔ رنگارنگ یک شاهماهی زیر نور آفتاب میدرخشد.
![گرد مرگ بر «باغ عدن»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/دیجیتال-8.jpg)
رکوردشکنی اقلیمی
|پیام ما| بارندگیها از پنج روز پیش کشورهای حوزهٔ دریای عمان را در بر گرفت. بارندگی و سیل در پاکستان تا دیروز ۶۳ نفر را به کام مرگ کشید. در عمان ۱۷ نفر جان سپردند. از امارات گزارش مرگ دستکم یک نفر آمد و پروازهای فرودگاه دوبی مختل شد و بحرین، قطر و عربستان نیز بارندگیهایی کمسابقه را تجربه کردند. شمار جانباختگان در افغانستان نیز تا روز سهشنبه ۶۶ نفر بود. خبرگزاری دولتی امارات (WMA) این بارندگی را یک «رویداد اقلیمی تاریخی» توصیف کرد. در جنوبشرق ایران و استانهای سیستانوبلوچستان، کرمان و هرمزگان نیز درگیر سیل هستند که شرح آن در گزارش صفحه ۵ آمده است.
![رکوردشکنی اقلیمی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/سیل-دبی.jpg)