بایگانی مطالب : مسئولیت اجتماعی
باز هم به خیابان برمی‌گردند
| پیام ما| جمع‌آوری می‌شوند، اسکان داده می‌شوند و سپس ر‌ها می‌شوند. آن‌وقت باز هم آنها هستند و آغوش گرم مواد مخدر! گرم که نه، بلکه سوزان و ویرانگر. معتادان متجاهر سال‌های زیادی است که به‌صورت متمرکز یا پراکنده از محله‌های جرم‌خیز و شناختهشده جمع‌آوری می‌شوند. دیدگاه بسیاری از منتقدان جمع‌آوری این نوع معتادان است که از چهرۀ شهر زدوده شوند و نگرانی ساکنان دیگر محله‌های مذکور را تشدید نکنند. نگرانی از ایجاد مزاحمت، افزایش جرم و بزهکاری و دزدی و بیشتر از همه تربیت سخت فرزندان و نوجوانان در این مکان‌های شهری. بااین‌حال اگرچه جمع‌آوری معتادان مسکنی کوتاه‌مدت و کم اثر است، برخی به همین هم رضایت می‌دهند؛ اما در نهایت چه؟ بسیاری از مسئولان شهری و انتظامی و امدادی، جمع‌آوری بیشتر این نوع افراد را موفقیت عنوان می‌کنند. از اینکه در شهر نمی‌توان آنها را دید، پس مشکل حل یا کم شده است؟ کافی است به تازه‌ترین نکاتی که در اظهارات اخیر مسئولان مربوطه دربارۀ جمع‌آوری معتادان متجاهر عنوان می‌شود، نگاهی بیندازیم.
پول و قدرت در طرد اقتصادی زنان هم‌پیمانند
گرچه آمارها نشان می‌دهند سهم زنان و مردان از جمعیت دانشجویان دانشگاهی برابر شده، حتی در آمارهایی مثل سهم ورودی‌های دانشجویان در دانشگاه‌های سراسری طی سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ سهم زنان به بالای ۶۰ درصد رسیده است، اما هنوز سهم زنان از اشتغال رسمی نهایتاً به ۱۴ درصد می‌رسد. این یعنی سرمایۀ کمتر، مالکیت کمترو سهم بسیار کمتر زنان از موقعیت‌های شغلی به‌ویژه رده‌های بالا که با آمارها هم می‌خواند. به شکلی عجیب، زنان در ایران، حتی به نسبت کشورهای منطقه و مشابه ما، فقیر هستند و این تصادفی نیست. این حاصل پژوهشی در خصوص خشونت اقتصادی علیه زنان است.
«خانۀ هدی» بزرگ شد
درحالیکه در رویکرد رایج، پروژه‌های توسعه‌ای را معمولاً با ساخت و تجهیز یک ساختمان آغاز می‌کنند، بنیاد توسعۀ کارآفرینی زنان و جوانان، ساختمان جدید «خانۀ هدی» را بعد از پانزده سال فعالیت در محلات حاشیه‌ای زاهدان احداث کرده است. این ساختمان پایگاهی برای ادامۀ فرآیندهای توسعۀ محلی، توان‌افزایی اجتماعی‌اقتصادی زنان و کودکان زاهدان و همچنین ارتقاء آموزش و سلامت خواهد بود.
کودک کار محصول فقر است
هم‌زمان با روز جهانی مبارزه با کار کودک، نشستی با حضور جمعی از فعالان حقوق کودک سه‌شنبه (۲۲ خردادماه) در محل انجمن حمایت از حقوق کودکان برگزار شد. محورهای اصلی کار کودک، تعهدات ما در جامعۀ داخلی و بین‌المللی و بررسی روان‌شناختی مسئلۀ کار کودک، از مواردی بود که در این نشست، متخصصان حوزۀ کودک به آن پرداختند. در پایان نیز، کتاب «پایان دادن به کار کودک در خیابان» معرفی و رونمایی شد.
آیندۀ کودکان کار در دست دولت یا مردم؟
|پیام ما| آمار دقیقی از کودکان کار در ایران وجود ندارد؛ کودکان ایرانی و اتباع که در سایۀ نبود سیاست‌گذاری‌های کلان، قربانی مشکلات اقتصادی امروز کشور می‌شوند. کودکانی که «خانوداه‌های‌شان در ترس از بقاء، نگاه آتی را فدای نگاه آنی خود کرده» و با اجبار فرزندان خود به کار، آنها را از کودکی کردن، تحصیل و دیگر حقوق اولیۀ خود باز می‌دارند.
ته سیگار فراوان‌ترین زباله پلاستیکی در جهان
رییس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت اضافه کرد: با بیان اینکه کشت توتون موجب آلودگی و فقیر شدن خاک می شود، گفت: ته سیگار فراوان‌ترین نوع زباله‌های پلاستیکی در جهان است که سالانه حدود ۷۷۰ تن زباله سمّی تولید می کند.
