بایگانی مطالب : میراث
هنری برای حفاظت از سیاهچادرها
برخی میگویند نخستین زیرانداز دست بشر همین نی چیتهایی بوده که با موی بز و نیهای روییده شده اطراف رودخانه بافته بودند؛ هنری که عشایر طلایهدار آن هستند و برای حفاظت از چادرهای خود از آن استفاده میکنند. نی چیتها کاربری مختلفی داشتند و ذوق و خلاقیت زنان هنرمند عشایر زیبایی و جذابیت آن را بیشتر هم میکرد، اما این هنر که میتوانست به خانههای امروزی هم راهی داشته باشند، این روزها در معرض فراموشی است؛ هم اسمش و هم راه و رسم بافتنش. نی چیتبافی در استانهایی که محل گذر عشایر بوده رونقی داشته که حالا از آن خبری نیست.
![هنری برای حفاظت از سیاهچادرها](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/4-20-jpg.webp)
«میراث شهری» مفهوم حفاظت را تغییر داد
اهمیت حفاظت از بافت تاریخی بر کسی پوشیده نیست، اما نکتهٔ مهم اینجاست که نهتنها حفاظت از بافتها به خوبی میسر نشده که دربارهٔ سایر آثار باستانی و تاریخی خارج از بافت تاریخی این آسیب سرعت بیشتری داشته است. این درحالیاست که بسیاری از شهرهای مختلف دنیا ذیل واژهٔ «میراث شهری» معنای حفاظت از میراث و بافت تاریخی را بهطور کامل تغییر دادهاند. «حجت گلچین»، پژوهشگر و عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید باهنر کرمان، در گفتوگو با «پیام ما» دربارهٔ توجه جهانی به این مقوله از میراث معماری و شهری به نکات جالبی اشاره میکند و میگوید: «زمانی که دربارهٔ یک بافت تاریخی واجد ارزش صحبت میکنیم، بهطور ضمنی، مجوز صادر میکنیم که خارج از آن محدوده، مد نظر و واجد ارزش نیست، اما مقولهٔ میراث شهری هیچ منافاتی با بافت تاریخی ندارد و نهتنها آن را در زیرمجموعهٔ خود قرار میدهد که منجر به حفظ ابعاد بسیار وسیعی از وجوه و نشانههای فرهنگی جامعهٔ انسانی در یک شهر است.»
![«میراث شهری» مفهوم حفاظت را تغییر داد](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/4-19-jpg.webp)
ادای دین به اسب ایرانی
یک سال پس از ثبت ملی «اسب کرد»، مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی کرمانشاه از پیگیری برای تشکیل پروندهٔ مشترک این پرونده با عراق در فهرست جهانی خبر میدهد. این اثر سال گذشته با عنوان «آیینهای سنتی اسب کرد» به ثبت رسیده بود؛ اسب کرد یکی از اصیلترین نژادهای اسب ایرانی است که براساس نظر بسیاری از کارشناسان، اسب عرب در دو هزار سال گذشته از این نژاد تکثیر یافته است و حالا پروندهٔ ثبت جهانی آن در انتظار ثبت ملی در کشور عراق است.
![ادای دین به اسب ایرانی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/4-18-jpg.webp)
کشف یک شیء تازه در کاخ سعدآباد +عکس
یک اثر سنگی که به گمان کارشناسان یک فواره آبنمای محیطی و تزئینی است، در محوطه مجموعه کاخهای سعدآباد کشف شد. دوره تاریخی این شیء هنوز مشخص نیست.
![کشف یک شیء تازه در کاخ سعدآباد +عکس](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/2fb6c04d218be4b1-jpg.webp)
گچمهبافی، هنر دست زنان عشایر
استان کهگیلویه و بویر احمد به دلیل حضور عشایر، صنایع دستی متنوعی دارد که این روزها دیگر رونق گذشته را ندارد. صنایع دستی که با دستان هنرمند مردمان این منطقه ساخته میشود، بیشتر در خانهها ساخته میشود نه در كارگاههای توليدی صنايعدستی. فعاليت صنايع دستی نیز بیشتر در روستاها و بين عشاير اين استان مركزيت دارد. مردان در مراحل توليد این نوع صنايعدستی نقش پررنگی ندارند و بانوان و دختران سعی در زنده نگه داشتن هنرهای دستی دارند؛ هر چند برخی از این هنرها را فقط باید از مادربزرگها سراغ گرفت مثل «گچمهبافی» که این روزها سعی دارد به رونق گذشته بازگردد.
