بایگانی مطالب : روستا
تخلیهٔ روستاهای «زیرکوه»
بارشهای بهاره و سامانههای بارشی که از نیمهٔ فروردین وارد کشور شده، بهطور پیاپی در نیمهٔ جنوبی و جنوبشرق کشور منجر به سیلابهای خسارتزا شده است. سامانهٔ اخیر موجب ایجاد خسارت بالا در استان خراسانجنوبی بهویژه در منطقهٔ «زیرکوه» شده است که علاوهبر مسدود کردن مسیرهای دسترسی، آزمون سراسری کنکور در این منطقه را هم تحتتأثیر قرار داد. پس از این استان، اصفهان نیز تحتتأثیر شدید این بارشها دچار رانش در برخی روستاها شده است. گزارش دقیقی از خسارت هیچیک از یازده استان متأثر از سیل ارائه نشده است. هشدارهای هواشناسی و آمادهباش دستگاههای اجرایی برای کاهش خسارتهای احتمالی ادامه دارد.
آب کپرهای «زرآباد» را برد
رئیس سازمان جمعیت هلالاحمر کشور روز گذشته اعلام کرده است سیل اخیر بیشترین آسیب را به سیستانوبلوچستان و مناطق جنوبی آن وارد کرده است و امدادگران این سازمان تا حل مشکلات مناطق سیلزده در کنار مردم حاضر خواهد بود و کمکرسانی را ادامه میدهند. بااینحال، اهالی مناطق سیلزده بهویژه در روستاهای جنوب سیستانوبلوچستان، میگویند خودشان در حال پاکسازی خانه و زندگی از گلولای هستند؛ آنهم درحالیکه بارش باران هنوز ادامه دارد. کمبود ادوات و آب بهداشتی از مهمترین مشکلاتی است که مردم از آن گلایه دارند. بسیاری از چاههای آب و فاضلاب تخریب یا پر شدهاند و همین موضوع چالش جدیای ایجاد کرده است. اهالی روستاهای زرآباد که در محرومیت زیادی بهسر میبردند هم میگویند اصلیترین مشکلشان علاوهبر از بین رفتن خانههای کوچک و کپرها، تأمین آب سالم است.
سیلزدگان نیازمند امدادرسانی هوایی
|پیام ما| سیلزدگان روستاها در جنوب سیستان و بلوچستان نیازمند امدادرسانی بیشتر هستند. سامانهٔ بارشی که با شروع هفتهٔ گذشته در کشور فعال شده بود با تداوم فعالیت، شمار استانهای سیلزده را به هشت عدد افزایش داد که با افزایش تلفات جانی نیز همراه بود. در زمان تنظیم این گزارش ۹ فوتی در استانهای سیستانوبلوچستان، هرمزگان و فارس تأیید شده است که پیکر یک نوجوان جانباخته هنوز پیدا نشده است. در جنوب استان سیستانوبلوچستان شرایط در حال وخیمتر شدن است. فرماندار نیکشهر اعلام کرده است 100 روستای این شهرستان کاملاً از دسترس خارج شدهاند و حتی امکان تردد برای تأمین نیازهای اساسی مانند غذا و دارو فراهم نیست. او اعلام کرده است هیچ ماشینی برای باز کردن مسیرها به نیکشهر نرسیده است و اکنون هم به ماشینآلات سنگین نیاز مبرم وجود دارد و هم به بالگرد. این اتفاق درحالیاست که بارش در این منطقه همچنان تداوم دارد.
روز اشتباه
|پیام ما| پس از بحثها و گفتوگوهای فراوان بر سر کاهش ساعات کاری و اضافه شدن یک روز تعطیل به هفته، بالاخره کمیسیون اجتماعی مجلس دومین روز تعطیل هفته را مشخص کرد. اما با آنکه بسیاری از کارشناسان، فعالان اقتصادی و مردم بر تعطیلی روز شنبه اتفاق نظر داشتند، کمیسیون اجتماعی روز پنجشنبه را انتخاب کرد و به گفتهٔ یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس، دلیل انتخاب پنجشنبه بهجای شنبه، هماهنگنشدن با تعطیلی یهودیان (روز سبت) بوده است؛ دلیلی که برای بسیاری عجیب است. تا جایی که رئیس پیشین اتاق بازرگانی ایران، این انتخاب را «مشکوک» و «در نتیجه جریان فشار» میداند. او میگوید که تعطیلی روز پنجشنبه به اقتصاد کشور آسیب وارد میکند.
