بایگانی مطالب : آب
رهاسازی حقابهٔ بختگان نمایشی نبود
گروهی از انجمن‌های محیط زیستی استان فارس، چندی پیش کارزاری در انتقاد به مدیریت محیط زیست این استان در شبکه‌های اجتماعی به راه انداختند و خواستار ورود سازمان حفاظت محیط زیست به این موضوع شدند. انتقاد انجمن‌ها به آمار سرشماری در پارک ملی بمو، وضعیت دریاچهٔ بختگان، کاهش محدودهٔ مناطق چهارگانهٔ استان در جلسهٔ شورای‌عالی محیط زیست بدون ارائهٔ پیشنهادی برای ارتقای درجهٔ حفاظتی برخی مناطق آزاد و بی‌توجهی به حفاظت مشارکتی برمی‌گشت. در گفت‌وگو با «عطا پورشیرزاد» از او خواستیم به این انتقادها که «پیام ما» روز گذشته در گزارشی مفصل به آنها پرداخته بود، پاسخ دهد.
ایلام در سیل
|پیام ما| در پی وقوع بارش‌های روزهای آخر هفتهٔ گذشته، شهرها و روستاهای استان ایلام به‌ویژه در شهرستان‌های ایلام و دره‌شهر، متأثر از سیلاب شدند و براساس آخرین اعلام رسمی استانداری این استان علاوه‌بر خسارت به برخی منازل مسکونی، گندمزارها و اراضی کشاورزی ایلام خسارت دیدند. همچنین، سازمان هواشناسی برای دو روز نخست هفته نیز هشدار وقوع سیلاب در ۲۳ استان صادر کرده است که شرق مازندران و استان لرستان با احتمال بالای سیلاب مواجه هستند.
خشکسالیِ برفی
|پیام ما| رئیس مؤسسهٔ تحقیقات آب کشور می‌گوید کشور با مشکل خشکسالی برفی جدی‌ای روبه‌روست که بارش‌های دوماههٔ زمستان و حتی برف‌های بهمن امسال هم گره‌گشای آن نبود. براساس آنچه این مرکز منتشر کرده است، افزایش دمای هوا در کره زمین به‌ویژه محدودهٔ آسیا موجب پایین آمدن سطح پوشش برفی حتی در کوهستان‌ها شده است؛ وضعیتی که کشور ایران نیز از آن به‌شدت متاثر شده است و ارزیابی‌های اخیر مؤسسهٔ تحقیقات آب کشور می‌گوید سطح پوشش برفی در کشور روند منفی و نزولی دارد. این اتفاق پیشتر نیز پیش‌بینی شده بود و براساس آنچه رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور اعلام کرده بود بارش برف به‌شدت زیر حد نرمال و دما بالاتر از حد نرمال بوده است. افزایش دما که در سراسر کشور محسوس است، باعث می‌شود که هم برف کمتری ببارد و هم برف باریده‌شده زودتر از موعد ذوب شود. درنتیجه ذخیرهٔ برفی نسبت به شرایط نرمال بسیار بسیار کمتر است. با توجه به کاهش بارش به‌ویژه خشکسالی برفی لازم است برای مدیریت مصرف آب تمهیداتی در زمینهٔ فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی اندیشیده شود و مردم نیز آب را بهینه مصرف کنند.
تعهدات آبی افغانستان هنوز محقق نشده است
قصهٔ چگونگی بهره‌برداری از آب رودخانهٔ هیرمند بین ایران و افغانستان به داستانی ۱۵۰ساله تبدیل شده است. متأسفانه تغییر و روی کار آمدن دولت‌های مختلف در افغانستان نیز تأثیری بر خط‌مشی و رفتار افغان‌ها در قبال حقابهٔ مردم ایران از این رودخانه نداشت. چه دولت‌های پادشاهی در افغانستان و چه دولت‌های برخاسته از رأی مردم و چه دولت‌های روی‌کارآمده توسط جنگ‌های داخلی در این کشور همواره در قبال جاری شدن هیرمند به‌سوی ایران موضعی نسبتاً یکسان داشته‌اند. تقریباً اکثر این دولت‌ها بر مشروعیت حقابهٔ ایران و عمل به معاهدهٔ سال ۱۳۵۱ تأکید کرده‌اند، اما در میدان عمل معمولاً دست به دامان بهانه‌های مختلف شده و از تمکین به اجرای این معاهده سر باز زده‌اند. با وجود رجزخوانی اشرف غنی، رئیس‌جمهور وقت افغانستان، در سال ۱۳۹۹ و در زمان افتتاح بند کمال‌خان مبنی‌بر اهدای آب در برابر نفت و فرار ایشان از افغانستان در سال ۱۴۰۰ و روی کار آمدن دولت امارت اسلامی در این کشور، تفاوت چندانی در رویکرد بهانه‌جویانه و فرار از عمل به تعهدات آبی افغانستان در قبال ایران مشاهده نشد.