![گچمهبافی، هنر دست زنان عشایر](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/4-15-jpg.webp)
تقاضای «ضرغامی» برای اصلاح مصوبهٔ حریم آثار ثبتی
وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در نامههای جداگانهای به رؤسای مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیر شورای نگهبان، خواستار اصلاح مصوبهٔ حریم آثار ثبتی شد. در این مصوبه، مسئولیت تدوین آییننامه بازنگری حریمهای آثار ثبتی پیشین و تعیین حریم آثار ثبتی جدید به شورای عالی معماری و شهرسازی محول شده در حالی که مطابق قانون این موارد برعهدهٔ وزارت میراث فرهنگی است.
![تقاضای «ضرغامی» برای اصلاح مصوبهٔ حریم آثار ثبتی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/2-12-jpg.webp)
وزیر میراثفرهنگی خواستار اصلاح مصوبه حریم آثار ثبتی شد
وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در نامههای جداگانهای به رؤسای مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیر شورای نگهبان، اصلاح مصوبه حریم آثار ثبتی را خواستار شد.
![وزیر میراثفرهنگی خواستار اصلاح مصوبه حریم آثار ثبتی شد](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/میراث-فرهنگی-jpg.webp)
روابط با جهان علمی در نقطۀ صفر است
اخراج یا بازنشستگی اجباری استادان دانشگاه، استفاده از استادان غیرمتخصص برای تدریس رشتههای علوم انسانی و مهاجرت دانشجویان نگرانیهای بسیاری را بههمراه داشته است. در برخی از رشتههای علوم انسانی مانند انسانشناسی یا مردمشناسی بسیاری از استادان برجسته و پیشکسوت از دنیا رفتهاند، برخی دیگر بازنشسته شده یا مهاجرت کردهاند و برخی دیگر نیز فقط در دانشگاههای مشخصی تدریس میکنند. بسیاری از دانشگاهها از اساتید غیرمتخصص در حوزۀ علوم انسانی برای تربیت دانشجو بهره میبرند؛ استادانی که اطلاعات و پژوهشهای کافی در رشتههای تحصیلی عنوانشده ندارند. از طرفی آشفتگی تدریس مباحث علوم اجتماعی بهگونهای است که شاهد سرفصلهای ضد و نقیضی در دانشگاهها هستیم که بعضاً موجب نارضایتی دانشجویان شده است.تمام این عوامل دستبهدست هم دادهاند تا آمار مهاجرت دانشجویان بیشتر از قبل باشد. به گفتۀ «بهرام صلواتی»، مدیر رصدخانۀ مهاجرت ایران، کشور ایران در فراز مهاجرتی قرار دارد و ایران بعد از هفت تا هشت سال در تراز ۵۰ هزار دانشجوی مهاجر قرار گرفته و اکنون وارد تراز بالاتر از ۶۶ هزار نفر دانشجوی مهاجر شده است که این عدد نشان میدهد پدیدۀ افزایش جمعیت دانشجویی خارج از کشور به سرعت در حال رشد است. برای بررسی چالشهای موجود در حوزۀ علوم انسانی تا دربارۀ مسائل دانشگاه و وضعیت این روند در آینده با «ناصر فکوهی»، انسانشناس به گفتوگو بنشینیم که مشروح آن را در ادامه میخوانید.
![روابط با جهان علمی در نقطۀ صفر است](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/4-14-jpg.webp)
وقتی تاریخ میخندد
![وقتی تاریخ میخندد](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/شب-یلدا_1-1.png)
پنج قرن تا تعیین حریم آثار ثبت ملی
تازهترین پژوهش مرکز پژوهشها دربارهٔ تعیین حریم آثار ملی نشان میدهد گرچه ثبت آثار تاریخی و فرهنگی غیرمنقول از سال ۱۳۱۰ و بهموجب ماده ۲ قانون حفظ آثار ملی مصوب ۱۲ آبان ۱۳۰۹ آغاز شده، اما تعیین حریم آثار که از سال ۱۳۴۹ آغاز شده و از سال ۱۳۷۵ با شکلگیری کارگروه حرایم در دفتر فنی ستاد مرکزی پیگیری شده است، بهموازات ثبت پیش نرفته و عقبماندگی قابلتوجهی در این زمینه وجود دارد؛ درحالیکه ثبت آثار ملی و تعیین حریم دو اقدام مکمل برای حفاظت از میراث فرهنگی است. با توجه به اینکه تعداد حرایم مصوب از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۹۸ حدود ۸.۸ درصد آثار ملی است با استمرار شرایط موجود، حدود ۵۶۸ سال لازم است تا همهٔ آثار ثبتی موجود دارای حریم مصوب شوند که این وضعیت خطر بزرگی در راستای حفاظت از میراث فرهنگی است، زیرا توسعهٔ شهری و روستایی رقیب اصلی حفاظت از میراث فرهنگی است که تقاضای تخریب آنها را بههمراه دارد.
![پنج قرن تا تعیین حریم آثار ثبت ملی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/4-13-jpg.webp)