منطقهٔ «آبگاه» از توابع بخش مرکزی شهرستان نیک‌شهر در استان سیستان‌وبلوچستان، کانون بارندگی‌های این استان است. این منطقه که ۱۳ روستا را با ۹ هزار نفر جمعیت در دل خود جای داده است، به‌گفتهٔ فعالان اجتماعی و مدنی آن، زیرساخت‌ها و به‌ویژه راه‌هایش با هر بارشی زیر آب می‌رود و دسترسی مردم به امکانات شهر را به‌طور کامل قطع می‌کند. این‌بار هم بارندگی‌های اخیر فقط از بامداد یکشنبه، شش اسفند، تا زمان نگارش این گزارش برابر ۱۰ اسفندماه، باعث طغیان تمامی رودخانه‌های محلی و انسداد مسیر‌های ارتباطی در این منطقه شده است. همچنین، محصولات کشاورزی در این بارش‌ها از بین رفته و آنتن مخابرات هم به‌مدت چهار روز قطع بوده و عصر دیروز اتصال به شبکهٔ مخابراتی پس از پیگیری دهیاری برقرار شده است. فعالان مدنی شهرستان نیک‌شهر اما معتقدند که این وضعیت فقط محدود به زمان وقوع بلایای طبیعی و یک منطقه نیست و روستاهای جنوب سیستان‌وبلوچستان با ضعف همیشگی شبکه‌ٔ راه‌ها و زیرساخت‌های ارتباطی رو‌به‌رو هستند که در هیچ دوره‌ای به رفع این نیاز توجه نشده است.

 

«بیست دقیقه است که آنتن تلفن همراه از سوی مخابرات پس از سه روز وصل شده. اما راه‌ها هنوز مسدود است و با ادامهٔ بارندگی‌ها آسفالت‌ریزی موقت راه‌ها برای بازگشایی آنها فایده‌ای نداشته و راه دوباره از بین رفته است.» اینها روایت یکی از فعالان اجتماعی منطقهٔ آبگاه است که از بارش ۱۴۰ میلی‌متری باران در کمتر از ۴۸ ساعت در آن و انسداد راه‌های ارتباطی به «پیام ما» خبر می‌دهد. به گفتهٔ او که خواست نامش فاش نشود، این منطقه‌ دارای ۱۳ روستا با ۹ هزار نفر جمعیت است و بارش‌های اخیر دسترسی مردم به همهٔ محور‌های ارتباطی به شهر و هرگونه امکانات را قطع کرده است. به‌گفتهٔ این فعال محلی، آبگاه که کانون بارش‌های استان سیستان‌وبلوچستان است، مسیر صعب‌العبوری دارد. آن‌طورکه او می‌گوید سالهاست که مردم این منطقه، تقاضای احداث مسیر مواصلاتی ایمن برای آن را داشته‌اند، اما تاکنون این درخواست اجرایی نشده و با هر بار بارندگی، یا آب به خانه‌های ساکنین نفوذ می‌کند و یا شبکهٔ زیرساختی از مخابرات گرفته تا راه‌ دسترسی به شهر، همه از بین می‌رود. 

 

احتمال وقوع شدیدترین وضعیت جوی در سال ۱۴۰۲ 

دیروز اداره‌کل هواشناسی سیستان‌و‌بلوچستان با صدور هشدار سطح قرمز، نسبت به احتمال وقوع شدیدترین وضعیت جوی در سال ۱۴۰۲ در این استان همراه با رگبار و سیلاب شدید در برخی مناطق شهری و روستایی نیمهٔ جنوبی این استان خبر داد. به‌گزارش ایلنا، مطابق هشدار قرمز صادرشده، با تشدید فعالیت سامانهٔ بارشی از شامگاه چهارشنبه تا صبح جمعه (۱۰ تا ۱۲ اسفند ۱۴۰۲)، مخاطراتی همچون رگبار شدید، رعدوبرق با احتمال تگرگ و تندباد لحظه‌ای و سیلاب بسیار شدید برخی مناطق نیمهٔ جنوبی استان سیستان‌وبلوچستان از جمله شهرستان‌های دشتیاری، چابهار، کنارک، قصرقند، نیک‌شهر، سرباز، راسک، جنوب مهرستان، سراوان و سیب و سوران را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این اداره‌کل هشدار داده که سامانهٔ پیش رو اثرات مخاطره‌آمیزی مثل سیلاب شهری و روستایی، طغیان رودخانه‌ها، خسارت به محصولات کشاورزی، وقوع صاعقه، سرریز شدن سدها، تشدید خسارت به تأسیسات و زیرساخت‌ها را در پی دارد.

