سرطان، دومین عامل مرگ‌و‌میر بعد از بیماری‌های قلبی و عروقی در جهان است و آخرین پژوهش «سازمان جهانی بهداشت» از ابتلای سالانه حدود ۲۰ میلیون نفر به این بیماری می‌گوید. این آمار در سطح کشور به گفتهٔ «محمدرضا سهرابی»، معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برابر ابتلای سالانه بیش از ۱۳۵ هزار نفر است و تا سال ۱۴۲۰ با افزایش ۱۰۰ درصدی تعداد مبتلایان به این بیماری، آمار مبتلایان به بیش از ۲۹۰ هزار نفر در سال خواهد رسید. آن‌طورکه در پژوهش‌ها آمده، این وضعیت همزمان ناشی از شیوهٔ زندگی و عوامل محیطی چون افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی و آلاینده‌ها است. «انجمن آنکولوژی بالینی آمریکا» و «آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان» دراین‌باره می‌گویند تغییر‌اقلیم و رویدادهای شدید آب‌و‌هوایی همزمان با افزایش ناامنی غذایی و استفاده از سوخت‌های فسیلی نه‌فقط ریسک ابتلا به سرطان را بالا برده است، بلکه تبدیل به چرخهٔ معیوبی شده که بدون مداخلهٔ دولت‌ها اثر ویرانگری بر آینده جهان خواهد گذاشت.

جمعی از نهادهای علمی و مردمی کشور در نامه‌های جداگانه به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس، ضمن ابراز نگرانی از فعالیت میادین نفتی در تالاب هورالعظیم، خواستار رسیدگی ویژهٔ به تبعات اجرایی شدن استحصال میدان نفتی سهراب بر محیط زیست این تالاب شدند.

|پیام ما| حوالی ساعت یک بامداد دیروز اقدام خرابکارانه در چند منطقه خطوط اصلی سراسری گاز رخ داد و بلافاصله جلسهٔ مدیریت بحران با حضور وزیر نفت، معاونان و دستگاه‌های امنیتی برگزار شد. براساس اعلام رسمی دولت انفجارها در دو شهرستان بروجن استان چهارمحال‌وبختیاری و صفاشهر استان فارس رخ داده، ولی مناطق ایمن‌سازی و عملیات اجرایی تعمیرات آغاز شده است. بنا‌به اعلام شرکت ملی گاز کشور، مدیریت شبکهٔ گاز در همهٔ شهرها و روستاها پایدار نگه داشته شده، اما بخشی از روستاهای استان اصفهان و نزدیک به این خط، دچار افت فشار و قطعی گاز است که مقدمات تأمین سوخت مایع و گاز مایع در حال انجام است.

رئیس مرکز ملی هوای سازمان محیط‌زیست با بیان این که نتایج پژوهش‌های علمی حاکی از آن است که در ایران می‌توانیم حداقل ۳۰۰ روز از هر ۳۶۵ روز سال از ظرفیت تولید برق خورشیدی بهره‌مند شویم گفت: جزو ۱۰ کشور برتر در دریافت انرژی خورشیدی هستیم اما بهره ناچیزی از آن می‌بریم.

