بایگانی مطالب : میراث
نرخ فرونشست ایران 5 برابر میانگین جهانی
رئیس سازمان نقشه‌برداری کشور متوسط نرخ فرونشست ایران را پنج برابر میانگین جهانی عنوان کرد و گفت: اکنون نرخ متوسط جهانی فرونشست زمین اگر سه سانتی متر باشد، متوسط در ایران به ۱۵ سانتی متر می‌رسد.
راه و بیراه موزه و حفاظت
سلسله‌نشست‌های «سنجه» دربارهٔ بایدها و نبایدهای موزه‌داری در ایران، این‌بار پیرامون موزه و مسئلهٔ حفاظت برگزار شد. «میترا اعتضادی»، مرمتگر آثار تاریخی و کارشناس درمان و مرمت اشیای فرهنگی و هنری، مهمان این برنامه بود و در اولین مبحثی که پیرامون این حوزه مطرح کرد گفت: «زمانی که دربارهٔ حفظ و مرمت آثار تاریخی و موزه‌های صحبت می‌کنیم، باید به این مسئله توجه داشته باشیم که از ۲۵۰ موزه فقط ۱۰ درصد آنها را موزه‌دارها اداره می‌کنند و در سایر موارد متخصصان دیگر عهده‌دار نگهداری از آنها هستند. این آمار عجیبی است و این سؤال مطرح می‌شود که این موزه‌ها چقدر با اصول موزه‌داری اداره می‌شوند. این درحالی‌است که وقتی موزه در اختیار افراد با تحصیلات آکادمیک مرتبط قرار دارد، تعامل با مرمتگر متفاوت‌تر از کسانی است که تحصیلات آکادمیک دیگری دارند.»
خطر جدی فرونشست در مجموعه تاریخی نقش رستم
رئیس کل دادگستری استان فارس گفت: زیان و آسیب‌های ناشی از فرونشست زمین به وضوح در مجموعه تاریخی نقش رستم مشهود است به نحوی که بنا بر اظهار نظر کارشناسان امر اُفت سفره‌های آب زیرزمینی سبب جدایی کوه از دشت شده است.
سفر باز هم گران شد
نرخ‌نامهٔ گردشگری با افزایش ۳۰ درصدی هزینه‌های تأسیسات گردشگری برای اولین‌بار به‌صورت الکترونیک منتشر شد. این افزایش ۳۰ درصدی گرچه براساس تورم موجود در جامعه اتفاق افتاده، اما درحالی‌است که پیش‌ازاین مرکز آمار ایران و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارش‌هایی به موضوع افزایش هزینه‌های سفر و حذف سفر از سبد هزینهٔ خانوارهای ایرانی اشاره کرده بودند. براساس گزارشی که پیش‌ازاین مرکز آمار منتشر کرده بود، هزینهٔ تمام‌شدهٔ خدمات در فصل بهار امسال نسبت به زمستان سال گذشته (۱۴۰۱) ۱۵.۷ درصد، نسبت به بهار سال گذشته ۶۱.۹ درصد و در بازهٔ زمانی یک‌ساله یعنی چهار فصل منتهی به بهار امسال ۵۸.۸ درصد رشد کرده است؛ بالاترین تورم فصلی بخش خدمات با ۲۲.۹ درصد در گروه خدمات تأمین جا و غذا ثبت شده بود.
پیش‌بینی هوش مصنوعی از سرنوشت میراث ایران
چت‌جی‌پی‌تی (Chat-GPT) آثار تاریخی ایران را می‌شناسد، برخی از این آثار را هم به‌خوبی معرفی می‌کند. او معتقد است ایران جزو کشورهایی است که هم با تخریب آثار تاریخی‌اش مواجه است و هم تلاش‌هایی دارد که منجر به حفظ آنها شود، اما تأکید می‌کند که بی‌ثباتی سیاسی موجب افزایش مخاطرات محیط زیستی، بلایای طبیعی، غارت و قاچاق، تهدید سازه‌ها و آثار تاریخی شده است. هوش مصنوعی چت‌جی‌پی‌تی در پاسخ به چند سؤال خبرنگار «پیام ما» از مناطقی می‌گوید که میراث تاریخی‌شان با بیشترین آسیب‌ها مواجه هستند و البته مهمترین بخش میراث تاریخی ایران را که در معرض تجاوز و تخریب قرار گرفته است، اعلام می‌کند. چت‌جی‌پی‌تی به اقدامات موفق برخی کشورها در حفظ این آثار اشاره می‌کند و معتقد است ترکیبی از آنها می‌تواند تضمین بقای میراث تاریخی ایران باشد. او هشدار می‌دهد که نبود این تدابیر قطعاً طی چند دههٔ آینده منجر به حذف این میراث ارزشمند خواهد شد که آثار منفی قابل‌توجهی خواهد داشت.
