بایگانی مطالب : کشاورزی
ابتلای زعفران به بیماری پسته و فرش
|پیام ما| دبیر شورای ملی زعفران می‌گوید کشورهایی که خود از خریداران زعفران ایران هستند، محصول زعفران وارداتی را به‌نام خود بسته‌بندی می‌کنند و در بازار به قیمتی بیشتر می‌فروشند. به‌همین دلیل ایران دیگر به‌عنوان بزرگترین و اصلی‌ترین تولیدکنندهٔ زعفران شناخته نمی‌شود. او می‌گوید این اتفاق مشابه اتفاقی است که برای پسته و فرش ایرانی رخ داده است. اتاق بازرگانی ایران نیز در گزارشی اعلام کرده با وجود آنکه ۹۰ درصد زعفران جهان در ایران تولید می‌شود، اما کشورهایی همچون اسپانیا با سرمایه‌گذاری در بسته‌بندی و بازاریابی توانسته‌اند تبدیل به صادرکنندهٔ مجدد زعفران ایرانی شوند.
سه‌نهاد شصت‌ساله
شش‌دهه از تأسیس «وزارت آب و برق»، «سازمان تعاون روستایی ایران» و «سازمان جلب سیاحان» گذشت. سه‌نهاد در سه‌حوزۀ مجزا اما هرسه مهم و مؤثر در توسعۀ پایدار، هرچند که تقریباً جایگاه و پایگاه هیچ‌یک درست فهم و درک نشده است.
سریال سیلاب در بلوچستان
گزارش منتشرشده از سوی پژوهشکدهٔ اقلیم‌شناسی و تغییراقلیم پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور حاکی از تمرکز بارش هفتهٔ دوم اسفند ۱۴۰۲ بر شرق و جنوب‌شرق کشور، دامنهٔ شرقی کوه‌های زاگرس میانی، و دو سوی دامنه‌های البرز مرکزی و غربی بود. همچنین، بارش انباشته در جنوب‌شرق کشور با احتمال حدود ۷۵ درصد، بین ۳۰ تا ۸۰ میلی‌متر بیش از نرمال پیش‌بینی شده بود. گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور نیز، میزان بارش‌های سیستانوبلوچستان از ابتدای سال زراعی جاری تا آغاز ورود سامانه‌های بارشی اسفند ۱۴۰۲ را ۱۶.۴ میلی‌متر نشان میدهد که این رقم نسبت به دورهٔ مشابه بلندمدت ۶۸ درصد کاهش داشته و پس از فعالیت سامانه‌های اخیر، میزان بارش استان به ۵۴.۹ میلی‌متر رسیده است که نسبت به دورهٔ مشابه بلندمدت ۱.۵ درصد افزایش را نشان میدهد. بیشترین میزان بارش سامانه‌های هفتهٔ اول اسفند گذشته از ایستگاه‌های شارک قصرقند با ۳۱۹ میلی‌متر، عورکی ۲۱۷، باهوکلات ۲۰۷.۵ و نگور ۲۰۳ میلی‌متر و کمترین میزان بارش‌ها در ژاله‌ای ۵.۵، محمدآباد ۵، قلعه‌رستم ۶، زهک ۶.۱ و زابل ۶.۷ گزارش شده است. اعدادی که به‌نظر می‌رسد می‌توانند تا حدی سیلاب را توجیه کنند. اما گزارش‌های رسمی کارشناسی روایتی دیگر دارند. نه خاک تشنه و بی گیاه و نبات بلوچستان توان جذب آب را داشت و نه سدها توانستند کارا عمل کند. پس از جاری شدن سیلاب نیز خانه‌های فرسوده و ساخته‌شده در مسیل، تخلیه نشدن به‌موقع سدها، اراضی تغییر کاربری داده شده و طرح‌های آبخیزداری به اجرا درنیامده، همه دست‌به‌دست هم دادند تا خسارت سیلاب بالا برود. پژوهشکدهٔ سوانح طبیعی در گزارشی که پس از سیلاب سال گذشته در جنوب سیستانوبلوچستان بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان خسارت زد، علل تکرار وقوع سیلاب‌ها و خسارت بالای آن را فهرست کرده است که به‌نظر می‌رسد همهٔ دلایل قابل‌مدیریت بود، اگر برایش برنامه‌ای وجود داشت و اراده‌ای برای انجام.