هزینهٔ چهار برابری برق فسیلی نسبت به برق خورشیدی

|پیام ما| با وجود اینکه ساخت و توسعهٔ نیروگاه‌های تجدیدپذیر به‌منظور کاهش ناترازی تولید و مصرف برق کشور، از برنامهٔ ششم به‌شکل جدی در دستورکار بود، اما ظرفیت ساخت نیروگاه‌ها هنوز نتوانسته است سهمی حتی در حدود ۱۰ درصد از تولید برق کشور به خود اختصاص دهد. مسئله‌ای که صنعتگران بخش خصوصی برق، ریشهٔ آن را در نبود انگیزهٔ سرمایه‌گذاریِ ناشی از انحصار صادرات برق از سوی دولت عنوان می‌کنند. پایان دی‌ماهی که گذشت وزارت نیرو اعلام کرد شرایط صادرات برق تجدیدپذیر کشور، فراهم شده است. روز گذشته «محمود کمانی»، معاون وزیر نیرو، نیز از بررسی شیوه‌نامهٔ صادرات برق در وزارت نیرو و ابلاغ آن در آیندهٔ نزدیک خبر داد. اتفاقی که هم می‌تواند به توسعهٔ نیروگاه‌های برق تجدیدپذیر در کشور کمک کند و هم بار مالی ناشی از خرید تضمینی برق بخش خصوصی را بر گردهٔ دولت کاهش دهد. اگرچه به‌نظر دولت برای توسعهٔ برق تجدیدپذیر پا را از این نیز فراتر گذاشته است و طی تفاهم‌نامه‌ای قصد دارد ۵۵۰ هزار واحد انشعابی نیز ایجاد کند.

قطعی برق زمستانه در سال‌های گذشته تیر خلاصی بر وضعیت نامناسب انرژی کشور بود. شاید اگر در سال‌های قبل‌تر کسی می‌گفت روزی در زمستان برق کشور قطع می‌شود، باورپذیر نبود. اما این اتفاق رخ داد تا ناترازی انرژی رسما به زندگی روزمره ما اضافه شود. حالا هر سال منتظر کمبود برق و گاز در فصول گرم و سرد سال هستیم. سال گذشته ۱۲ هزار و ۵۰۰ مگاوات کسری برق در کشور وجود داشت. کسری که هر سال در حال افزایش است. پیش‎بینی‌ها نشان می‌دهد تا ۲۰ سال آینده به حدود ۱۹۰ هزار مگاوات برق در کشور نیاز داریم. در این شرایط برای تامین برق راهی به جز رفتن به سمت تجدیدپذیرها نیست. در همین زمینه با «محمد امین زنگنه»، دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید. یکی از ابرچالش‌های کشور ما در سال‌های اخیر، انرژی است. پیش از این صحبت دربارۀ حامل‌های انرژی بیشتر حول بنزین و گازوئیل بود، اما در ۲ سال اخیر صحبت‌های جدید شنیده می‌شود. کلماتی مانند ناترازی به ادبیات عمومی اضافه شده است. چه شد که انرژی از یک مرحله به بعد به‌عنوان یک ابرچالش به ادبیات عمومی ما وارد شد؟ به طوری که جامعه در زمستان نگران گاز است و در تابستان نگران برق؟ این مسیر از کجا شروع شد؟

