بایگانی مطالب : هنر
امیدواری بدون خوش‌بینی
«تلنگر سرطان بسیار سنگین است؛ از هم می‌پاشی تکه‌تکه می‌شوی، ولی درنهایت تکه‌هایت را جمع می‌کنی و به‌هم بند می‌زنی، زندگی برایت گوهری می‌شود ذی‌قیمت، که اگر رنج و مرارت درمان بگذارد و اندک توانی بیابی دوست داری بهتر و زیباتر زندگی کنی، می‌خواهی به شور زندگی چنگ بزنی، هداياي دنيا را بی معطلی و فوت وقت بپذیری، دم را دریابی و لحظه‌به‌لحظه زندگی کنی.» این جمله‌ها بخشی از کتاب «شینا انصاری» فعال و کارشناس محیط زیست با نام «گَت مریضی» است. او در اوج کرونا و زمانی که هنوز سوگوار از دست دادن پدر بر اثر سرطان بود، متوجه بیماری خود شد. «گَت» در مازندرانی معنای «بزرگ» می‌دهد و این اصطلاح با سرطان جور است؛ بیماری‌‌ای که نه‌تنها زندگی بیمار، بلکه جمع بزرگی از حلقهٔ نزدیکان پیرامون او را برای ماه‌ها و سال‌ها درگیر میکند. شینا در این کتاب به ذکر صرف تجربهٔ خود در خانواده، کلینیک و سالن‌های شیمی‌درمانی بسنده نکرده بلکه کوشیده تا حد توان به ادبیات تولیدشده پیرامون سرطان در جهان و ایران نیز بپردازد. در این گفت‌وگو در کنار پرسش‌هایی دربارهٔ «گَت مریضی» از عواملی که ما را در معرض این بیماری قرار می‌دهند، پرسیدیم.
دست خالی ایران در «فراه‌رود»
در امتداد مذاکرات ناکام ایران با طالبان و پس از سفر ملابرادر به ایران، درست در روزهایی که رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، مشعوف از این دیدار بود، طالبان اعلام کرد که سد بخش‌آباد در حال تکمیل است و سد خاشرود نیز در حال احداث. این سدها در شرایطی ساخته و تکمیل می‌شوند و به بهره‌برداری می‌رسند که سدهای کجکی، ارغنداب و بند انحرافی کمال‌خان جنوب‌شرق ایران را با مشکلات فراوان آبی روبه‌رو کرده و هامون را تا نابودی کامل پیش برده است. گرچه متخصصان و کارشناسان علوم آبی و سیاسی که بر رفتار افغانستان متمرکز هستند، می‌گویند برنامه‌های آبی افغانستان تمام منطقه، ایران، تاجیکستان، ترکمنستان و قرقیزستان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، اما این برنامه‌ها مشخصاً علاوه‌بر حاد شدن مشکلات آبی سیستان‌وبلوچستان این‌بار تا خراسان ایران را دچار تشدیدِ تنش آبی میکند. کارشناسان این‌بار در گفت‌وگو با «پیام ما» ابعاد دیگری از این موضوع را بررسی می‌کنند. سفیر اسبق ایران در سازمان ملل متحد معتقد است ایران برای بازپس‌گیری تمامی حقوق دوجانبه یا چندجانبه باید خود را در موضع قدرت قرار دهد، نه انزوا. به اعتقاد او در غیر این‌صورت نه در مورد مسئلهٔ هیرمند بلکه در هیچ مسئلهٔ بین‌المللی‌ای موضع پیش‌برنده‌ای نخواهیم داشت. حالا هامون صابری در خطر است. به‌نظر می‌رسد نبود معاهده میان ایران و افغانستان در «فراه‌رود» کار را برای ایران دشوارتر کرده است. دیپلماسی ایران در حقابهٔ هیرمند ناکام مانده است و هیچ مذاکره‌ای میان ایران و طالبان در مورد فراه‌رود وجود ندارد.
کارشکنی عربستان برای نجات بازار نفت
چیزی به پایان اجلاس اقلیمی سازمان ملل متحد در دوبی (کاپ ۲۸) نمانده، ولی تا بعد‌ازظهر دوشنبه هنوز موضوع بیانیهٔ پایان اجلاس در هاله‌ای از ابهام قرار داشت. اوپک و اوپک‌پلاس دو سازمان متشکل از کشورهای تولیدکننده و صادرکنندهٔ نفت و گاز تلاش دارند تا موضوع «حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی» را از بیانیهٔ اجلاس حذف کنند. اما در دیگر سو فعالان محیط زیست و کارشناسان پیش‌کسوت تغییراقلیم معتقدند بدون حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی نمی‌توان به اهداف اقلیمی جهانی دست یافت. رئیس‌جمهوری سابق ایرلند که رئیس گروه پیش‌کسوتان تغییراقلیم است می‌گوید عربستان سعودی و متحدانش سعی دارند اجلاس را به گروگان بگیرند. رئیس اماراتی اجلاس نیز می‌گوید «شکست یک گزینه نیست!» و از همهٔ کشورها خواسته که برای بیانیهٔ پایانی اجلاس با «خط قرمز» نیایند. اما فارغ از دعواها بر سر حذف سوخت‌های فسیلی، دانشمندان هشدار داده‌اند که تمرکز بر حذف سوخت‌های فسیلی بدون جلوگیری از تخریب طبیعت کمکی به گرم شدن زمین نخواهد کرد. رسانه‌ها فضای اجلاس را متشنج توصیف کرده‌اند و مشخص نیست که کاپ ۲۸ چه نتیجه‌ای خواهد داشت.
