بایگانی مطالب : آب
فرونشست زمین در نقشرستم به دلیل برداشت بیرویۀ آب
آثار تاریخی نقش رستم و تخت جمشید و بسیاری از آثارتاریخی دیگر در معرض خطر فرونشست زمین هستند. این اتفاق به دلیل تغییر اقلیم، برنجکاری و برداشت بیرویه آب از چاهها در این مناطق رخ داده است.
![فرونشست زمین در نقشرستم به دلیل برداشت بیرویۀ آب](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/فرونشست-نقش-رستم.jpg)
زیان سیل روی دست دولت آینده
از شروع سال ۱۴۰۳ کشور چندین سیلاب بزرگ را به خود دیده که عددی بالغبر ۱۵ هزار میلیارد تومان به بخشهای مختلف ساختاری و زیرساختی خسارت وارد کرده است. این اعداد درحالیاستکه درست یک سال قبل، دولت تلاش میکرد بخشی از خسارات که مستقیم مربوط به مردم است، مانند بخش کشاورزی یا خانههای مسکونی و از سیلابهای سال ۹۸و ۹۹ به جای مانده است را جبران کند. گرچه گزارش دقیقی از میزان جبران خسارات در سایر بخشها مانند جاده و تأسیسات هم وجود ندارد، اما شواهد مردمی و البته مستندات خبرهای رسمی نشان میدهد مناطقی که طی ۵ سال اخیر بهشکل مکرر از سیلاب زیان دیدهاند، نه فقط همچنان متضرر هستند، بلکه مطالباتشان از دولت روی هم انباشت شده است.
![زیان سیل روی دست دولت آینده](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/سیل-2.jpg)
تولید «کلیدواژه مشترک» در منطقه برای مقابله با گردوغبار
۱۷ ژوئن هر سال که امسال مصادف با ۲۸ خرداد است، از سوی سازمان ملل به عنوان روز جهانی مقابله با بیابانزایی نامگذاری شده است. شعار امسال برای این روز «متحد برای زمین، میراث ما، آینده ما» است. در ایران هم یک ساختار ملی تحت عنوان کارگروه ملی مقابله با بیابانزایی پس از الحاق به کنوانسیون مربوطه شکل گرفته است. این کارگروه بعد از یک دوره توقف در دی ماه سال ۱۴۰۰ دوباره شروع به کار کرد. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم در گفتگویی به مناسبت روز جهانی بیابانزدایی مدعی شده ایران توانسته «کلیدواژه مشترکی» برای مقابله با گردوغبار در منطقه و جهان شکل دهد.
![تولید «کلیدواژه مشترک» در منطقه برای مقابله با گردوغبار](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/سلاجقه.jpg)
دستبافتههایی با ترکههای ارغوانی
هنر مرواربافی بیشتر به سبدبافی یا ترکهبافی شناخته میشود. مروارها یا همان بیدهای سرخی که در ملایر میرویید، وقتی زیر دستان هنرمند میرفت بهشکل انواع و اقسام سبد یا لوازم کاربردی دیگر درمیآمد. حالا اما هنرمندان مروارباف هم در روزگاری که با هنرهای دستی نامهربانی میشود، از این هنر دست کشیدهاند.
![دستبافتههایی با ترکههای ارغوانی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/مرواربافی.png)
تغییر اقلیم، عامل تشدید تعارض با حیاتوحش
تعارض انسان با حیاتوحش یکی از چالشهای بزرگ امروزین برای حفظ تنوعزیستی است که معمولاً از منظر توسعۀ زیست انسانی در حریم حیاتوحش، مثل پیشروی در جنگلها یا سایر مناطق بکر به آن نگریسته میشود. اما نویسندگان پژوهشی با عنوان «تغییر اقلیم عامل جهانی تشدیدکنندۀ تعارض انسان با حیاتوحش» تلاش کردهاند به این مسئله از زاویهای نو نور بتابانند و نقش تعیینکنندۀ تغییر اقلیم در افزایش این تعارض را معرفی کنند. محققان با ترسیم یک الگوی خطی نشان دادند که تغییر اقلیم با تشدید کمبود منابع و نیز تغییر در پراکندگی و رفتار حیوانات و انسانها سبب رویارویی بیشتر انسان با حیاتوحش میشود. این الگو بیانگر آن است که محرکهای اقلیمی با تغییردادن زیستبوم، خط سیر طبیعی زیست حیاتوحش و انسان را تغییر میدهد و تعارض میان این دو را تشدید میکند که نتیجۀ آن چیزی جز تهدید آسایش انسانها، آسیب به حیاتوحش و کاهش تنوع گونههای زیستی نیست.
