سری جدید از سلسله‌نشست‌های تخصصی میراث فرهنگی روز یکشنبه، ۱۷ دی با نشستی دربارهٔ «میراث فرهنگی، هنر و رسانه» از سر گرفته شد. در این نشست، «علی دارابی»، قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی، «حسن بلخاری»، رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای‌عالی علوم، تحقیقات و فناوری کشور، «شهرام گیل‌آبادی»، استاد دانشگاه و کارگردان تئاتر و «مهدی مجابی»، پیشکسوت میراث فرهنگی و عضو بازنشستهٔ هیئت‌علمی دانشگاه علم و صنعت ایران سخنرانی کردند. موضوع این نشست دربارهٔ نسبت میراث فرهنگی با دو مقولهٔ هنر و رسانه بود که بازبینی ارتباط آنها از منظر نظریه‌های فلسفی، جامعه‌شناسی، هنر و حتی اقتصاد سیاسی حائز اهمیت است.

آخرین منزلگاه گذر از گلیم‌بافی به قالی‌بافی، هنری بود به نام «ورنی‌بافی»؛ ساخته دست عشایر ایل شاهسون. دست‌بافته‌ای دو رو که حالا اسمش هم بین دست‌بافته‌های عشایری غریب است چه برسد به رسمش. «ورنی‌بافی» از آن هنرهای دستی است که تک‌وتوک نشانی از آن دیده می‌شود و بیراه نیست اگر بگوییم یک هنر فراموش شده است.

رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان دزفول گفت: احداث سد چال کندی دزفول در مرحله اخذ مجوز از دستگاه‌های مختلف است و تاکنون مجوزی برای ساخت آن صادر نشده است.

غزه اولین منطقه جهان نیست که به دلیل جنگ، میراث باستانی‌ و تاریخی‌اش را از دست می‌دهد و قطعاً آخرین شهر دنیا هم نخواهد بود، اما اینجا یک تفاوت ویژه دارد؛ این که طی دهه‌های اخیر به‌دلیل بی‌ثباتی سیاسی، کاوش‌های باستان‌شناسی در بخش قابل توجهی از غزه انجام نشده و وضعیت فعلی هم آنها را در فراموشی کامل قرار داده است. یک روزنامهٔ آمریکایی اوایل هفته جاری اعلام کرد «۷۰ درصد ساختمان‌های غزه در پی حملات همه‌جانبهٔ رژیم صهیونیستی ویران شده‌اند.» به گفتهٔ مقامات محلی کلیساهای بیزانسی، مساجد باستانی و محوطه‌های باستانی هم شامل این ساختمان‌ها هستند و از درگیری حماس و اسرائیل جان سالم به‌در نبرده‌اند.

درحالی‌که به‌دلیل برخی طرح‌های مخرب شهرداری‌ها در سال‌های اخیر از میزان فضاهای سبز شهری در کشور به شدت کاسته شده است، هنوز هم به‌نظر می‌رسد برخی مدیران شهری و پیمانکاران علاقه‌ای به تغییر نگرش خود ندارند و دست به اجرای طرح‌هایی می‌زنند که با تخریب فضای سبز شهری همراه است. صدور مجوز ساخت‌و‌ساز در اندک باغ‌های باقی مانده شهر تهران یا برج‌سازی در جوار باغ گیاه‌شناسی ملی، قطع درختان مجموعهٔ تاریخی سعدآباد و... از مواردی هستند که کنشگران محیط زیست را نگران کرده است؛ آنهم در سالی که کشور با خشکسالی و آلودگی هوا دست‌وپنجه نرم می‌کند. تکرار این دست اتفاقات در تهران و سایر شهر‌های کشور باعث شد تا ۲۰۰ تشکل مستقل زیرمجموعهٔ «شبکهٔ سازمان‌های مردم‌نهاد و اجتماع‌محور محیط زیست و منابع طبیعی کشور» در نامه‌ای به مسئولان کشور، ضمن اعلام نگرانی از آثار سوء این اقدامات، خواستار جلوگیری از تبدیل فضاهای سبز عمومی به بناها و متصرفات خصوصی شوند. یکی از فعالان محیط زیست امضاکنندهٔ این نامه می‌گوید که هدف نهایی بخشی از همین طرح‌ها که به تخریب اندک فضای سبز باقی‌مانده در شهرها منجر می‌شود، «زمین‌خواری به نفع یک گروه خاص» است.

سلسله‌نشست‌های «سنجه» دربارهٔ بایدها و نبایدهای موزه‌داری در ایران، این‌بار پیرامون موزه و مسئلهٔ حفاظت برگزار شد. «میترا اعتضادی»، مرمتگر آثار تاریخی و کارشناس درمان و مرمت اشیای فرهنگی و هنری، مهمان این برنامه بود و در اولین مبحثی که پیرامون این حوزه مطرح کرد گفت: «زمانی که دربارهٔ حفظ و مرمت آثار تاریخی و موزه‌های صحبت می‌کنیم، باید به این مسئله توجه داشته باشیم که از ۲۵۰ موزه فقط ۱۰ درصد آنها را موزه‌دارها اداره می‌کنند و در سایر موارد متخصصان دیگر عهده‌دار نگهداری از آنها هستند. این آمار عجیبی است و این سؤال مطرح می‌شود که این موزه‌ها چقدر با اصول موزه‌داری اداره می‌شوند. این درحالی‌است که وقتی موزه در اختیار افراد با تحصیلات آکادمیک مرتبط قرار دارد، تعامل با مرمتگر متفاوت‌تر از کسانی است که تحصیلات آکادمیک دیگری دارند.»

رییس پژوهشکده مردم‌شناسی، تعطیلی روز بعد از شب یلدا را پیشنهاد کرد.

چت‌جی‌پی‌تی (Chat-GPT) آثار تاریخی ایران را می‌شناسد، برخی از این آثار را هم به‌خوبی معرفی می‌کند. او معتقد است ایران جزو کشورهایی است که هم با تخریب آثار تاریخی‌اش مواجه است و هم تلاش‌هایی دارد که منجر به حفظ آنها شود، اما تأکید می‌کند که بی‌ثباتی سیاسی موجب افزایش مخاطرات محیط زیستی، بلایای طبیعی، غارت و قاچاق، تهدید سازه‌ها و آثار تاریخی شده است. هوش مصنوعی چت‌جی‌پی‌تی در پاسخ به چند سؤال خبرنگار «پیام ‌ما» از مناطقی می‌گوید که میراث تاریخی‌شان با بیشترین آسیب‌ها مواجه هستند و البته مهمترین بخش میراث تاریخی ایران را که در معرض تجاوز و تخریب قرار گرفته است، اعلام می‌کند. چت‌جی‌پی‌تی به اقدامات موفق برخی کشورها در حفظ این آثار اشاره می‌کند و معتقد است ترکیبی از آنها می‌تواند تضمین بقای میراث تاریخی ایران باشد. او هشدار می‌دهد که نبود این تدابیر قطعاً طی چند دههٔ آینده منجر به حذف این میراث ارزشمند خواهد شد که آثار منفی قابل‌توجهی خواهد داشت.