بایگانی مطالب : گردشگری
میراث فرهنگی، رسانه است
سری جدید از سلسله‌نشست‌های تخصصی میراث فرهنگی روز یکشنبه، ۱۷ دی با نشستی دربارهٔ «میراث فرهنگی، هنر و رسانه» از سر گرفته شد. در این نشست، «علی دارابی»، قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی، «حسن بلخاری»، رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای‌عالی علوم، تحقیقات و فناوری کشور، «شهرام گیل‌آبادی»، استاد دانشگاه و کارگردان تئاتر و «مهدی مجابی»، پیشکسوت میراث فرهنگی و عضو بازنشستهٔ هیئت‌علمی دانشگاه علم و صنعت ایران سخنرانی کردند. موضوع این نشست دربارهٔ نسبت میراث فرهنگی با دو مقولهٔ هنر و رسانه بود که بازبینی ارتباط آنها از منظر نظریه‌های فلسفی، جامعه‌شناسی، هنر و حتی اقتصاد سیاسی حائز اهمیت است.
زیستگاه ناامن «خورشید» و چهار توله‌اش
خانهٔ «خورشید»، ماده یوز توران، با چهار توله‌اش در «مرتع تلخاب» اسیر دامداری است با هزار رأس دام و سی سگ گله. دامداری که مردادماه امسال قراردادی برای خروج او بسته شد و مبلغ سه میلیارد تومان هم با کمک یک دوستدار طبیعت به او داده شد تا دیگر به این مرتع نیاید. آمدن این تعداد دام و خصوصاً سگ‌های گله، یکی از مهمترین نگرانی‌ها برای حفاظت از خورشید و توله‌هایش بوده است. نتیجه اما آنچه باید نشد و دامدار با اعلام آنکه نتوانسته مرتع جایگزینی پیدا کند و منابع‌طبیعی مرتع جدیدی به او معرفی نکرده، باز هم دام‌هایش را به تلخاب آورده و باعث مناقشه‌ای جدی شده است. فعالان محلی می‌پرسند چرا با وجود پرداخت پول هنوز این دامدار به منطقه می‌آید و چرا حفاظت از یوزپلنگ آسیایی همچنان امری شعارگونه است؟ پاسخ‌ها اما قانع‌کننده نیست و در این میان مدیرکل محیط زیست سمنان به «پیام ما» می‌گوید «در تلاش برای پیدا کردن مرتع جایگزین و خارج کردن دام‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن هستیم و از کمک همه برای این کار استقبال می‌کنیم.»
طرح طبیعت‌گردی آشوراده مغایر کنوانسیون تنوع زیستی است
|پیام ما| سفر ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری به استان گلستان و اعلام آنچه که «آغاز طرح طبیعت‌گردی در جزیرهٔ آشوراده» خوانده شد، با واکنش‌های زیادی از سوی فعالان محیط زیست روبه‌رو شد. آنها می‌گفتند طرحی که رئيسی آن را آغاز آن را اعلام کرده، سنخیتی با طرحی که پیش‌از این و در سال پایانی دولت قبل تصویب شده بود، ندارد. حالا اتحادیهٔ سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران (اسکودا) در نامه‌ای به رئیس سازمان بازرسی کل کشور این طرح را مغایر با مفاد کنوانسیون جهانی حفظ تنوع‌زیستی دانسته است. کنوانسیونی که ایران نیز به آن پیوسته و قوانین مرتبط با آن نیز در کشور تصویب شده است.
شبی برای اروند
|پیام ما| آبادان، خرمشهر و مینوشهر، محدوده‌ای که حالا آن را با وسعت ۳۷ هزار و ۴۰۰ هکتار منطقه آزاد اروند می‌نامند، روزگاری یکی از مهمترین مراکز تجاری ایران و البته یکی از مقاصد گردشگری بود. سرزمینی با گذشته‌ای عجیب که زخم روزهای جنگ هنوز به تن‌اش مانده در حالی که پیش از آن، آن‌قدر رونق داشت که نه‌تنها بومی‌ها که حتی کارگران زیادی از فیلیپین، هند، پاکستان و مراکش اینجا شغل نان و آب‌داری در دست‌وبالشان بود و پای گردشگران برای تماشای اروند و کارون، تلاقی این دو رودخانه در مینوشهر، تماشای نخلستان‌ها و خرید جدیدترین کالاهای تولیدشده در دنیا به این منطقه باز بود. حالا اما این رونق در منطقه وجود ندارد و بسیاری از اهالی معتقدند از ۱۷ سال پیش که منطقه آزاد اروند شکل گرفت، نه تنها اوضاع در این منطقه جنگ‌زده بهتر نشد بلکه میان قوانین منطقه آزاد و سرزمین اصلی کار را خراب‌تر کرد و محرومیت‌ها را بیشتر. حالا که قرار است دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی رویدادهایی را با عنوان شب‌های گردشگری در تهران برگزار کند، نوبت اولین شب به اروند رسید تا شاید بخشی از رونق از دست رفته بازگردد.
