نتایج جستجو برای: معماری پایدار
ایران از دریچهٔ دوربین پژوهشگر انسان‌مدار
ایستاده بودند به تماشای سایه‌هایی از دیروز؛ آدم‌ها به تصاویری نگاه می‌کردند که ذهن را به گذشته‌ای ندیده پیوند می‌داد. گذشته‌ای که شاید بخشی از آن اکنون وجود ندارد و حالا تصاویر آویخته به دیوار، ایران را از قاب دوربین کسی نشان می‌داد که بیش از چهار دهه دربارهٔ تاریخ و میراث فرهنگی این کشور پژوهش و همهٔ آنها را ثبت کرده است. صحبت‌های پرحرارت بین جمعیت دربارهٔ مردی بود که سال‌های عمرش را وقف شناختن ایران کرد و جمعیت هدایت شد به سالنی که قرار بود دوستان، دوستداران و همسرش دربارهٔ او سخن بگویند؛ دربارهٔ «عباس گروسی»، ایران‌پژوه و مردم‌شناس کمترشناخته‌شدهٔ ایرانی که این مراسم برای بزرگداشت آثار و فعالیت‌های او، جمعه ۲۶ آبان‌ماه در خانهٔ هنرمندان ایران برگزار شد.
«برچسب‌گذاری سبز» در هزار اقامتگاه اجرا می‌شود
صنعت گردشگری کشور، چند وقتی است که گام جدیدی برای «سبز» شدن برداشته؛ قدمی که البته چندان بزرگ نیست، اما در برخی مراکز اقامتی و شهرها مطابق جدیدترین رویکرد گردشگری جهانی با عنوان «گردشگری سبز» آغاز شده است و منجر به مدیریت مصرف منابع و کاهش تولید کربن و گازهای گلخانه‌ای می‌شود. اما سؤال اصلی اینجاست با توجه به مشکلاتی که صنعت گردشگری در حوزه‌های پیشین با آن مواجه بوده، آیا می‌توان به تحقق سیاستگذاری‌های این مفهوم جدید در کشور امیدوار بود؟ «محمد جهانشاهی»، معاون دفتر توسعهٔ گردشگری داخلی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌‌دستی در گفت‌وگو با «پیام ما» دربارهٔ ابعاد گردشگری سبز، دلایل موفقیت برخی کشورها از جمله ترکیه و اقداماتی که در ایران در حال انجام است، توضیح داده است.
تقاضای «ضرغامی» برای اصلاح مصوبهٔ حریم آثار ثبتی
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در نامه‌های جداگانه‌ای به رؤسای مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیر شورای نگهبان، خواستار اصلاح مصوبهٔ حریم آثار ثبتی شد. در این مصوبه، مسئولیت تدوین آیین‌نامه بازنگری حریم‌های آثار ثبتی پیشین و تعیین حریم آثار ثبتی جدید به شورای عالی معماری و شهرسازی محول شده در حالی که مطابق قانون این موارد برعهدهٔ وزارت میراث فرهنگی است.
پنج قرن تا تعیین حریم آثار ثبت ملی
تازه‌ترین پژوهش مرکز پژوهش‌ها دربارهٔ تعیین حریم آثار ملی نشان می‌دهد گرچه ثبت آثار تاریخی و فرهنگی غیر‌منقول از سال ۱۳۱۰ و به‌‌موجب ماده ۲ قانون حفظ آثار ملی مصوب ۱۲ آبان ۱۳۰۹ آغاز شده، اما تعیین حریم آثار که از سال ۱۳۴۹ آغاز شده و از سال ۱۳۷۵ با شکل‌گیری کارگروه حرایم در دفتر فنی ستاد مرکزی پیگیری شده است، به‌موازات ثبت پیش نرفته و عقب‌ماندگی قابل‌توجهی در این زمینه وجود دارد؛ درحالی‌که ثبت آثار ملی و تعیین حریم دو اقدام مکمل برای حفاظت از میراث فرهنگی است. با توجه به اینکه تعداد حرایم مصوب از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۹۸ حدود ۸.۸ درصد آثار ملی است با استمرار شرایط موجود، حدود ۵۶۸ سال لازم است تا همهٔ آثار ثبتی موجود دارای حریم مصوب شوند که این وضعیت خطر بزرگی در راستای حفاظت از میراث فرهنگی است، زیرا توسعهٔ شهری و روستایی رقیب اصلی حفاظت از میراث فرهنگی است که تقاضای تخریب آنها را به‌همراه دارد.
