بایگانی مطالب : جهان پژوهش
غولی که هوش مصنوعی را به‌پیش برد
شرکتی که در فناوری ریزتراشه‌های هوش مصنوعی تحول ایجاد کرد
راز دست‌های بدون انگشت
پژوهشگران کانادایی می‌گویند که شواهدی از آثار هنری پیش از تاریخ را در غارها کشف کرده‌اند که احتمالاً نشان‌دهندهٔ قطع عمدی انگشتان دست افراد به‌عنوان یک آیین است. آنها می‌گویند این کار احتمالاً با هدف جلب رضایت خدایان یا کمک به انسجام اجتماعی انجام می‌شده است. تفسیر جدید از آثار هنری در غارهای دیرینه سنگی این احتمال را مطرح کرده که مردان و زنان انگشتان خود را عمداً در طول مراسم مذهبی در دوران ماقبل تاریخ قطع کرده باشند.
واهمه از «خودآگاهی» ماشین‌ها
|پیام ما| آیا سیستم‌های هوش مصنوعی (AI) می‌توانند خودآگاه شوند؟ سه پژوهشگران خودآگاهی می‌گویند که در ال حاضر، هیچ‌چیز از این موضوع نمی‌دانیم و به‌دلیل انجام نشدن مطالعات و تحقیقاتی در این‌باره، نگرانند. سه نفر از رهبران انجمن علوم آگاهی ریاضی (AMCS) در اظهارنظری خطاب به سازمان ملل متحد خواستار آن شدند که تحقیقات دربارهٔ هوش مصنوعی و خودآگاهی آن مورد حمایت بیشتری قرار گیرد. آنها می‌گویند که انجام تحقیقات علمی متمرکز بر شناختن مرز بین سیستم‌های هوش مصنوعی خودآگاه و ناخودآگاه ضروری است. آنها بر این باورند که این مسایل اخلاقی، قانونی و ایمنی هستند که درک خودآگاهی هوش مصنوعی را بسیار مهم می‌کنند. به‌عنوان مثال، باید به‌درستی این موضوع تشریح شود که اگر هوش مصنوعی شروع به توسعهٔ خودآگاهی‌اش کرد، آیا بهتر است به مردم این اجازه را بدهیم که بعد از استفاده از هوش مصنوعی، آن را از کار بیاندازند؟
بدبینی پژوهشگران به هوش مصنوعی
از یک سال قبل که چت جی‌پی‌تی (ChatGPT) برای استفاده در دسترس عموم قرار گرفت، بیرون رفتن از جنون آن غیرممکن شده است. این چت‌ربات که در آبان ۱۴۰۱ (نوامبر ۲۰۲۲) توسط اپن‌ای‌آی (OpenAI) با متن‌های فوق‌العاده واقعی و شبیه به‌متن‌های نوشته شده توسط انسان به بازار آماد، این‌طور که به‌نظر می‌رسد به تمامی حوزه‌ها، از جمله علم نفوذ کرده است. تاکنون محققان از چت‌جی‌پی‌تی و فناوری گسترده‌تری که از آن به‌عنوان «هوش مصنوعی مولد» یاد می‌شود، برای ایده‌های تحقیقاتی، ایجاد کدهای برنامه‌نویسی و حتی نوشتن کل مقالات تحقیقاتی استفاده کرده‌اند.
«نقاط اوج» اقلیمی فاجعه می‌آفرینند
ارزیابی علمی که بیش از ۲۰۰ دانشمند انجام شده نشان می دهد که تغییراقلیم باعث شده تا خطر رویارویی با «نقاط اوج» پیش‌روی جهان قرار بگیرد. عبور از این نقاط می‌تواند آثاری غیرقابل برگشت بر اکوسیستم‌ها داشته باشد که برای زندگی و معیشت انسان بسیار مهم است. پژوهشگران این ارزیابی می‌نویسند که زمان مقابله با این خطرات، همین حالاست و سرعت بخشیدن به تلاش‌های برای مهار افزایش دمای زمین، از رسیدن به این نقاط اوج جلوگیری می‌کند.