«پیشین» از امدادرسانی جا ماند
با وجود تلاش برای امدادرسانی به همهٔ مناطق سیل‌زده، اما فعالان اجتماعی مستقر در منطقه و همچنین اهالی می‌گویند توزیع اقلام مورد نیاز در بسیاری از مناطق انجام نشده است. بخش «پیشین» در راسک یکی از مناطقی است که به‌نظر از امدادرسانی جامانده است. همچنین به گفتهٔ اهالی، بسیاری از روستاها در مناطقی غیر از دشتیاری و چابهار، بیش از یک هفته در انتظار امدادرسانی بوده‌اند. جمعیت هلال‌احمر به تازگی برای برخی تشکل‌های مردمی مجوز فعالیت و جمع‌آوری و توزیع کمک‌های مردمی در منطقه را صادر کرده است اما حجم نیازها با کمک‌های رسیده همخوانی ندارد.
۱۱ شهر در محاصرهٔ سیل
بین جیغ و داد و اشک، زنی در آبی که تا زیر کمر او بالا آمده به خانه‌اش که در آستانهٔ ویرانی است، چشم دوخته. چیزی نمی‌گذرد که جلوی چشم‌های او و همسایه‌ها، این بیغولهٔ تکیده در هم می‌شکند و آب، دیوارهای نه‌چندان استوار این خانه را می‌بلعد. اینجا دشتیاری است. یکی از چندین منطقه‌ای که طی یک هفتهٔ اخیر در سیلاب جنوب سیستانوبلوچستان به زیر آب رفته است. آن‌طور که منابع محلی گزارش داده‌اند، در بارندگی‌های اخیر راه ارتباطی ۳۰۰ روستا کاملاً مسدود شده است. همچنین دیروز نمایندهٔ مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی از گرفتار شدن ۴۰۰ هزار نفر از مردم بلوچستان در سیلاب خبر داد. به گفتهٔ او، بیشترین حجم سیلاب در دو شهرستان دشتیاری و قصرقند متمرکز شده است. البته فعالان محلی و منابع آگاه همان‌طور که پیش از این اداره‌کل هواشناسی سیستانوبلوچستان هشدار داده بود، می‌گویند که تأثیر این سامانهٔ مهیب بارشی بر مناطق نیمهٔ جنوبی استان از جمله شهرستان‌های چابهار، کنارک، نیک‌شهر، سرباز، راسک، جنوب مهرستان، سراوان و سیب و سوران هم بسیار شدید بوده است.
ایلام در سیل
|پیام ما| در پی وقوع بارش‌های روزهای آخر هفتهٔ گذشته، شهرها و روستاهای استان ایلام به‌ویژه در شهرستان‌های ایلام و دره‌شهر، متأثر از سیلاب شدند و براساس آخرین اعلام رسمی استانداری این استان علاوه‌بر خسارت به برخی منازل مسکونی، گندمزارها و اراضی کشاورزی ایلام خسارت دیدند. همچنین، سازمان هواشناسی برای دو روز نخست هفته نیز هشدار وقوع سیلاب در ۲۳ استان صادر کرده است که شرق مازندران و استان لرستان با احتمال بالای سیلاب مواجه هستند.
خشک مثل«آق‌گل»
تالاب آق‌گل ملایر خشک است. از نظر قانون معلوم نیست کدام‌یک از دو استان همدان و مرکزی که تالاب «آق‌گل» درست در مرزشان قرار دارد، باید حقابهٔ این تالاب را تأمین کند. برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های سطحی و رودخانه‌های روان به‌سمت تالاب و آب‌های زیرزمینی به‌شکل فزاینده ادامه دارد. شهریور ۱۴۰۰ در شورای برنامه‌ریزی استان همدان کتابچه‌ای تصویب شد که براساس آن دستگاه‌های اجرایی مکلف بودند اقدامات اولویت‌دار برنامهٔ مدیریت جامع تالاب آق‌گل را اجرا کنند و پیشرفت کار را به اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان همدان گزارش دهند. اداره‌کل محیط زیست همدان اعلام کرده با انجام مطالعاتی با عنوان «مطالعهٔ حوزهٔ آبخیز دریاچه نمک» در حال انجام این طرح است و امیدوار است تابستان آینده طرح به پایان برسد. حقابهٔ تعیین‌شده برای حفظ این تالاب دو میلیون مترمکعب است، اما معلوم نیست این حقابه از کدام محل و استان تأمین شود. تنها عنصر مشخص این میان خشکی تالاب است. بنابه اعلام اداره‌کل محیط زیست همدان سال ۹۸ و پس از سیلاب زمستان ۹۷ و بهار ۹۸، آخرین‌باری بود که آق‌گل پرآب دیده شد.
