«تلنگر سرطان بسیار سنگین است؛ از هم می‌پاشی تکه‌تکه می‌شوی، ولی درنهایت تکه‌هایت را جمع می‌کنی و به‌هم بند می‌زنی، زندگی برایت گوهری می‌شود ذی‌قیمت، که اگر رنج و مرارت درمان بگذارد و اندک توانی بیابی دوست داری بهتر و زیباتر زندگی کنی، می‌خواهی به شور زندگی چنگ بزنی، هداياي دنيا را بی معطلی و فوت وقت بپذیری، دم را دریابی و لحظه‌به‌لحظه زندگی کنی.» این جمله‌ها بخشی از کتاب «شینا انصاری» فعال و کارشناس محیط زیست با نام «گَت مریضی» است. او در اوج کرونا و زمانی که هنوز سوگوار از دست دادن پدر بر اثر سرطان بود،‌ متوجه بیماری خود شد. «گَت» در مازندرانی معنای «بزرگ» می‌دهد و این اصطلاح با سرطان جور است؛ بیماری‌‌ای که نه‌تنها زندگی بیمار، بلکه جمع بزرگی از حلقهٔ نزدیکان پیرامون او را برای ماه‌ها و سال‌ها درگیر می‌‌کند. شینا در این کتاب به ذکر صرف تجربهٔ خود در خانواده‌، کلینیک و سالن‌های شیمی‌درمانی بسنده نکرده بلکه کوشیده تا حد توان به ادبیات تولیدشده پیرامون سرطان در جهان و ایران نیز بپردازد. در این گفت‌وگو در کنار پرسش‌هایی دربارهٔ «گَت مریضی» از عواملی که ما را در معرض این بیماری قرار می‌دهند، پرسیدیم.

|پیام ما|در‌حالی‌که انتظار می‌رفت، به‌ویژه پس از اخبار منتشرشده در ماه‌های مهر و آبان، دولت نتایج سرمایه‌گذاری هندی‌ها را در منطقهٔ مکران به‌خصوص سواحل چابهار اعلام کند، هیئت وزیران مصوبهٔ ۱۳ماده‌ای در مورد توسعهٔ این منطقه را منتشر کرد. بنابر متن مصوبه که دولت بر وب‌سایت خبری خودش منتشر کرده است «اخذ مجوزهای قانونی برای برداشت مبلغ پنج میلیارد یورو از صندوق توسعهٔ ملی با هدف حمایت از سرمایه‌گذاران و تسریع در تأمین اعتبارات، همچنین اختصاص معادل ریالی مبلغ یک میلیارد یورو از صندوق توسعهٔ ملی در قالب اعتبار به متقاضیان، ساخت فرودگاه و توسعهٔ چند بندر» مهمترین بندهای این مصوبه را شامل می‌شود. همچنین، این مصوبه تکلیف کرده است سازمان برنامه‌وبودجهٔ کشور مبلغ یک‌هزار میلیارد ریال از محل اعتبارات مصوب مربوط را در چهارچوب قوانین و مقررات و با هدف افزایش تاب‌آوری، مهارت‌آموزی و آموزش جوامع محلی در منطقهٔ مکران برای طرح در شورای توسعهٔ سواحل مکران پیشنهاد کند.»

|پیام ما| پس از ۱۰ سال از حذف بنزین‌های موسوم به «بنزین پتروشیمی» از چرخهٔ سوخت کشور و با شدت گرفتن آلودگی هوا، در روزهای گذشته برخی حامیان دولت از جمله روزنامهٔ «وطن امروز» بار دیگر ادعای آلاینده نبودن بنزین پتروشیمی را تکرار کردند و با خطاب قرار دادن «معصومه ابتکار»، رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست، حذف این سوخت را در آلودگی هوای تهران و شهرهای بزرگ بی‌اثر می‌دانند. پس از این انتقادات، ابتکار در گفت‌وگو با «پیام ما» آلایندگی و حذف بنزین‌های پتروشیمی را روایت کرد. او می‌گوید که در همان ابتدای کار و پیش از آغازبه‌کار دولت یازدهم، زمانی که موضوع آلایندگی این بنزین‌ها را در شورای شهر تهران مطرح کرده، «تهدید» شده است؛ اما پیگیری‌ها برای حذف این سوخت آلاینده را یکی از نقاط مهم کارنامهٔ خود در سازمان حفاظت محیط زیست می‌داند.

