بایگانی مطالب : حیات وحش
دنیای درندگان ملوس
|پیام ما| «خدا گربه را آفرید تا لذت نوازش ببر را به بشر بچشاند.» این جملهای است که «فیونا سان کوئیست» و «ملوین سان کوئیست»، در مقدمهٔ کتابشان دربارهٔ گربهسانان جهان آوردهاند. کتابی با نام اصلی «the wild cat book» که سال گذشته با نام «پنجه مخملیها/همهچیز دربارهٔ گربهسانان» و با ترجمهٔ «کاوه فیضاللهی» توسط «نشر نو» به زبان فارسی منتشر شد.
اتوبوسهای گردشگری ایران، اول راه
|پیام ما| اتوبوسهای گردشگری در همۀ شهرهای گردشگری دنیا فعالیت میکنند؛ اتوبوسهای دوطبقهای که یا رایگان هستند یا با قیمت بسیار پایین گردشگران را به مناطق دیدنی شهر میرسانند. فعالیت این اتوبوسها راهی برای گردشگری کمهزینه و بهصرفه است تا هم هزینۀ زیادی برای تاکسی و نقلوانتقال نپردازید و هم دردسر بهپارکینگرفتن با خودروی شخصی را در مکانهای شلوغ به جان نخرید. این اتوبوسها معمولاً روباز با سقف متحرک هستند و افرادی بهعنوان راهنما در آن حضور دارند که به توضیحاتی دربارۀ جاذبههای گردشگری شهر میپردازند.
کنارهم قرارگرفتن چهار ضلع حفاظت از گوزن زرد
|پیام ما|«امکانات ما برای حفاظت گوزنها کم است. اگر قلاده ماهوارهای باشد کارمان راحتتر میشود،؛ تنها اطلاعاتی که داریم از مشاهدههایی است که اهالی منطقه و کارکنان هفتهتپه دارند.» «حمید حمدانی» از اهالی و رئیس شورای شهرک شهید بهشتی، در حاشیۀ زیستگاه گوزن زرد امیدوار است این کمبود امکانات با دو قلادۀ ماهوارهای که برای گوزنهای زرد قرار است برسند جبران شود.
بیشهزارهای «دز»، تنها پناهگاه گوزنهای زرد ایرانی در طبیعت
|پیام ما|پروژه «ظرفیتسازی و آموزش جوامع محلی حاشیۀ زیستگاه دز برای احیا و حفاظت مشارکتی گوزن زرد ایرانی» توسط موسسۀ حافظان حیاتوحش شیردال با حمایت برنامۀ کمکهای کوچک تسهیلات محیطزیست جهانی برنامه توسعه سازمان ملل متحد در ایران از سال ۱۴۰۱ شروع شد و تا سال ۱۴۰۳ در بیشهزارهای دز در استان خوزستان اجرا میشود. حاصل این پروژه پایهریزی یک جمعیت پایدار از گوزنهای زرد در این منطقه است،؛ ضمنآنکه بهتازگی اولین ثبت از گوسالۀ گوزن زرد ایرانی در محیط طبیعی در این منطقه اتفاق افتاد. در گفتوگو با «آسیه رضایی» مسئول برنامۀ کمکهای کوچک تسهیلات محیطزیست جهانی برنامه توسعه سازمان ملل متحد در ایران، از او دربارۀ جایگاه این برنامه در پروژۀ احیای گوزن زرد پرسیدیم.