زنان و مردان هر دو به شکار می‌رفتند
این ایده قدیمی که مردان برای شکار و زنان برای گردآوری تکامل یافته‌اند، فرضیه‌ای نسبتاً بی‌اساس است که نتایج مطالعات جدید، مقاومت بیشتری دربرابر آن نشان می‌دهند. یک بررسی جدید از شواهد باستان‌شناسی و فیزیولوژی انسان شواهدی قوی دراختیار گذاشته که نشان می‌دهد نقش‌های جنسیتی مدرن، بازسازی نقش‌های جنسیتی گذشته دور هستند.
روابط با جهان علمی در نقطۀ صفر است
اخراج یا بازنشستگی اجباری استادان دانشگاه، استفاده از استادان غیرمتخصص برای تدریس رشته‌های علوم انسانی و مهاجرت دانشجویان نگرانی‌های بسیاری را به‌همراه داشته است. در برخی از رشته‌های علوم انسانی مانند انسان‌شناسی یا مردم‌شناسی بسیاری از استادان برجسته و پیشکسوت از دنیا رفته‌اند، برخی دیگر بازنشسته شده یا مهاجرت کرده‌اند و برخی دیگر نیز فقط در دانشگاه‌های مشخصی تدریس می‌کنند. بسیاری از دانشگاه‌ها از اساتید غیرمتخصص در حوزۀ علوم انسانی برای تربیت دانشجو بهره می‌برند؛ استادانی که اطلاعات و پژوهش‌های کافی در رشته‌های تحصیلی عنوان‌شده ندارند. از طرفی آشفتگی تدریس مباحث علوم اجتماعی به‌گونه‌ای است که شاهد سرفصل‌های ضد و نقیضی در دانشگاه‌ها هستیم که بعضاً موجب نارضایتی دانشجویان شده است.تمام این عوامل دست‌به‌دست هم داده‌اند تا آمار مهاجرت دانشجویان بیشتر از قبل باشد. به گفتۀ «بهرام صلواتی»، مدیر رصدخانۀ مهاجرت ایران، کشور ایران در فراز مهاجرتی قرار دارد و ایران بعد از هفت تا هشت سال در تراز ۵۰ هزار دانشجوی مهاجر قرار گرفته و اکنون وارد تراز بالاتر از ۶۶ هزار نفر دانشجوی مهاجر شده است که این عدد نشان می‌دهد پدیدۀ افزایش جمعیت دانشجویی خارج از کشور به سرعت در حال رشد است. برای بررسی چالش‌های موجود در حوزۀ علوم انسانی تا دربارۀ مسائل دانشگاه و وضعیت این روند در آینده با «ناصر فکوهی»، انسان‌شناس به گفت‌وگو بنشینیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
وعدهٔ یافتن ژن‌های ابتلا به آلزایمر
|پیام ما| محققان در تلاش برای شناسایی ژن‌های مرتبط با بیماری آلزایمر، ژنوم هزاران نفر را بررسی کرده‌اند، اما با یک مانع جدی مواجه شده‌اند: دشوار است که بدانیم کدام‌یک از این افراد آلزایمر دارند. هیچ آزمایش خونی برای این بیماری وجود ندارد و زوال عقل، به‌عنوان یک علامت کلیدی آلزایمر، توسط اختلالات دیگر نیز ایجاد می‌شود. از طرف دیگر، ممکن است آلزایمر در مراحل اولیهٔ خود هیچ نشانه‌ای ایجاد نکند.
یاری هوش مصنوعی به کشف گنجینه‌ای از متون کلاسیک گمشده
رایانه‌ها می‌توانند به باستان‌شناسان اجازه دهند صدها متن سوخته از یک کتابخانه رومی را بخوانند
شناسایی بیش از 600 ترکیب سمی در پلاستیک‌های بازیافتی
|پیام ما| تحقیقات دانشمندان بر روی گرانول‌های پلاستیک بازیافت شده و جمع‌آوری شده از ۱۳ کشور نشان می‌دهد که صدها ماده شیمیایی سمی از جمله سموم آفت‌کش و داروها در آنها وجود دارد. نتایج این مطالعه با مسئولیت دانشمندان دانشگاه «گوتنبرگ» منتشر شده است. به همین دلیل، دانشمندان پلاستیک‌های بازیافتی را برای اکثر مصارف نامناسب دانسته و آن را مانعی در مسیر ایجاد اقتصاد چرخشی می‌دانند.