مناقشه بر سر «زمین»
با ملی شدن قانون ملی شدن جنگل‌ها و مراتع مالکیت عرصه‌های طبیعی در ایران تغییرات گسترده‌ای یافت. فارغ از زمین‌هایی که از بزرگ‌مالکان با پرداخت حق و حقوق دریافت و اسنادی که باطل شد، زندگی گروهی از روستاییان نیز با این قانون تغییر یافت. در دههٔ ۴۰ با رشد فرآیند صنعتی شدن، بسیاری از روستاییان به شهرها رفتند، عده‌ای از آنها زمانی که به روستا برگشتند، با یک چالش مواجه شدند: زمین‌های آنها جزو اراضی ملی بود و اجازهٔ ساخت‌وساز یا هیچ‌گونه فعالیتی را نداشتند. تعارض مردم محلی و سازمان منابع‌طبیعی در سال‌های اخیر با افزایش قیمت زمین بیشتر هم شده است. محلی‌ها می‌گویند زمین متعلق به آنهاست و در عوض سازمان منابع‌طبیعی سندی دارد که نشان میدهد این اراضی مالکیت عمومی دارد.
اعتراض کشاورزان اروپا به سیاست‌های اقلیمی
اعتراضات کشاورزان اتحادیهٔ اروپا به بروکسل رسید. پنجشنبه صدها تراکتور در مرکز این شهر توقف کردند و کشاورزان از تراکتورها پیاده شدند و به‌سمت پارلمان اروپا تخم‌مرغ پرتاب کردند. رسانه‌های اروپایی می‌گویند بسیاری از کشاورزان در حال حاضر شکایت دارند که سیاست‌های سبزِ آینده ناعادلانه، غیرواقعی و از لحاظ اقتصادی غیرقابل‌تحمل است و درنهایت به شکست منجر می‌شود. این کشاورزان از هزینه‌های بالا و درآمدهای پایین گلایه‌مندند و واردات محصولات غذایی به‌ویژه غلات از اوکراین را مقصر وضع موجود می‌دانند. حالا با فراگیر شدن این اعتراض‌ها در کشورهای یونان، فرانسه، لهستان، بلژیک، آلمان و... کمیسیون اروپا پیشنهاد کرده است واردات کشاورزی از اوکراین از طریق «ترمز اضطراری» محدود شود و کشاورزان برای سال ۲۰۲۴ از تعهد به آیش نگه‌داشتن چهار درصد از زمین‌های خود (با هدف حفظ آب و خاک) درحالی‌که هنوز یارانه‌های اتحادیهٔ اروپا را دریافت می‌کنند، معاف شوند. کشاورزان اروپایی همچنین معتقدند که از اثرات تغییراقلیم بسیار متأثر می‌شوند.
محصولات کشاورزی در خطر سرمازدگی
|پیام ما| با آغاز بهمن، برف و بارانی فراگیر میهمان کشور شد و گویا تا نیمهٔ بهمن نیز برقرار است. گزارشی از مسدود بودن جاده‌های روستایی منتشر نشده است و براساس خبرهای منتشرشده از سوی سازمان راهداری، محورهایی که در اثر بارش ۵ بهمن‌ماه مسدود شده بودند، بازگشایی شدند. اما حالا رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور اعلام کرده است که هفت محور مواصلاتی اصلی در کشور مسدود هستند. همچنین، براساس اطلاعات منتشرشده از سوی سازمان هواشناسی کشور بسیاری از استان‌ها در هفتهٔ آتی به‌ویژه پس از نیمهٔ هفته با کاهش محسوس دما و بارش برف و باران روبه‌رو هستند که محصولات باغی و کشاورزی را با خطر سرمازدگی مواجه می‌کند. این سازمان علاوه‌بر منع هرگونه فعالیت شیلاتی در دریای جنوب کشور، هشدارها و توصیه‌های متعددی را برای جلوگیری از افزایش خسارت منتشر کرده است.
