خراسان، سرزمینی با طعم زعفران

در سال ۱۶۳۰ نیکولاس پوسین، نقاش فرانسوی اثری را خلق کرد که در آن فلورا، الهه بهار در حال قدم زدن در یک باغ و از میان اسطوره‌هایی است که به دستور خدایان، باقی عمرشان را در قالب گیاه سپری می‌کنند. در این اثر هنری، نارسیس به گل نرگس، قهرمان جنگ تروا به میخک سفید، آدونیس به شقایق، آپولو به گل آفتاب‌گردان و کروکوس به زعفران تبدیل شده است. بنابراین شاید بتوان گفت زعفران با نام علمی crocus sativus یادآور افسانه‌های یونان است و گستره رویشی وسیعی در جهان دارد.

هنری برای حفاظت از سیاه‌چادرها

برخی می‌گویند نخستین زیرانداز دست بشر همین نی چیت‌هایی بوده که با موی بز و نی‌های روییده شده اطراف رودخانه بافته بودند؛ هنری که عشایر طلایه‌دار آن هستند و برای حفاظت از چادرهای خود از آن استفاده می‌کنند. نی چیت‌ها کاربری مختلفی داشتند و ذوق و خلاقیت زنان هنرمند عشایر زیبایی و جذابیت آن را بیشتر هم می‌کرد، اما این هنر که می‌توانست به خانه‌های امروزی هم راهی داشته باشند، این روزها در معرض فراموشی است؛ هم اسمش و هم راه و رسم بافتنش. نی چیت‌بافی در استان‌هایی که محل گذر عشایر بوده رونقی داشته که حالا از آن خبری نیست.

ادای دین به اسب ایرانی

یک سال پس از ثبت ملی «اسب کرد»، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کرمانشاه از پیگیری برای تشکیل پروندهٔ مشترک این پرونده با عراق در فهرست جهانی خبر می‌دهد. این اثر سال گذشته با عنوان «آیین‌های سنتی اسب کرد» به ثبت رسیده بود؛ اسب کرد یکی از اصیل‌ترین نژادهای اسب ایرانی است که براساس نظر بسیاری از کارشناسان، اسب عرب در دو هزار سال گذشته از این نژاد تکثیر یافته است و حالا پروندهٔ ثبت جهانی آن در انتظار ثبت ملی در کشور عراق است.

«برچسب‌گذاری سبز» در هزار اقامتگاه اجرا می‌شود

صنعت گردشگری کشور، چند وقتی است که گام جدیدی برای «سبز» شدن برداشته؛ قدمی که البته چندان بزرگ نیست، اما در برخی مراکز اقامتی و شهرها مطابق جدیدترین رویکرد گردشگری جهانی با عنوان «گردشگری سبز» آغاز شده است و منجر به مدیریت مصرف منابع و کاهش تولید کربن و گازهای گلخانه‌ای می‌شود. اما سؤال اصلی اینجاست با توجه به مشکلاتی که صنعت گردشگری در حوزه‌های پیشین با آن مواجه بوده، آیا می‌توان به تحقق سیاستگذاری‌های این مفهوم جدید در کشور امیدوار بود؟ «محمد جهانشاهی»، معاون دفتر توسعهٔ گردشگری داخلی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌‌دستی در گفت‌وگو با «پیام ‌ما» دربارهٔ ابعاد گردشگری سبز، دلایل موفقیت برخی کشورها از جمله ترکیه و اقداماتی که در ایران در حال انجام است، توضیح داده است.

تقاضای «ضرغامی» برای اصلاح مصوبهٔ حریم آثار ثبتی

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در نامه‌های جداگانه‌ای به رؤسای مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیر شورای نگهبان، خواستار اصلاح مصوبهٔ حریم آثار ثبتی شد. در این مصوبه، مسئولیت تدوین آیین‌نامه بازنگری حریم‌های آثار ثبتی پیشین و تعیین حریم آثار ثبتی جدید به شورای عالی معماری و شهرسازی محول شده در حالی که مطابق قانون این موارد برعهدهٔ وزارت میراث فرهنگی است.

وزیر میراث‌فرهنگی خواستار اصلاح مصوبه حریم آثار ثبتی شد

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در نامه‌های جداگانه‌ای به رؤسای مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیر شورای نگهبان، اصلاح مصوبه حریم آثار ثبتی را خواستار شد.