 

ارتباط بیش از ۲۰۰ روستا با مرکز شهر قطع شد

بارندگی‌هایی که روز گذشته و روز‌های پیش از آن، به‌گفتهٔ محلی‌ها (از روز یکشنبه)، در مناطقی از این استان به وقوع پیوسته و روستاییان را با خسارات سنگینی مواجه کرده است؛ به‌طور مثال اخبار فضای مجازی از منابع محلی می‌گوید که بارش باران زمین‌های کشاورزی در شهرستان دشتیاری را به‌طور کامل زیر آب برده است. 

به‌گزارش «پیام ما» به‌نقل از ایلنا، «مجید محبی» مدیرکل بحران استانداری سیستان‌وبلوچستان گفت: «برآورد اولیه از خسارات ناشی از سیل به هزار و۴۰۰ میلیارد تومان رسیده که بیشترین خسارات در حوزهٔ راه و پس از آن در بخش کشاورزی است.» او همچنین مدعی شده است: «تمامی راه‌های ارتباطی اصلی بازگشایی شده و تعدادی از راه‌های روستایی به‌علت بالا بودن سطح آب رودخانه‌ها، مسدود است. چندین پل تخریب شده و یا آسیب دیده، اما محورهای ارتباطی بازگشایی شده است. تمامی مشکلات ناشی از سیل در حال بررسی است و هم‌اکنون هیچ محور مسدودی نداریم.» 

 

با‌این‌حال اما «محسن حسین‌زاده»، فعال فرهنگی شهرستان نیک‌شهر، دربارهٔ وضعیت زیرساخت‌های این شهرستان و روستاهای اطراف آن به «پیام ما» می‌گوید: «با توجه به اینکه پیش از صدور هشدار سطح قرمز اداره‌کل هواشناسی، بارندگی‌ها زیرساخت‌ها را تخریب کرد و از طرفی راه‌هایی که مسدود شده بود، هنوز به‌طور کامل باز نشده‌اند، ادامهٔ این وضعیت جوی نامساعد نگرانی برای احتمال افزایش تخریب زیرساختی و خسارت به مردم را بیشتر کرده است.» به‌گفتهٔ او، در این شهرستان در مسیر نیک‌شهر به بنت، دو پل تخریب شده است که متولیان به‌طور موقت برای بازگشایی آن، مسیر را خاکریزی کرده بودند، اما با پیش‌بینی ادامهٔ بارش‌ها احتمال از بین رفتن این مسیر موقت وجود دارد: «وقتی این پل‌ها تخریب شد، ارتباط بیش از ۲۰۰ روستا با مرکز شهر قطع شد و هیچ دسترسی‌ای نه به‌شکل تلفنی و نه مسیر مواصلاتی با شهر وجود نداشت و در آینده هم ممکن است دوباره این اتفاق تکرار شود.» 

 

اضطرار همیشگی زیرساخت‌های ارتباطی 

به‌گفتهٔ این فعال فرهنگی، وضعیت راه‌های روستاهای توابع شهرستان نیک‌شهر بسیار نامناسب است و با هر بارندگی، همیشه این مسیر‌ها دچار انسداد می‌شوند و دسترسی محلی‌ها به مرکز شهر را قطع می‌کنند: «این تجربه فقط محدود به موقعیت اضطراری و بلای طبیعی نیست بلکه هر بار بارندگی در این منطقه یعنی قطع دسترسی خانوارهای روستایی به امکانات شهر به‌واسطهٔ نبود راه‌های مواصلاتی مناسب و انسداد آنها.» چنانکه حسین‌زاده می‌گوید، این وضعیت و تجربهٔ ناخوشایند فقط محدود به شهرستان نیک‌شهر نیست: «بارندگی‌های روز‌های اخیر ارتباط مردم در روستاهای شهرستان‌‌های قصرقند و دشتیاری را هم قطع کرده است. آنها هم نه تلفن دارند و نه راهی به مرکز شهر.» به‌گفتهٔ او، این دست از مشکلات همیشه پس از بارندگی‌ها برای مردم پیش می‌آید، اما متولیان تاکنون هیچ اقدامی برای تقویت زیرساخت‌های ارتباطی و رفع مشکل راه‌ها نکرده‌اند.