مقدمهٔ مترجم: بحران اقلیمی بحرانی جدی و جهانی است. هم گسترده است و هم عمیق. هم انسان، زیستش، محیط پیرامونی‌اش و آینده‌اش را دربر می‌گیرد و دچار می‌کند، هم طبیعت و همهٔ زیستمندانش را. اینجا و اکنونی هم نیست، همه‌گستر است و فرانسلی، گشوده به آینده، تعین‌بخش؛ آینده‌ای با این اوضاع و احوال تار و تیره و وخیم. زایش بیابان و حذف جنگل‌ها و کم‌بارشی و پربارشی سیل‌وار، بالاآمدن آب دریاها و محو شهرها، انقراض گونه‌ها، اسیدی‌شدن اقیانوس‌ها، کاهش شدید آب سالم در دسترس، کاهش بارآوری کشاورزی و قحطی و گرسنگی و مهاجرت. بشر اینها را که دانست راه به چاره برد. دم‌دستی‌ترین راه همان پنهان‌کردن واقعیات است و انکار عواقب. عده‌ای اما در چارچوب نظم موجود جهانی و یا خارج از آن، با نیات اصلاح‌طلبانه، با قصد سودآوری از شرایط موجود، با اهداف انقلابی، با قصد زیر و زبرکردن بنیان‌هایی که مسبب وضع بحرانی روبه‌گستر امروزند، اندیشه‌ورزی عملی می‌کنند و چشم‌اندازهایی می‌گسترند بر پایهٔ امکانات موجود و پتانسیل‌هایی که علم و دانش تجربی و فنی و نظری برای غلبه بر بحران یا تعدیل آن مهیا کرده‌اند. از اقتصادسبز و سرمایه‌داری سبز و بازیافت و اقتصادچرخه‌ای، که درون‌سیستمی‌اند و اصلاح‌طلبانه با قصد حداقلی در تغییر سازوکارهای موجود تولید و مصرف تا آنها که ضدسیستمی‌اند و بنیان‌کن که طرح نویی پیش می‌کشند برای مهار و تغییر و دگرگونی اساسی در شیوهٔ تولیدی که بنا بر تجربیات عملی و مقتضیات نظریِ چند دههٔ گذشته ناتوان از حل بحرانی است که خود رشدش داده است. سوسیالیسم بوم‌محور یا اکوسوسیالیسم یکی از گرایش‌های رادیکال در مقابله با بحران جهانی اقلیم است. این گرایش مبانی سوسیالیسم را با مبانی اکولوژی و مبانی زیست‌بوم تلفیق می‌کند و مسئلهٔ پایداری و حقوق طبیعت و حقوق نسل‌های آینده را وارد نظام اندیشه‌ای خود می‌کنند. از دید اینان در شیوهٔ تولیدی متفاوت از سرمایه‌داری، تولید صورت می‌گیرد ولی با بازتوزیعی متفاوت، نه برای فروش و سودآوری که برآوردن نیازهای اساسی جامعه: مسکن و آموزش و بهداشت، با حذف هزینه‌های گزاف اقتصادی و زیست‌محیطی در راه تولیداتی چون صنایع نظامی و کالاهای بی‌مصرف تجملاتی. دیگر مفهوم رفاه در گروی داشتن کالاهای بیش از اندازه و متعدد نیست بلکه وجهی کیفی می‌یابد. از منظر جامعه‌گرایی بوم‌گرا، اکوسوسیالیسم، عدالت توزیعی اصلی مهم است اما کافی نیست. مسئلهٔ محیط‌زیست و حقوق نسل‌های آینده و حقوق طبیعت را هم باید مد نظر قرار داد. تولید و مصرف با درنظر گرفتن توان بازیابی و ظرفیت‌های بازتولیدی و زیستی اکوسیستم انجام می‌شود. هدف اکوسوسیالیسم رعایت اصل پایداری طبیعت است همراه با رفاه همگانی. تضاد انسان و طبیعت به کنش متقابل متعاملانه‌ای تبدیل می‌شود که در آن توسعه و پیشرفت و رفاه در تقابل با تعادل طبیعت نخواهد بود، یا در کم‌مخرب‌ترین وجه خود است. چیزی که شیوهٔ تولید سرمایه‌داری کاملاً در تضاد با آن است. تزهای زیر را یکی از اندیشه‌ورزان این گرایش برای صورت‌بندی بحران و پاسخ به بحران نوشته که مختصر و مفید است و از این رو، هم جای نقد دارد و هم جای بسط و ایضاح بیشتر.

|پیام ما| دولت سیزدهم خودش را پیشرو در اقتصاد غیرنفتی معرفی می‌کند، اما شواهد بر برنامه‌های نفتی او دلالت دارد. حالا مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده است که برای تأمین نیازهای کشور تا صد سال آینده نفت و گاز برداشت خواهد شد. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده این شرکت در تلاش است تا شرایطی فراهم کند که ذخایر نفت و گاز شیل و هیدرات‌های گازی به ذخایر نفت و گاز ایران اضافه شود. همچنین، شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی خبر داده است با شرکت‌های خصوصی قرارداد ۱۰سالهٔ خرید خدمت امضا خواهد کرد. ضمن اینکه دولت در تلاش است تا شرایطی را به‌عنوان تسهیل یا اجارهٔ دکل نفتی با هدف «مردمی کردن اقتصاد کلان» هموار کند. شرایطی که هیچ جزئیاتی از آن اعلام نشده است.