گام‌های نوپای گردشگری دسترس‌پذیر

|پیام‌ما| گرچه آمار دقیقی دربارهٔ تعداد افراد معلول در کشور وجود ندارد، اما تخمین زده می‌شود حدود ۱۰ درصد جمعیت یعنی هشت میلیون نفر دچار معلولیت باشند؛ هشت میلیون نفر نیازمند مناسب‌سازی محیط زندگی و البته در دسترس بودن فضاها از جمله فضاهای گردشگری هستند. آماری که مسئولان را هم مجاب کرده است تا یک میز با عنوان «گردشگری دسترس‌پذیر» در وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی راه بیندازند و فکری به حال دسترسی گردشگران معلول به اماکن گردشگری و میراثی کنند. حالا یک سال از تشکیل این میز گذشته و نخستین سمینار تخصصی گردشگری دسترس‌پذیر ویژهٔ فعالان و راهنمایان گردشگری اسفند سال گذشته و دومین سمینار هم خرداد امسال برگزار شد. آن‌طور که یک فعال اجتماعی در حوزهٔ معلولیت می‌گوید، سال‌های سال است موضوع مناسب‌سازی در جامعهٔ ایران مورد غفلت واقع شده، اما در سال‌های اخیر مطالبه‌گری‌های صورت‌گرفته اوضاع را بهتر کرده است.

جهانی شدن برای «گنجعلی‌خان» امتیاز نیست

کاروانسرای «گنجعلی‌خان»‌ همراه با ۵۳ کاروانسرای دیگر ایران ثبت جهانی شد. با وجود اینکه به نظر می‌رسد این اتفاق، شرایط مناسبی را برای این محوطه تاریخی فراهم کند، اما کارشناسان فرهنگی آن را لزوماً مثبت و منجر به احیا نمی‌دانند؛ درحالی‌که مدیر میراث‌فرهنگی استان کرمان نیز طی ثبت جهانی پرونده‌ٔ کاروانسراها تغییر کرد و فعالان فرهنگی استان تا همین حالا نمی‌دانند قرار است دربارهٔ این سایت جهانی چه اقداماتی صورت بگیرد. آن‌ها تأکید می‌کنند در این مجموعه، گردشگران حتی به یک راهنمای گردشگری مطلع هم دسترسی ندارند و نمی‌توان انتظار داشت وضعیت آن نسبت به دورهٔ پیش از جهانی شدن تغییر چندانی داشته باشد.

میراث «غزه» زیر بمباران

هرچند درگیری‌های فعلی میان فلسطین و اسرائیل از ۱۵ مهر امسال آغاز شد، اما این درگیری‌ها در تاریخ اتفاق جدیدی نیست؛ درگیری‌هایی که از نیمه‌های قرن گذشته (بیستم) آغاز شد و تا کنون ادامه دارد و در همهٔ این دهه‌ها، علاوه‌بر فاجعه‌های انسانی، منجر به تخریب میراث فرهنگی بسیاری در نوار غزه و فلسطین شده است. در همین روزهای اخیر هم خبر می‌رسد درگیری‌های حال حاضر، تخریب کلیسای تاریخی غزه را به‌دنبال داشته است و از سوی دیگر، شورای بین‌المللی موزه‌ها (ایکوم) نیز دربارهٔ بی‌توجهی به حفاظت از اموال فرهنگی و افزایش احتمالی قاچاق و تخریب اشیای فرهنگی و تاریخی در این منطقه هشدار داده است.

کاشان؛ شهر جهانی نساجی

کاشان در سال ۱۳۹۷ در شورای ملی صنایع‌دستی به ‌عنوان شهر ملی نساجی از سوی هیئت داوران انتخاب شد و در شهریور امسال با نظر شورای جهانی صنایع‌دستی به‌عنوان شهر جهانی نساجی انتخاب شد و حالا خبر می‌رسد ۱۵ آبان از لوح «شهر کاشان شهر جهانی نساجی» رونمایی می‌شود. براساس منابع مکتوب در سده یازدهم هجری قمری، هشت هزار کارگاه بافندگی و ۲۵۰ کارگاه ابریشم‌بافی در کاشان فعال بوده است و بنابر پژوهش‌های صورت‌گرفته گفته می‌شود بافت منسوجات سنتی منطقهٔ فرهنگی کاشان‌ منحصربه‌فرد است و طراحی نقوش و شیوهٔ بافت منسوجات این منطقه در هیچ‌‌جای دیگر ایران دیده‌ نمی‌شود.