![تغییر اقلیم، عامل تشدید تعارض با حیاتوحش](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/خرس-قطبی.jpg)
خطای خرید تضمینی
عقبماندن دولت از پرداخت معوقات گندمکاران مانند سالهای گذشته، گرچه با عذرخواهی معاون وزیر جهادکشاوزری روبهرو شد، اما دردی از پرداختها دوا نکرد. براساس اعلام بنیاد ملی گندمکاران، هنوز معوقات زارعان این کالای استراتژیک از دولت طلب دارند و بهرغم اعلام زمان تسویهحساب، پرداختها انجام نشده است. سال گذشته مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی هشدار داده بود که در بودجۀ ۱۴۰۳ در بخش یارانهۀ نان که تأمینکنندۀ هزینههای خرید تضمینی گندم است، با کم برآوردی مواجه هستیم و بنابراین سال پیشرو، سال سختی برای پرداخت مطالبات گندمکاران است. بهنظرمیرسد، حالا این سال سخت آغاز شده است و دولت مانند سالهای گذشته توان ماندن روی قولش را ندارد. این گزارش همچنین عنوان کرده بود، دولت در بخش نان و گندم خطای زیاد و فاحشی دارد.
![خطای خرید تضمینی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/دیجیتال-4.jpg)
برنجکاری در منطقۀ ممنوعه
طبق آمار رسمی عددی بین ۳ تا ۴ میلیارد مترمکعب آب صرف کشت برنج در خوزستانِ دارای تنش آبی میشود. بهدلیل همین میزان مصرف بالا و شدتگرفتن خشکسالی، دولت طی یک مصوبه کشت تابستانه برنج در همۀ استانهای غیر شمالی از جمله خوزستان را ممنوع اعلام کرد. ممنوعیتی که امسال نیز بر آن تأکید و آییننامههای آن به همۀ استانهای کشور ابلاغ شد. حالا اما نمایندگان خوزستان میگویند محدودیت کلی را نمیپذیرند و در تلاش هستند تا در جلسههایی با دولت، محدودیت کشت برنج را بردارند. برخی کارشناسان کشاورزی اما میگویند، مسئلۀ اساسی در الگوی اصلاح کشت است که نتوانسته است محصولی کمآببر اما با رقابتپذیری ریالی با برنج ارائه کنند. بهاذعان مسئولان این استان، هماکنون نیز کشت برنج بهشکل غیرقانونی در خوزستان انجام میشود و چون موضوع معیشت است، ناظران و متولیان چشمشان را ب روی آن میبندند. همچنین کشت برنج اصلیترین دلیل برداشت آب زیرزمینی در این استان است که بنابر اعلام شرکت آب منطقهای خوزستان با کاهش ۳۰ درصدی ذخایر زیرزمینی همراه است.
![برنجکاری در منطقۀ ممنوعه](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/برنج-خوزستان.jpg)
کشورهای حاشیۀ خلیجفارس دلخوش به آبشیرینکنها
آیا نمکزدایی از آب شور راهبرد اصلی مبارزه با کمآبی است؟
![کشورهای حاشیۀ خلیجفارس دلخوش به آبشیرینکنها](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/آب-شیرین-کن.jpg)
تکرار ادعای تحقق حقابه
«علی سلاجقه» رئیس سازمان حفاظت محیطزیست کشور، ۱۶ خرداد و در حاشیۀ جلسۀ هیئتدولت، در جمع خبرنگاران اعلام کرد که بهدلیل بارندگیهای اخیر، حقابۀ ایران از هیرمند تأمین شده است. این درحالیاستکه، در هفتۀ آخر خرداد و پس از آخرین سیلاب رودخانۀ هیرمند در افغانستان، آب محدودی که از هیرمند بهسمت ایران جریان داشت نیز قطع شد. آنهم در شرایطی که تصاویر ماهوارهای نشان میداد، مسیر آب بهسمت گودزره همچنان باز و آب بهسمت این شورهزار در جریان بود. این گفتهها درحالیاستکه، براساس آمار رسمی از طغیانهای پیاپی هیرمند در فاصلۀ زمانی اسفند ۱۴۰۲ تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۳، کمتر از ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب از هیرمند به کشور وارد شده است. مقامهای دولتی درحالی اصرار بر تأمین حقابه دارند، که یک نمایندۀ شهروندان سیستانوبلوچستان در مجلس شورای اسلامی به «پیام ما» گفته است: اطلاعات اخذشده از گروههای علمی تأیید میکند که در سازۀ بند کمالخان تغییری رخ نداده و آب ورودی به سیستان از طریق دریچههای این سد بهسمت پاییندست رهاسازی شده است. براساس مطالعات زمانبندیشدۀ گروه جغرافیای دانشگاه سیستانوبلوچستان، تصاویر ماهوارهای اردیبهشت نشان میداد، حدود یکدهم آب توسط دریچههای بند کمالخان بهسمت ایران جاری شده بود و دَهبرابر این آب بهسمت شورهزار گودزره منحرف شد.
![تکرار ادعای تحقق حقابه](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/حقابه-هیرمند.jpg)
آب شرب سیستان و فرصتسوزی دولت
![آب شرب سیستان و فرصتسوزی دولت](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/169251558.jpg)