سریال سیلاب در بلوچستان
گزارش منتشرشده از سوی پژوهشکدهٔ اقلیمشناسی و تغییراقلیم پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور حاکی از تمرکز بارش هفتهٔ دوم اسفند ۱۴۰۲ بر شرق و جنوبشرق کشور، دامنهٔ شرقی کوههای زاگرس میانی، و دو سوی دامنههای البرز مرکزی و غربی بود. همچنین، بارش انباشته در جنوبشرق کشور با احتمال حدود ۷۵ درصد، بین ۳۰ تا ۸۰ میلیمتر بیش از نرمال پیشبینی شده بود. گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور نیز، میزان بارشهای سیستانوبلوچستان از ابتدای سال زراعی جاری تا آغاز ورود سامانههای بارشی اسفند ۱۴۰۲ را ۱۶.۴ میلیمتر نشان میدهد که این رقم نسبت به دورهٔ مشابه بلندمدت ۶۸ درصد کاهش داشته و پس از فعالیت سامانههای اخیر، میزان بارش استان به ۵۴.۹ میلیمتر رسیده است که نسبت به دورهٔ مشابه بلندمدت ۱.۵ درصد افزایش را نشان میدهد. بیشترین میزان بارش سامانههای هفتهٔ اول اسفند گذشته از ایستگاههای شارک قصرقند با ۳۱۹ میلیمتر، عورکی ۲۱۷، باهوکلات ۲۰۷.۵ و نگور ۲۰۳ میلیمتر و کمترین میزان بارشها در ژالهای ۵.۵، محمدآباد ۵، قلعهرستم ۶، زهک ۶.۱ و زابل ۶.۷ گزارش شده است. اعدادی که بهنظر میرسد میتوانند تا حدی سیلاب را توجیه کنند. اما گزارشهای رسمی کارشناسی روایتی دیگر دارند. نه خاک تشنه و بی گیاه و نبات بلوچستان توان جذب آب را داشت و نه سدها توانستند کارا عمل کند. پس از جاری شدن سیلاب نیز خانههای فرسوده و ساختهشده در مسیل، تخلیه نشدن بهموقع سدها، اراضی تغییر کاربری داده شده و طرحهای آبخیزداری به اجرا درنیامده، همه دستبهدست هم دادند تا خسارت سیلاب بالا برود. پژوهشکدهٔ سوانح طبیعی در گزارشی که پس از سیلاب سال گذشته در جنوب سیستانوبلوچستان بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان خسارت زد، علل تکرار وقوع سیلابها و خسارت بالای آن را فهرست کرده است که بهنظر میرسد همهٔ دلایل قابلمدیریت بود، اگر برایش برنامهای وجود داشت و ارادهای برای انجام.
«پیشین» از امدادرسانی جا ماند
با وجود تلاش برای امدادرسانی به همهٔ مناطق سیلزده، اما فعالان اجتماعی مستقر در منطقه و همچنین اهالی میگویند توزیع اقلام مورد نیاز در بسیاری از مناطق انجام نشده است. بخش «پیشین» در راسک یکی از مناطقی است که بهنظر از امدادرسانی جامانده است. همچنین به گفتهٔ اهالی، بسیاری از روستاها در مناطقی غیر از دشتیاری و چابهار، بیش از یک هفته در انتظار امدادرسانی بودهاند. جمعیت هلالاحمر به تازگی برای برخی تشکلهای مردمی مجوز فعالیت و جمعآوری و توزیع کمکهای مردمی در منطقه را صادر کرده است اما حجم نیازها با کمکهای رسیده همخوانی ندارد.
