معمار نمونه

مدرسهٔ «بوزار» پاریس به‌عنوان یکی از مدارس مهم معماری در دنیا، دانشجویان زیادی را به خود دید که در میان آنان نام معماران ایرانی نیز به چشم می‌خورد. گفته می‌شود از میان ۴۳ دانشجوی ایرانی در این مدرسه، فقط ۲۹ نفر آنان فارغ‌التحصیل شدند۱؛ دانشجویانی که از خود کارنامه موفقی به‌جا گذاشتند و نام یکی از آنان «بهمن پاک‌نیا» بود. معماری که او را با شاخص‌ترین کارش، یعنی طراحی کتابخانهٔ مرکزی دانشگاه تهران به یاد می‌آورند که حاصل همکاری‌اش با «پرویز مویدعهد» بود. پاک‌نیا سال ۱۳۰۷ در شهر تبریز متولد شد. تحصیلات ابتدایی خود را در این شهر و تحصیلات متوسطه‌اش را در تهران گذراند. سال ۱۳۲۶ وارد دانشکدهٔ هنرهای زیبا شد و مدرک کارشناسی خود را در رشتهٔ معماری با درجهٔ عالی در سال ۱۳۳۲ اخذ کرد. یک سال بعد با بورس تحصیلی دولت فرانسه جهت ادامه تحصیل عازم کشور فرانسه شد و پس از سه سال‌ و نیم، دیپلم دولتی را از مدرسهٔ «بوزار» پاریس و جایزهٔ بهترین دیپلم را سال ۱۹۵۸ از انجمن آرشیتکت‌ها به دست آورد. پروژهٔ دیپلم او توانسته بود درجهٔ «بسیار خوب» را کسب کند. بعد از آن به ایران بازگشت و از سال ۱۳۳۹ و بدو تأسیس دانشگاه ملی ایران در دانشکدهٔ معماری مشغول تدریس شد. او از اولین استادان دانشگاه ملی بود و چند سال بعد که به‌عنوان رئیس دانشگاه انتخاب شد، واحد «ساختمان» را نیز تدریس می‌کرد. پاک‌نیا که بنیانگذاران دانشگاه ملی (شهید بهشتی) بود، سال‌ها در خارج از ایران زندگی می‌کرد. او بیست‌ودوم بهمن‌ماه در پاریس از دنیا رفت و حالا همکاران و دانشجویانش در گفت‌وگو با «پیام ما» از این معمار پیشکسوت یاد کردند.

جشن جهانی «سده» بدون کرمان

|پیام ما| روزها، ماه‌ها و فصل‌ها برای ایرانیان باستان ختم به نظام معیشتی‌تان یعنی کشاورزی می‌شد. آنها سال را به دو فصل تقسیم می‌کردند، تابستان بزرگ از ابتدای فروردین تا پایان مهر و زمستان بزرگ که از ابتدای آبان شروع می‌شد و به پایان اسفند می‌رسید. آنها اما از همان ابتدای شروع زمستان بزرگ در رؤیا و جست‌وجوی بهاری سبز بودند و همین خواست موجب می‌شد همهٔ آیین‌ها حتی در زمستان هم رنگی از بهار و سبزی بگیرند، به‌طوری‌که آنها از نخستین روزی که تاریکی و طولانی بودن شب کاسته می‌شد و به روشنایی افزوده می‌شد، به پیشواز بهار می‌رفتند و از همین رو «یلدا» را می‌توان اولین آیینی دانست که در استقبال از بهار و سبزی برگزار می‌شد. «سده» هم با ۴۰ روز اختلاف در همین مجموعه قرار می‌گیرد و بعد از آنکه ۱۰ روز از زمستان بزرگ سپری می‌شد، ایرانیان جشن «سده» را برپا می‌کردند؛ چون بر این باور بودند که اوج و شدت سرما سپری شده است و توان و نیروی این پدیدهٔ نابه‌سامانی و سکون که از کردار اهریمن محسوب می‌‌شود، رو به زوال و کاستی است. این جشن را آبان‌روز از بهمن‌ماه برگزار می‌کردند، به شب‌هنگام و درست زمانی که صد روز از زمستان بزرگ می‌گذشت.