زخمی دیگر بر بستر بی‌جان هامون
انتقاد معاون محیط زیست کشور از کم‌کاری آموزش و پرورش
معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست کشور ضمن انتقاد از آموزش و پرورش مبنی بر اینکه آنچه که سازمان محیط زیست از این نهاد انتظار داشته است را انجام نداده است، گفت: اعتقاد داریم اصلاح آموزش و پرورش در حوزه محیط زیست یعنی بهبود و بهسازی محیط زیست و جبران همه خسارت‌های که به محیط زیست وارد شده است.
روز سرنوشت هور
سرنوشت آخرین بازماندهٔ تالاب‌های بین‌النهرین دو روز دیگر مشخص می‌شود. فعالیت یک میدان نفتی جدید موسوم به «میدان نفتی سهراب» در هورالعظیم در انتظار رأی مخالف یا موافق سازمان حفاظت محیط زیست است. مدیرکل دفتر ارزیابی محیط زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌وگو با «پیام ما» خبر داده است: «جلسهٔ کمیتهٔ ارزیابی میدان نفتی سهراب، قرار است روز چهارشنبه در این سازمان تشکیل شود.» که تعیین‌تکلیف این میدان نفتی خواهد بود.
تغییراقلیم و حقوق بشر
تلاش برای افزایش تاب‌آوری «مکران»
|پیام ما|در‌حالی‌که انتظار می‌رفت، به‌ویژه پس از اخبار منتشرشده در ماه‌های مهر و آبان، دولت نتایج سرمایه‌گذاری هندی‌ها را در منطقهٔ مکران به‌خصوص سواحل چابهار اعلام کند، هیئت وزیران مصوبهٔ ۱۳ماده‌ای در مورد توسعهٔ این منطقه را منتشر کرد. بنابر متن مصوبه که دولت بر وب‌سایت خبری خودش منتشر کرده است «اخذ مجوزهای قانونی برای برداشت مبلغ پنج میلیارد یورو از صندوق توسعهٔ ملی با هدف حمایت از سرمایه‌گذاران و تسریع در تأمین اعتبارات، همچنین اختصاص معادل ریالی مبلغ یک میلیارد یورو از صندوق توسعهٔ ملی در قالب اعتبار به متقاضیان، ساخت فرودگاه و توسعهٔ چند بندر» مهمترین بندهای این مصوبه را شامل می‌شود. همچنین، این مصوبه تکلیف کرده است سازمان برنامه‌وبودجهٔ کشور مبلغ یک‌هزار میلیارد ریال از محل اعتبارات مصوب مربوط را در چهارچوب قوانین و مقررات و با هدف افزایش تاب‌آوری، مهارت‌آموزی و آموزش جوامع محلی در منطقهٔ مکران برای طرح در شورای توسعهٔ سواحل مکران پیشنهاد کند.»
بیم از آیندهٔ آشوراده
|پیام‌ما|هنوز صدای فریادهای «محمدجواد ساوری» مدیرکل میراث‌فرهنگی و گردشگری گلستان در گوش محیطبانان منطقه شنیده می‌شود. صدای او که هفتهٔ گذشته به آشوراده رفته و با توهین به محیطبانان، خواستار عمل به گفته‌های رئیس‌جمهور و عملیاتی شدن طرح گردشگری آشوراده شده بود. این طرح بعد از سه دهه کش‌وقوس هنوز محل مناقشه است. آشوراده که زمانی محل زندگی بود، بعد از بالا آمدن آب دریا در دههٔ ۷۰ خالی از سکنه شد و در دهه‌های اخیر هم چند طرح برای گردشگری آن نوشته شد. در این میان یکی از نویسندگان طرح در دولت قبلی می‌گوید آنها تلاش کردند تا طرح از «گردشگری» به «طبیعت‌گردی» بدل شود و از ساخت‌وساز و تغییر در منطقه جلوگیری شود. فعالان محلی اما معتقدند تا زمانی‌که مناطق گردشگری بسیاری در منطقه وجود دارد و به آنها رسیدگی نمی‌شود، چرا همچنان تلاش برای از بین بردن این منطقه که محل آمد‌وشد پرندگان مهاجر است، بالاست؟ پرسشی که تاکنون مسئولان پاسخ درخوری برایش نداشته‌اند.
برای حذف بنزین پتروشیمی تهدید شدم
|پیام ما| پس از ۱۰ سال از حذف بنزین‌های موسوم به «بنزین پتروشیمی» از چرخهٔ سوخت کشور و با شدت گرفتن آلودگی هوا، در روزهای گذشته برخی حامیان دولت از جمله روزنامهٔ «وطن امروز» بار دیگر ادعای آلاینده نبودن بنزین پتروشیمی را تکرار کردند و با خطاب قرار دادن «معصومه ابتکار»، رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست، حذف این سوخت را در آلودگی هوای تهران و شهرهای بزرگ بی‌اثر می‌دانند. پس از این انتقادات، ابتکار در گفت‌وگو با «پیام ما» آلایندگی و حذف بنزین‌های پتروشیمی را روایت کرد. او می‌گوید که در همان ابتدای کار و پیش از آغازبه‌کار دولت یازدهم، زمانی که موضوع آلایندگی این بنزین‌ها را در شورای شهر تهران مطرح کرده، «تهدید» شده است؛ اما پیگیری‌ها برای حذف این سوخت آلاینده را یکی از نقاط مهم کارنامهٔ خود در سازمان حفاظت محیط زیست می‌داند.