۱۱ شهر در محاصرهٔ سیل
بین جیغ و داد و اشک، زنی در آبی که تا زیر کمر او بالا آمده به خانهاش که در آستانهٔ ویرانی است، چشم دوخته. چیزی نمیگذرد که جلوی چشمهای او و همسایهها، این بیغولهٔ تکیده در هم میشکند و آب، دیوارهای نهچندان استوار این خانه را میبلعد. اینجا دشتیاری است. یکی از چندین منطقهای که طی یک هفتهٔ اخیر در سیلاب جنوب سیستانوبلوچستان به زیر آب رفته است. آنطور که منابع محلی گزارش دادهاند، در بارندگیهای اخیر راه ارتباطی ۳۰۰ روستا کاملاً مسدود شده است. همچنین دیروز نمایندهٔ مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی از گرفتار شدن ۴۰۰ هزار نفر از مردم بلوچستان در سیلاب خبر داد. به گفتهٔ او، بیشترین حجم سیلاب در دو شهرستان دشتیاری و قصرقند متمرکز شده است. البته فعالان محلی و منابع آگاه همانطور که پیش از این ادارهکل هواشناسی سیستانوبلوچستان هشدار داده بود، میگویند که تأثیر این سامانهٔ مهیب بارشی بر مناطق نیمهٔ جنوبی استان از جمله شهرستانهای چابهار، کنارک، نیکشهر، سرباز، راسک، جنوب مهرستان، سراوان و سیب و سوران هم بسیار شدید بوده است.
چموشهایی که از پا درآمدند
گوشهنشین موزهها شده است و گاهی هم در تزئین سفرهخانههای سنتی نقش بازی میکند. «چموش» یا همان پایافزار سنتی گیلهمردان و گیلهزنان حالا دیگر مشتری ندارد. این پاپوش سنتی که روزگاری برای خودش رونقی داشت و هنرمندان به دوخت این کفش تمامچرمی مشغول بودند، حالا به سرنوشت کلاش (پاپوش سنتی کردستان) دچار شده و یکی از هنرهای دستی در آستانهٔ فراموشی است.
جای خالی حاکمیت باز در نظام آموزش
|پیام ما| با انتشار گزارشهایی دربارهٔ کاهش معدل امتحانات نهایی طی بازهٔ زمانی چهارساله، فعالان حوزهٔ آموزشوپرورش نگرانیهای خود را دربارهٔ کیفیت آموزش و افزایش فقر آموزشی ابراز کردند. بسیاری معتقد بودند که همپوشانی نقشهٔ فقر آموزشی با فقر اقتصادی بهویژه در مناطق کمبرخوردار باید مورد توجه سیاستگذاران قرار گیرد. این اما فقط یک جنبه از مسئلهٔ کیفیت در آموزش است و کمبود جدی معلم در کنار نبود عدالت آموزشی جنبههای دیگری از مسايل نظام آموزشوپرورش در ایران است که همواره متخصصان از نسبت به بیتوجهی به آن هشدار میدهند. در همین رابطه، «موسسهٔ دارالاکرام»، حامی آموزش کودکانونوجوانان در معرض خطر ترک تحصیل با دغدغهٔ بررسی بحران کیفیت در نظام آموزشوپرورش نشستی را برگزار کرد. در این نشست، رئیس اسبق دانشگاه فرهنگیان راه حل گذر از بحرانهای فعلی نظام آموزشوپرورش کشور را ایجاد «مدرسهٔ ملی» دانست و گفت: «ارتقای کیفیت یک نسخهٔ واحد ندارد و منظور ما یک مدرسهٔ تراز نیست. بلکه منظور مدارسی هستند که میزبان جلوههای مختلف، طبایع و علائق مختلف باشند و کیفیت تعلیم و تربیت باید بتواند رضایت مخاطبان متنوع را به طور رسمی تأمین کند.»
مناقشه بر سر «زمین»
با ملی شدن قانون ملی شدن جنگلها و مراتع مالکیت عرصههای طبیعی در ایران تغییرات گستردهای یافت. فارغ از زمینهایی که از بزرگمالکان با پرداخت حق و حقوق دریافت و اسنادی که باطل شد، زندگی گروهی از روستاییان نیز با این قانون تغییر یافت. در دههٔ ۴۰ با رشد فرآیند صنعتی شدن، بسیاری از روستاییان به شهرها رفتند، عدهای از آنها زمانی که به روستا برگشتند، با یک چالش مواجه شدند: زمینهای آنها جزو اراضی ملی بود و اجازهٔ ساختوساز یا هیچگونه فعالیتی را نداشتند. تعارض مردم محلی و سازمان منابعطبیعی در سالهای اخیر با افزایش قیمت زمین بیشتر هم شده است. محلیها میگویند زمین متعلق به آنهاست و در عوض سازمان منابعطبیعی سندی دارد که نشان میدهد این اراضی مالکیت عمومی دارد.