بنزین‌های آلاینده‌ای که در «طرح ضربتی تولید بنزین» تولید شده بودند و به «بنزین پتروشیمی» مشهور شدند یک دهه پس از حذفشان از چرخهٔ سوخت کشور بار دیگر راه به رسانه‌ها یافتند و این بار هم روزنامه «وطن امروز» در دفاع از این مواد شیمیایی که به عنوان بنزین توزیع می‌شدند، گزارش نوشت. این روزنامه که ۹ سال قبل و پس از حذف این بنزنی‌ها از چرخهٔ سوخت کشور در گزارشی انتقادی با انتشار عکسی از آلودگی هوای تهران «معصومه ابتکار»، رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست را با تیتر «سلام خانم ابتکار!» مورد خطاب قرار داده بود، روز پنج‌شنبه بار دیگر با نام‌بردن از ابتکار، به دفاع از مواضع خود دربارهٔ بنزین پتروشیمی پرداخت.

همزمان با وخیم‌تر شدن آلودگی هوای کلانشهرهای کشور معاون تولیدی سازمان بازرسی در نامه‌ای به سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان دستگاه ناظر بر اجرای قانون هوای پاک، دربارهٔ مغفول ماندن اقدامات زیربنایی در اجرای قانون هوای پاک هشدار داد.

با وجود تعداد بالای خودروهای در مرز فرسودگی در کشور، استعلام‌های صورت‌گرفته از دستگاه‌های مربوطه نشان می‌دهد تاکنون وسیله نقلیه‌ای که در دو دوره متوالی نتواند معاینه فنی خود را اخذ کند گزارش نشده است و عملا وسایل نقلیه مشمول فرسودگی در کشور صفر شده است. درحالی‌است که طبق اطلاعات موجود بین ۱۵ تا ۸۰ درصد وسایل نقلیه مختلف در شهر تهران اعم از خودروی سواری، مینی‌بوس، اتوبوس و... از سن مرز فرسودگی عبور کرده‌اند.مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان آنچه در بالا آورده شد، تأکید می‌کند که طی سالیان اخیر معافیت خودروسازان داخلی از گواهی اسقاط از یک‌سو و ممنوعیت واردات خودرو از سوی دیگر به کاهش چشمگیر اسقاط خودرو منجر شده است. طبق ماده ۵ آیین‌نامهٔ اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک، وزارت کشور موظف به تشدید نظارت بر عملکرد مراکز معاینه فنی کلانشهرها با افزایش بازرسی سرزده و حضور نیروی ناظر مقیم از طریق شهرداری‌ها بوده است. همچنین، وزارت کشور با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست به تدوین و ابلاغ دستورالعمل نحوهٔ تشدید نظارت، ظرف سه ماه موظف شده بودند. مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید: «دستورالعمل فوق در سال ۱۴۰۱ در کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط زیست دولت در حال بررسی نهایی بود، اما سازمان حفاظت محیط زیست در اقدامی ناصواب طی مکاتبه‌ای با دفتر حمل‌ونقل و دبیرخانهٔ شورای‌عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور آن را از دستورکار خارج کرد و در حال حاضر دستورالعمل مصوب برای نظارت بر این مراکز وجود ندارد. توجیه سازمان حفاظت محیط زیست برای این اقدام ابلاغ قانون ساماندهی صنعت خودرو بود، درحالی‌که نیازی به چنین اقدامی وجود نداشت و می‌توانست این دستورالعمل با استناد به آیین‌نامهٔ اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک اجرایی شود.