عملکرد برخی دامپزشکان قاچاق حیات‌وحش را تقویت می‌کند
قفس‌های تنگ و حیوانات مچاله‌شده، حیوان یا حیوانات زیر دست‌وپا مانده که تلف شده و یا آسیب دیده‌اند و همچنان از بقیه جدا نشده‌اند، خزندگان حبس شده در ظرف‌های پلاستیکی، کارتن‌های سوراخ‌شده پر از پرنده، بخش نازیبای قاچاق حیات‌وحش است. سوی دیگر تصویری از مردی است که بوسه بر سر پلنگ می‌زند، آغوش زنی که شیر در آن جای گرفته است و دامپزشک حیوان خانگی که آمپول را با احتیاط به پای کوچک یک توله خرس می‌زند و باعث میشود همه زیر این پست، در بخش نظرات، قربان‌صدقه‌اش بروند. تاکنون آنچه دربارهٔ قاچاق حیات‌وحش نوشته شده، دربارهٔ محلی‌‌ها، سوداگران و بازار مرتبط با گونه‌های مختلف بوده است. بااین‌حال قشر دیگری هم هستند که به‌گفتهٔ «فربد خاکپور»، دامپزشک حیات‌وحش و دانشجوی دکترای تخصصی بیماری‌های حیات‌وحش دانشگاه کویینز بلفاست بریتانیا، بدون حضور آنها چرخهٔ قاچاق کامل نمی‌شود؛ دامپزشکان حیوانات خانگی. آنها می‌توانند این چرخه را متوقف یا آن را تقویت کنند.
سفر باز هم گران شد
نرخ‌نامهٔ گردشگری با افزایش ۳۰ درصدی هزینه‌های تأسیسات گردشگری برای اولین‌بار به‌صورت الکترونیک منتشر شد. این افزایش ۳۰ درصدی گرچه براساس تورم موجود در جامعه اتفاق افتاده، اما درحالی‌است که پیش‌ازاین مرکز آمار ایران و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارش‌هایی به موضوع افزایش هزینه‌های سفر و حذف سفر از سبد هزینهٔ خانوارهای ایرانی اشاره کرده بودند. براساس گزارشی که پیش‌ازاین مرکز آمار منتشر کرده بود، هزینهٔ تمام‌شدهٔ خدمات در فصل بهار امسال نسبت به زمستان سال گذشته (۱۴۰۱) ۱۵.۷ درصد، نسبت به بهار سال گذشته ۶۱.۹ درصد و در بازهٔ زمانی یک‌ساله یعنی چهار فصل منتهی به بهار امسال ۵۸.۸ درصد رشد کرده است؛ بالاترین تورم فصلی بخش خدمات با ۲۲.۹ درصد در گروه خدمات تأمین جا و غذا ثبت شده بود.