حفاظت جمعی از گوزن زرد
«دربارۀ حس خودم در زمان رهاسازی گوزنهای زرد ایرانی، حتی با اعضای تیم خودمان هم صحبت نکردم. اغلب حاضرین در محل رهاسازی خوشحال بودند. برخی هم میگفتند حس همذاتپنداری با گونهای دارند که در اسارت نیست و حالا دیگر در محیط طبیعی خودش زندگی میکند. ولی من مسئولیتی که روی دوش خودم حس میکردم، سنگینتر از حس خوشحالی بود. یعنی تا یکجایی خوشحال بودم، ولی وقتی به تهدیدها فکر میکردم، کفۀ مسئولیت را سنگینتر میدیدم. زمانی که فیلم تولد این گوساله را دیدم، این حس صد برابر شد.» اینها گفتههای «المیرا رضی» عضو تیم مؤسسۀ «شیردال» است که در پروژۀ حفاظت از گوزن زرد فعالیت میکند. از او پرسیدم این گوساله بعد از چند سال در طبیعت به دنیا آمد، برای حفاظت از آن چه انجام شده و چه باید انجام شود و چهقدر به پایداری این روند خوشبین است؟
پیشنهادِ تجدیدنظر در تخصیص آب
|پیامما| بسیاری از کارشناسان بخش آب معتقدند، چالش آب در کشور صرفاً کمیابی فیزیکی آب نیست؛ بلکه ناکامیهای نهادی و سیاسی در مدیریت آب است. بههمیندلیل بازارها میتوانند بهعنوان ابزاری با رویکرد تقاضامحور، برای مدیریت کمیابی آب ایفای نقش کنند. منتقدان بازار آب (که نمونههای موفق بیشماری در جهان دارد) معتقدند بازارها میتوانند بهسبب نبود شرایط و بسترهای سیاسی و نهادی، به مایۀ دردسر نیز تبدیل شوند. بههمیندلیلاستکه، نقش آنها بهعنوان یک راهحل برای بحران آب ابراز تردید میشود. ازاینرو اتخاذ رویکرد چندرشتهای و همیارانه به نقشآفرینی بازارهای آب، میتواند به ارتقای اثربخشی آن کمک فراوانی کند. طبق آمار رسمی وزارت نیرو، از نظر اقتصادی سهم هر مترمکعب آب مصرفی در تولید ناخالص ملی در ایران کمتر از دو دلار است؛ درحالیکه متوسط جهانی هشت دلار به ازای هر مترمکعب است. باتوجهبه این واقعیت و همچنین تمایل دولت به ایجاد بازار آب، اینبار اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران در نشستی مشترک با مدیران وزارت نیرو و فعالان صنعت آب پیشنهاد داده است، بهمنظور مدیریت «ابرچالش آب» اجرای برنامه دَهساله با تکیهبر دو اصل مهم و همزمان مؤثر است: «تجدیدنظر در تخصیص منابع آب موجود با اولویتدادن به تعادلبخشی آبهای زیرزمینی و حقابههای زیستمحیطی» و «افزایش بهرهوری». همچنین اتاق ایران اعلام کرده است که تقویت بازار آب باید بهعنوان اهرمی برای واقعیشدن قیمت آب بهجدیت پیگیری شود.
تصمیمهای کور برای توسعه
|پیام ما| دراختیارداشتن دادهها و آمار دقیق، لازمهٔ تصمیمگیری در هر حوزهای است و بدون این دادهها نمیتوان برنامهریزی کرد و تصمیم صحیح گرفت. این موضوع بیشاز هرچیز در برنامهریزی برای توسعهٔ کشور پررنگ است. از حدود سهدهه قبل که عبارت توسعهٔ پایدار وارد ادبیات تصمیمگیران و سیاستمداران کشور شد، بارها و بارها این عبارت از زبان افراد مختلف شنیده شده است. اینکه توسعه در کشور باید پایدار باشد و به رکن اصلی جامعه، اقتصاد و محیطزیست بهیکاندازه باید پرداخته شود. اما تصمیمگیری برای توسعهٔ پایدار کشور بدون دادههای دقیق در حوزههای مختلف امکانپذیر نیست. در سال ۱۳۷۸ و در دورهٔ دولت اصلاحات، سازمان حفاظت محیطزیست، فعالیتهای خود را برای راهاندازی پایگاه جامع برای دادههای مربوط به محیطزیست کشور آغاز کرد و در سال ۱۳۸۳ نیز نخستین گزارش وضعیت محیطزیست کشور را برپایهٔ روشهای استاندارد جهانی تهیه کرد. یک سال پس از آن، دومین گزارش