«کُر» خشک شد
انتشار فیلمی در شبکهٔ مجازی که ماهیان رودخانهٔ کر را در حال خفه شدن و جان دادن در گل‌ولای نشان می‌داد یک‌بار دیگر توجه‌ها را به وضعیت وخیم رودخانه «کُر» در استان فارس جلب کرد. براساس پیگیری و بررسی «پیام ما»، میزان خشکی رودخانه‌ای که تا یک دههٔ گذشته بیش از ۹۰ درصد آب تالاب بختگان را تأمین می‌کرد، به‌حدی است که پل‌های تاریخی احداث‌شده بر این رودخانه به تمامی خارج از آب قرار دارند و همچنین بستر رودخانه در بسیاری نواحی پایین‌دست، سطحی سنگلاخی و خشک شده است. به‌گفتهٔ کارشناسان، سدسازی‌های مکرر و رها نشدن حقابهٔ رودخانه، برداشت بیش از حد از رواناب‌ها و آب‌های سطحی مجاور رودخانه، همچنین کشت روزافزون برنج در حاشیهٔ رودخانه، مرگ تدریجی کر را رقم زده است.
هوش مصنوعی و ردپای آب و انرژی
حیات سیستان در گرو دیپلماسی آب
منطقهٔ مهم و تاریخی سیستان شامل پنج شهرستان زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون با حدود ۴۰۰ هزار نفر جمعیت در شمال استان سیستان‌وبلوچستان واقع شده است. وجود بقایای دولت‌شهر باستانی پنج‌هزار سالهٔ ایران تحت عنوان «شهر سوخته» در شهرستان هامون، نشانگر قدمت بالای تاریخی منطقهٔ سیستان است. این منطقهٔ حاصلخیز و هموار از هزاران سال پیش، محل اصلی بهره‌برداری از آب رودخانهٔ هیرمند بوده و نقاط کوهستانی بالادست این رودخانه واقع در افغانستان کنونی، مصرف آب کمتری در مقایسه با سیستان ایران داشته‌اند.
ابهامات طرح انتقال آب از دریا
تشکیل بازار بهینه‌سازی ضامن تحقق اهداف نقشه راه آب کشور
بعد از بازدید رهبر انقلاب از غرفه بازار بهینه‌سازی آب و دریافت گزارش رییس فدراسیون صنعت آب ایران در نمایشگاه توانمندی‌های تولید داخلی، ایشان در دیدار با تولیدکنندگان از مسئله آب به عنوان یک مسئله کلان ملی که به کلان بودن آن توجه نشده است نام بردند و ناترازی آب برای کشور را یک مشکل و معضل اساسی دانستند.
اولویت کاهش آلودگی هوا با طرح‌‌های زودبازده
مدتی است که مسئولان از سر تا ذیل از برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل به‌عنوان راهی برای مقابله با آلودگی هوا سخن می‌گویند و شهرداری‌ها مداوم قول فعالیت اتوبوس‌ها و موتورسیکلت‌ها برقی به‌جای ناوگان فرسودهٔ فعلی را می‌دهند. «علیرضا زاکانی»، شهردار تهران، حدود ۲۰ روز پیش در حاشیهٔ جلسهٔ هیئت دولت به رسانه‌ها گفته بود دو هزار و ۶۹۴ اتوبوس برقی از طریق کمک دولت، تضامین شهرداری و تأمین مالی چینی‌ها به ناوگان حمل‌ونقل اضافه خواهد شد. این درحالی‌است که براساس آخرین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس دربارهٔ تجربیات جهانی در برقی‌سازی ناوگان اتوبوسرانی شهری، هرچند برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل یکی از راه‌های کاهش آلودگی هواست، اما مقرون‌به‌صرفه نیست و لازم است اقدامات مدیریتی دیگری کنار آن انجام شود.