یک تیر هوایی توی دل تاریخ

از عزیزان رفته‌رفته شد تهی این خاکدان*

پدرش گفته بود بی‌خودی طب نخوان، برو ادبیات بخوان؛ ببین پروین اعتصامی‌ چه شأن و مقامی‌ دارد: «آرزو داشت که من پروین اعتصامی ‌بشوم ولی نشدم.» چهار سال پیش «امیربانو کریمی» در گفت‌وگویی این جملات را در روایت از خودش گفته بود. زنی که سال ۸۳ به‌عنوان چهرهٔ ماندگار زبان و ادبیات فارسی برگزیده شد، بعد از مدت طولانی تحمل بیماری قلبی و ریوی و فرار از آلودگی پایتخت به ساری، روز یکشنبه، دهم دی‌ماه، در سن ۹۲ سالگی چشم‌هایش را برای همیشه بست تا سوگ زمستان امسال را طولانی‌تر کند.

جایزه ۴۰۰ میلیونی «جلال» را چه کسی برد؟

برگزیدگان و شایستگان تقدیر جایزه «جلال ‌آل‌احمد» معرفی شدند.

علاقه‌ام تولید فیلمی برای جلوگیری از انقراض یوزپلنگ ایرانی بود

کارگردان مستند «تکثیر در اسارت» گفت: اولین حسرت زندگی من این بود که شیر و ببر در حیات‌وحش ایران به راحتی منقرض شده و حالا وقتی برای اولین بار می‌توانستم فیلمی بسازم دوست داشتم کاری کنم که سومین گربه‌سان با ارزش ما از دست نرود.

نامزدهای دوره شانزدهم جایزه جلال معرفی شدند

نامزدهای چهار گروه «داستان بلند و رمان»، «مجموعه داستان کوتاه»، «مستندنگاری» و «نقد ادبی» شانزدهمین جایزه جلال آل احمد معرفی شدند.

آیین‌های یلدایی

شب «یلدا»، یکی از کهن‌ترین آیین‌های ایرانیان با قدمتی که برآورد می‌شود به حدود هشت هزار سال برسد، سال گذشته با همکاری ایران و افغانستان به‌عنوان پروندهٔ چندملیتی در کمیتهٔ میراث ناملموس یونسکو ثبت شد. ایران، پروندهٔ یلدا را از سال ۱۳۹۳ در یونسکو به اشتراک گذاشته بود تا به‌عنوان میراث ناملموس چندملیتی ثبت شود، اما تا حدود شش سال بعد از آن، هیچ کشوری مشارکت در این پرونده را نپذیرفت. ایران سرانجام این پرونده را به‌طور مشترک با افغانستان به یونسکو ارائه کرد. در گذشته که مردم ایران کشاورزی می‌کردند، همواره به‌دنبال رصد حرکات ستارگان و خورشید بوده‌اند. مردم درک کرده بودند که وجود نور خورشید به‌ نفع و سود کارهایشان از جمله کاشت و رشد محصولات بوده است و با رسیدن فصل پاییز که روزها کوتاه‌تر و شب‌ها بلندتر می‌شود، به‌خاطر کمبود نور خورشید محصولات به‌خوبی رشد نمی‌کرد و با رسیدن آخرین روز پاییز (۳۰ آذر) به‌خاطر پایان شب‌های طولانی جشنی برپا و تلاش می‌کردند تا به‌نحوی شکرگزاری خود را برای نور بیشتر به‌جای آورند.

تجزیهٔ قلب فرهنگی پایتخت

میان آسمان دودگرفتهٔ پایتخت و ترافیک خیابان، خاک از محوطهٔ تئاتر شهر بلند می‌شود. یکی گلایه می‌کند: «حوضچهٔ قدیمی را خراب کرده‌اند»، دیگری امیدوار است که «محلی برای اجراهای خیابانی» بسازند، اما هنوز روشن نیست تعیین «حریم» تئاتر شهر سرانجام چه نتیجه‌ای در پی خواهد داشت. دست‌کم شهروندان از آنچه قرار است روزهای آینده اتفاق بیفتد، بی‌خبرند. از روز شنبه فضای مجازی پر است از حرف‌های وزیر فرهنگ و ارشاد دربارهٔ اجرای تعیین حریم برای تئاتر شهر. حرفی که به ادعای او خواستهٔ هنرمندان از سال ۱۳۶۸ است و حالا بعد از کش‌وقوس‌های فراوان اجرای این طرح، قرار است اتفاق بیفتد. چیزی که «علی اعطا»، شهرساز و عضو سابق شورای شهر تهران دربارهٔ آن به «پیام ما» می‌گوید: «همهٔ اینها اقداماتی واپس‌گرایانه است که به‌جای توسعهٔ فضاهای عمومی شهر، عرصهٔ عمومی را تجزیه می‌کنند.»

از کجا آمده‌ایم و چه رنج‌هایی کشیده‌ایم