توانمندسازی بدون تعیین هدف
چندسالی است که تلاش‌های نهادها و سازمان‌هایی چون شهرداری برای تصور، تخیل و تغییر فضاهای شهری به این منظور که شهر، فضایی متعلق به همهٔ اقشار جامعه به‌ویژه خانواده و زنان باشد، جدی‌تر شده است. پروژه‌هایی مانند «تهران، شهر خانواده» و «ریحان‌شهر» هم برآمده از دل همین تفکرات است. این دو رویداد با اتکا به ایده‌پردازی و با هدف بهره‌گیری از پتانسیل و ظرفیت کنشگران اجتماعی و جلب مشارکت زنان و خانواده‌های ساکن در محله‌ها و مناطق شهر تهران به‌دنبال تشویق، حضور و شنیده شدن گسترده‌تر صدا و ایدههای ساکنان شهر تهران بوده است. رویداد «تهران، شهر خانواده» در قالب محورهایی چون حمل‌ونقل و ترافیک شهری، خدمات شهری، معماری و شهرسازی، مبلمان شهری، زیباسازی، فرهنگ و اجتماع و اقتصاد شهری و رویداد «ریحان‌شهر» حول چهار محور اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و فراغتی در راستای تحقق حاکمیت مردم بر شهر و تحقق حکمرانی خانواده‌محور و نیز ایجاد و ارتقای هویت و تعلق زنان و خانواده‌ها به شهر تهران قدم برداشته است. این دو طرح دقیقاً زمانی مطرح شد که شهر تهران نه‌تنها دیگر شهری برای زنان نیست که دیگر شهری برای افراد دارای معلولیت، کودکان، سالمندان و حتی مردان هم نیست. شهرداری تهران بر این باور است که با اجرایی‌شدن این طرح‌ها شاید کمی صدای اعضای خانواده و زنانی شنیده شود که تا به امروز در تجربه‌ٔ شهری نادیده گرفته شده‌اند.
پسماندهای تولید کفش به آثار هنری تبدیل شدند
کارگاه پسماند شهری محله سنگلج به منظور پویاسازی فرهنگی اجتماعی و محیط زیستی در فضای عمومی شهری برای معماران، طراحان و هنرمندان علاقه‌مند به محیط زیست در تاریخ ۱۶ و ۱۷ فروردین‌ماه در خانه پدری جلال آل احمد برگزار شد.
«برایا»، بازتاب صدای زنان بومی
بسیاری از مردم، جزیرهٔ کیش را به مراکز خرید، هتل‌ها، رستوران‌ها و کافه‌ها می‌شناسند؛ درحالیکه جزیرهٔ کیش مکان‌های دیدنی و پاتوق‌های کمتر شناختهشدهای در روستاهایی به اسم «باغو» و «سفین» دارد که در میان ساخت‌وسازهای انبوه و جریان‌های مخرب جزیره اتفاق‌های نو و خلاقانه‌ای را رقم زده است. یکی از این اتفاق‌های خوب در جزیرهٔ کیش تأسیس «خانهٔ زنان بومی کیش»، احیا و بازسازی گاراژهای قدیمی و تبدیل آن به کافه‌ای برای فروش محصولات خوراکی جنوبی و دکانی برای فروش دست‌سازه‌های زنان است. کافه‌ای دلنشین و زیبا در محلهٔ سفین قدیم، روبه‌روی موزه‌ٔ مردم‌شناسی خانهٔ بومیان کیش که تا چند سال پیش گاراژهای قدیمی بودند که هرگز کسی به آنها توجه نمی‌کرد. تا اینکه «نغمه نقیلو» همراه با تیم «انجمن طرح سرزمین» تصمیم می‌گیرند این مکان را به محلی برای کارآفرینی اجتماعی زنان با هدف توسعهٔ گردشگری پایدار در روستای سفین تبدیل کنند. آنها با پشتکاری که داشتند موفق شدند این مکان را به یکی از جاذبه‌های گردشگری و پاتوق خوراکی، فرهنگی و هنری در بیاورند.
ما در اشتباهات «کارشناسان» زندگی می‌کنیم
سال ۱۴۰۲ در حالی روبه‌پایان است که جامعهٔ ایران با مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی متعددی روبه‌رو است. مسائلی که سیاستمداران همواره می‌گویند برای حل‌و‌فصل‌شان راه‌حل‌های فوری در آستین دارند. راه‌حل‌هایی که دست‌کم در برخی از موارد نه‌تنها موجب حل‌وفصل مسائل نشده‌اند؛ بلکه آنها را تشدید هم کرده‌اند. یکی از آخرین نمونه‌های این مسائل را می‌توان به مصوبات و ایده‌هایی مربوط دانست که نمایندگان مجلس برای مقابله با موضوعات مربوط به پوشش زنان در پیش گرفته‌اند یا در سر دارند. مثال آخرش ایده جریمه سه میلیون تومانی زنانی است که حجابشان را رعایت نکنند. ایده‌ای که موجی از واکنش را در جامعه به همراه داشت. در چنین وضعیتی مقصود سیاست‌گذار از «مردم» چه کسانی است؟ مردم چگونه صدایشان را به گوش تصمیم‌سازان می‌رسانند؟ آیا صدای آنها به جلسات دیوان‌سالاران راهی دارد؟ آیا جامعه ردی از صدایش در تصمیمات می‌بیند؟ اینها پرسش‌هایی است که عصر یک روز بارانی با نفیسه آزاد، جامعه‌شناس و پژوهشگری اجتماعی در میان گذاشتم. آزاد در تمام طول گفت‌وگو کوشید با صورت‌بندی مسائل موجود توضیح دهد که «سیاست‌گذار ظرفیت شنیدن صداهای متنوع جامعه» را ازدست‌داده و این وضعیت موجب شده از تقاضاهای عمومی در سیاست‌گذاری ردی دیده نشود. آزاد هر چند با نقدی صریح از مشکلات سیاست‌گذاری اجتماعی در ایران سخن گفت؛ اما در پایان یادآوری کرد که به «عاملیت جامعه» در بزنگاه‌های مهم امیدوار است؛ مثل بارانی همان عصر زمستانی که هر چند مخازن سدها را پر نکرد اما نشانه‌ای از امید به ادامه زندگی است.