وضعیت محیطزیست کشور منتشر شد. اگرچه در دولتهای نهم و دهم گزارشهایی با عناوین نسبتاً مشابه منتشر شد، اما این گزارشها بیشتر گزارش عملکرد دولتها بودند و بخشهایی مهم از دادههای محیطزیست کشور که مربوط به امور سایر دستگاههای دولتی بود، در این گزارشها بهچشم نمیخورد. تا آنکه در دولت یازدهم، سازمان حفاظت محیطزیست بار دیگر گزارش وضعیت محیطزیست دربازهٔ زمانی ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۲ را منتشر کرد و از آن زمان تاکنون، دیگر گزارشی از وضعیت محیطزیست در کشور تهیه نشده است. حالآنکه، وضعیت فعلی کشور از نظر منابع طبیعی و شاخصهای محیط زیستی بیشاز هر زمان دیگری نیازمند دادههای قابل اتکا و دقیق برای تصمیمگیری است. پنجشنبهای که گذشت، «مرکز صلح و محیطزیست» با همکاری روزنامه «پیام ما»، نشستی را باعنوان «نقدی بر روند انتشار گزارشهای وضعیت محیطزیست کشور» برگزار کرد. در این نشست که بهمناسبت روز جهانی محیطزیست برگزار شد، جمعی از متخصصان دربارهٔ لزوم تهیهٔ گزارشهای وضعیت محیطزیست و تهیهٔ پایگاههای اطلاعاتی قابل اتکا دربارهٔ دادههای محیطزیستی کشور، به ایراد سخنرانی پرداختند. «معصومه ابتکار»، رئیس اسبق سازمان حفاظت محیطزیست، «رضا مکنون»، نایبرئیس سابق کمیتهٔ ملی توسعهٔ پایدار، «محمد ذکایی»، استاد دانشگاه شهید بهشتی و مجری گزارش وضعیت محیطزیست کشور و «زهرا جواهریان»، مدیرکل سابق دفتر توسعۀ پایدار و اقتصاد محیطزیست سازمان حفاظت محیطزیست، سخنرانان این نشست بودند.
«معجزهٔ هزارهٔ سوم» سخنران میکروفنهای خاموش
شنبه روز بدی بود
صدای بخش خصوصی باز هم شنیده نشد. ۲۶ اردیبهشت بود که تعطیلی شنبهها پس از کشوقوسهای فراوان در مجلس تصویب شد. با این اتفاق امیدها برای باز شدن گره اصلاح تعطیلات پایان هفته در کشور جان گرفت. این مصوبه که در آخرین جلسات مجلس یازدهم به تصویب رسید، برای تأیید به شورای نگهبان رفت. اما در شلوغی این روزهای شورای نگهبان بهدلیل انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری بررسی مصوبهٔ تعطیلی شنبهها معطل ماند. سخنگوی شورای نگهبان شنبه، ۱۲ خرداد، از اطلاعرسانی بعد از پایان بررسی این موضوع خبر داد و گفت: «مصوبۀ تعطیلی شنبهها در نوبت بررسی است و بهمحض اتمام، اطلاعرسانی خواهد شد.» بااینحال، ساعاتی بعد خبری تازه روی مصوبهٔ تعطیلی شنبهها خط کشید. خبر این بود: «هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام با تعطیلی شنبهها مخالفت کرد.»
موانع نامرئی اشتغال زنان
| گروه پژوهشی تیله | «نرگس» مهندس عمران بود. پنج سال اول ازدواج در یک شرکت مرتبط با تحصیلاتش کار کرد. وقتی اولین فرزندش را به دنیا آورد، بعد از مرخصی زایمانش، تصمیم گرفت کارش را رها و فرزندش را بزرگ کند. او الان صاحب دو فرزند است. ۱۰ سال از آخرین روزهای کاریاش میگذرد و دیگر شانس برگشت به همان شغل را ندارد. در این ۱۰ سال مادر تماموقت و خانهدار بوده و در زمینۀ والدگری آموزشهای زیادی کسب کرده است. از سال تحصیلی جدید که فرزند دومش به مدرسه میرود، با این مسئله روبهرو است که با وجود تحصیلات، علایق و اهدافش در زندگی، چگونه میتواند از این فرصت اندک استفاده کند. فرصتی که با وجود مسئولیتهای خانه و مراقبت از فرزندان، زمان کمی را برای او فراهم کرده است. اتفاقی که برای بسیاری از مادران و زنانی که اشتغال رسمی را بهخاطر مسئولیتهای مراقبتی ترک کردهاند، رخ میدهد.