بودجهٔ کم، تحقق ناچیز
|پیام ما| مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در تازه‌ترین گزارش خود ارزیابی به «میزان تحقق اعتبارات وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ذیل قانون بودجهٔ ۱۴۰۲ در هشت‌ماههٔ ابتدایی سال ۱۴۰۲» پرداخته است؛ گزارشی که نشان می‌دهد. به‌‌طور میانگین فقط حدود ۴۵ درصد از اعتبارات هزینه‌ای و حدود ۱۷ درصد از اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای تحقق یافته است و تاکنون اعتباری برای برنامه‌های ساماندهی و تملک مجموعهٔ تاریخی، فرهنگی تپه‌های هگمتانه، تقویت یگان حفاظت میراث‌فرهنگی از محل واگذاری اموال توقیفی و توسعه و گسترش فعالیت‌‌های ایرانگردی و جهانگردی تخصیص نیافته است.
ملحفه‌بافی؛ هنر یکتای شوشتر
تنوع صنایع‌دستی در خطهٔ خوزستان با تعدد اقوام و فرهنگ‌هایی که در این سرزمین کنار هم زندگی می‌کنند، نسبت مستقیم دارد. تنوعی که مختص امروز و دیروز نیست و به پیشینهٔ تاریخی خوزستان برمی‌گردد. برخی از صنایع‌دستی که در خوزستان رشد و شکوفایی خوبی داشته‌اند، در دیگر شهرهای کشور هم دیده می‌شوند، مثل گلیم‌بافی یا ورشوسازی؛ اما هنر «ملحفه‌بافی» سند شش دانگش به‌نام خوزستان است.
موزه‌ها، گمشده‌ٔ سیاستگذاری
|پیام ما| «بایدها و نبایدهای موزه‌داری ایران» عنوان سلسله‌نشست‌های علمی است که توسط گروه موزه‌های دفینه برگزار می‌شود. «جبرئیل نوکنده» رئیس موزهٔ ملی ایران روز دوشنبه (۴ دی) در این قالب دربارهٔ موزه‌های دولتی و نقش و کارکرد آنها صحبت کرد. از نگاه او، موزه‌داری و نقش‌آفرینی موزه‌ها در برنامه‌ریزی و سیاستگذاری‌های ایران جایی ندارند و دیده نشده‌اند. این در‌حالی است که موزه‌ها می‌توانند در حوزهٔ مسئولیت‌های اجتماعی و آگاهی‌بخشی به جامعه نقش پررنگی ایفا کنند. دانش و مؤسسه‌های بومی در حوزهٔ موزه در ایران وجود دارد و فقط باید به گفتمان و توجه به این حوزه نیاز است.
نسخهٔ نجات بناهای تاریخی
|پیام ما| آمار دقیقی از آتش‌سوزی و خسارت‌های آن در بناهای تاریخی و میراثی در دسترس نیست، اما مرور اخبار نشان می‌دهد وقوع آتش‌سوزی حادثه‌ای تکرارشونده در حوزهٔ میراث‌فرهنگی است. فقط در یک ماه گذشته، دو بار خبر آتش‌سوزی در بناهای تاریخی منتشر شد؛ هتل تاریخی انزلی و بازار تاریخی زنجان. اتفاقاتی که نه در روزهای اخیر که در طول تاریخ تکرار شده‌اند و هر بار گوشه‌ای از تاریخ را برای همیشه از بین برده‌اند. این نکتهٔ کلیدی که تخریب و آسیب به بناهای تاریخی غیر قابل جبران است، اهمیت حفاظت از آنها را در برابر حوادث طبیعی و غیرطبیعی از جمله آتش‌سوزی دوچندان می‌کند، به‌ویژه اینکه آتش‌سوزی حادثه‌ای است که در کنار بلایای دیگر از جمله سیل و زلزله هم احتمال وقوع دارد.
۴ نکتهٔ از یاد رفته دربارهٔ بازارچه صنایع‌دستی شمال
|پیام ما| هم‌زمان با سفر رئیس‌جمهوری به گلستان، خبر رسید که بزرگترین بازارچهٔ صنایع‌دستی شمال کشور در شهرستان آق‌قلای این استان با حضور «سید عزت‌الله ضرغامی»، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به بهره‌برداری رسیده است؛ بازارچه‌ای که سه هزار و ۷۰۰ مترمربع وسعت و یک‌هزار و ۹۰۰ مترمربع زیربنا دارد و در دو طبقه طراحی شده است تا هنرمندان صنایع‌دستی آثار خود را در آن عرضه کنند.