دست‌انداز بودجه در مسیر حفاظت یوز
«فراز» یوز نر غالب پارک ملی توران این روزها گاهی به فنس سایت تکثیر در اسارت نزدیک میشود. سازمان حفاظت محیط زیست هرگونه احتمال برای زنده‌گیری فراز را تکذیب کرده، اما گروهی می‌گویند اگر «حسن اکبری»، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، دربارهٔ زنده‌گیری هشدار داده، یعنی قصد و نیتی برای انجام این کار از سوی اداره‌کل حفاظت محیط زیست وجود داشته است. گروه دیگری هم منتقد رویهٔ اداره‌کل در موضوع تخصیص بودجه به پارک ملی توران هستند و معتقدند تنها با استقلال پارک ملی «توران» مشابه آنچه در مورد پارک ملی «گلستان» شاهد بودیم، شرایط این منطقه بهبود پیدا می‌کند و شاهد یک پاسخگویی درست و یکپارچه خواهیم بود. در سال‌‌های اخیر افکار عمومی با حساسیت زیاد اخبار مرتبط با پارک ملی توران را دنبال می‌کند. با اینکه این منطقهٔ تحت‌مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست عنوان زیستگاه زادآوری یوز آسیایی را دارد و سایت تکثیر در اسارت هم در همین منطقه قرار گرفته است، مشخص نیست دربارهٔ سایت تکثیر و اقداماتی که در آن انجام میشود و دربارهٔ فعالیت‌های حفاظتی در این منطقه چه کسی مقام مسئول است و باید پاسخگوی اصلی باشد؛ «علی‌اکبر قربانلو» رئیس پارک ملی توران، «بهرامعلی ظاهری» مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان یا «حسن اکبری» معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست؟ در این گفت‌وگو به سراغ اکبری رفته‌ایم تا شاید از زبان معاون سازمان حفاظت محیط زیست پاسخ بخشی از پرسش ها را روشن شود.
خطر ساخت‌وساز بیخ گوش «تنگ صیاد»
کلنگ روبان‌زده‌ای که روزهای آغازین آذر امسال به دست معاون برنامه‌ریزی کشور بر مرکز دایره‌ای گچی در چهارمحال‌وبختیاری فرود آمد، قرار است به مسجدی تبدیل شود که دقیقاً در مرز منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ تنگ صیاد قرار دارد. همان منطقه‌ای که چندروز پیش شکارچیان غیرمجاز و محیط‌بانان در آن درگیر شدند و بیش از چهار ساعت تعقیب و گریز و تیراندازی جریان داشت.
افزایش اقامت گردشگران در سه استان
|پیام ما| وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اخیرا آمار گردشگری در هشت‌ماههٔ امسال را ۴.۴ میلیون نفر اعلام و ادعا کرد که شمار گردشگران نسبت به سال گذشته ۴۸.۵ درصد افزایش یافته است. به گفتهٔ «عزت‌الله ضرغامی» پیش‌بینی میشود با مصوبه‌ٔ لغو یک‌طرفهٔ روادید برای برخی کشورها، ورود گردشگران خارجی به ایران سرعت بگیرد و هم‌زمان با آن، فرصتی فراهم شود تا دستگاه‌های مختلف توجیه شوند و برخی مشکلات اولیه‌ٔ گردشگران رفع شود. اکنون پس از سخنان ضرغامی، مدیرکل دفتر توسعهٔ گردشگری داخلی هم از رشد گردشگری در برخی استان‌ها خبر می‌دهد. «سید مصطفی فاطمی» اعلام کرده است سیستان‌وبلوچستان، بوشهر و ایلام بیشترین رشد اقامت و تردد را نسبت به سال گذشته داشته‌اند و گرایش سفر به‌سمت جاذبه‌های کمتر شناخته شده افزایش یافته است.
نسخهٔ نجات بناهای تاریخی
|پیام ما| آمار دقیقی از آتش‌سوزی و خسارت‌های آن در بناهای تاریخی و میراثی در دسترس نیست، اما مرور اخبار نشان می‌دهد وقوع آتش‌سوزی حادثه‌ای تکرارشونده در حوزهٔ میراث‌فرهنگی است. فقط در یک ماه گذشته، دو بار خبر آتش‌سوزی در بناهای تاریخی منتشر شد؛ هتل تاریخی انزلی و بازار تاریخی زنجان. اتفاقاتی که نه در روزهای اخیر که در طول تاریخ تکرار شده‌اند و هر بار گوشه‌ای از تاریخ را برای همیشه از بین برده‌اند. این نکتهٔ کلیدی که تخریب و آسیب به بناهای تاریخی غیر قابل جبران است، اهمیت حفاظت از آنها را در برابر حوادث طبیعی و غیرطبیعی از جمله آتش‌سوزی دوچندان می‌کند، به‌ویژه اینکه آتش‌سوزی حادثه‌ای است که در کنار بلایای دیگر از جمله سیل و زلزله هم احتمال وقوع دارد.