پایداری فدای ارزانی می‌شود
معماری می‌تواند شهر را برای زندگی آسان‌تر مهیا کند و معماری پایدار هم روشی است برای بهبود زیست در آن. معماری پایدار می‌تواند علاوه‌بر آنکه زیبایی را به شهر می‌آورد، حافظ محیط زیست و آیندهٔ آن باشد. «صمد ذواشتیاق»، فارغ‌التحصیل مهندسی معماری دانشگاه علم و صنعت ایران معتقد است موضوع معماری و پایداری شهرها که از دو دهه قبل در بسیاری از کشورهای دنیا مورد توجه قرار گرفت، از ابتدا به‌دلیل مسئلهٔ انرژی مطرح شد. ذواشتیاق که در دههٔ ۵۰ تجربهٔ حضور در دو دورهٔ پژوهشی مقطع فوق لیسانس (طرح‌ریزی شهری، دانشکدهٔ هنر‌های زیبا و مرمت ابنیه و شهر، دانشگاه پردیس اصفهان) را در عرصهٔ آکادمیک در چنته دارد؛ طرح مرمت و احیای بنای خانهٔ دکتر شقاقی (موزهٔ نقاشی پشت شیشه)، مدیریت هماهنگی (مدیریت واحد شهرسازی شرکت مشاور) طرح تفصیلی مناطق ۵ و ۶ شهر اصفهان، مدیریت طرح جامع شهرک مجتمع مسکونی کارکنان منطقهٔ پارس جنوبی (عسلویه)، سرپرست دفتر فنی طرح منطقهٔ شهری تهران، مدیریت مرحلهٔ اول طرح اسکان جمعیت استان تهران، عضویت کمیسیون (کمیتهٔ طرح تفصیلی) اداره‌کل برنامه‌ریزی و طرح‌های شهرسازی شهرداری تهران و بسیاری دیگر را هم در کارنامه‌اش دارد. او حالا می‌گوید تا زمانی که مسئلهٔ پایداری در نگاه مسئولان از حالت «لوکس» خارج نشود، به هرکس اجازهٔ ساخت داده نشود و استفاده از انرژی‌های نو جایگزین سوخت‌های فسیلی نشود، نمی‌توان منتظر پایداری در معماری شهرها بود.
سرنوشت باغ گیاه‌شناسی در دست «دیوان»
|پیام ما| پس از تلاش‌های بسیار برای جلوگیری از برج‌سازی‌های گسترده در منطقه ۲۲ تهران، اکنون قرعهٔ نجات باغ ملی گیاه‌شناسی ایران به نام سران سه قوه افتاده است. چهار ماه بعد از درخواست معاون حقوق عامه دادستانی کل کشور از رئیس دیوان عدالت اداری برای صدور دستور توقف ساخت ۲۲ برج ۳۸ طبقه در حریم این میراث طبیعی و ابطال مجوز پروژه، عملیات عمرانی «بنیاد تعاون ارتش» برای ایجاد بیش از ۵۶۰۰ واحد مسکونی هنوز ادامه دارد اما در آخرین تحولات، رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور به سران سه قوه نامه نوشته و خواستار جلوگیری از تخریب این گنجینه شده و تصمیم دربارهٔ این موضوع را «آزمونی بزرگ برای قاضی و مدیران دیوان عدالت اداری» خوانده است. در همین حال، پیگیری‌های «پیام ما» نشان می‌دهد پروژهٔ ساخت ٥٠٠٠ واحد مسكونی برای استادان دانشگاه تربیت مدرس به‌دلیل قرار گرفتن در حریم باغ گیاه‌شناسی فعلاً منتفی شده است.
هر جا را می‌دیدم خون بود
شکست کمربند سبز
ایستادن در برابر گسترش افسارگسیختهٔ شهرها، کاهش آلودگی هوا و زیست‌پذیر کردن شهرها اهدافی است که از سال‌ها پیش قانونگذاران در طرح‌های جامع شهری و لوایح مرتبط با کمربند سبز دنبال کرده‌‌اند. این الگو نه‌تنها در ایران که در تمام نقاط جهان به‌طور موفق یا ناموفق در حال اجرا است. بحث محدوده و حریم در دههٔ ۴۰ در نخستین طرح جامع شهری تهران مطرح شده بود، بعد در دههٔ ۷۰ طی برنامه‌ای ۲۵ساله و در سال ۸۵ به‌طور مشخص توصیه‌هایی برای حریم سبز تهران در طرح جامع شهر تهران به میان آورده شد و سال ۹۶ نیز مجلس ذیل لایحهٔ هوای پاک به لزوم داشتن کمربند سبز در شهرهای تحت‌تأثیر ریزگردها تأکید کرد و وظایفی را برای دستگاه‌ها در نظر گرفت. در تمام طول چند ده سالی که موضوع حریم و محدوده در شهرهای ایران مطرح شده است، هیچ‌گاه دولت‌ها و شهرداری‌ها در اجرای آن به موفقیت مطلوبی دست نیافته‌اند؛ چراکه هر بار رشد و گسترش حاشیه‌نشینی به‌ویژه در کلانشهری چون تهران خود را بر این محدودهٔ تعیین‌شده تحمیل کرده، ضمن اینکه همواره مشکلات منابع آبی و مالی پا برجا بوده است. بنابراین، با وجود اقدامات انجام‌شده به‌نظر می‌رسد که در نمایی کلی فعلاً با طرحی شکست‌خورده روبه‌رو هستیم.