پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | برگه 61 | نتایج جست‌وجو برای “منابع طبیعی”

نتایج جستجو برای: منابع طبیعی

ظرف گردشگری «کندوان» بزرگتر می‌شود

از میان هشت روستای ایرانی معرفی‌شده به سازمان جهانی گردشگری یک قرعه به‌نام «کندوان» آذربایجان‌شرقی افتاد و این روستای صخره‌ای به شبکهٔ جهانی روستاها وصل شد. حالا وضعیت این منطقه فرق کرده، برند جهانی شده است و باید چهرهٔ بین‌المللی به خود بگیرد. این نکته را «مریم جلالی»، معاون صنایع‌دستی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هم تأیید کرده و گفته است که «ثبت‌های ملی و جهانی امتیاز نیست بلکه مسئولیت است، براین‌اساس باید برنامه‌ریزی ویژه‌ای برای کندوان داشته باشیم»‌؛ برنامه‌هایی که باید در دو بخش دولتی و خصوصی اجرایی شود و امکانات کندوان را برای پذیرایی بیشتر از گردشگران خارجی محیا کند.

نیاز شهرها به پایداری اکولوژیک

سرنوشت باغ گیاه‌شناسی در دست «دیوان»

|پیام ما| پس از تلاش‌های بسیار برای جلوگیری از برج‌سازی‌های گسترده در منطقه ۲۲ تهران، اکنون قرعهٔ نجات باغ ملی گیاه‌شناسی ایران به نام سران سه قوه افتاده است. چهار ماه بعد از درخواست معاون حقوق عامه دادستانی کل کشور از رئیس دیوان عدالت اداری برای صدور دستور توقف ساخت ۲۲ برج ۳۸ طبقه در حریم این میراث طبیعی و ابطال مجوز پروژه، عملیات عمرانی «بنیاد تعاون ارتش» برای ایجاد بیش از ۵۶۰۰ واحد مسکونی هنوز ادامه دارد اما در آخرین تحولات، رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور به سران سه قوه نامه نوشته و خواستار جلوگیری از تخریب این گنجینه شده و تصمیم دربارهٔ این موضوع را «آزمونی بزرگ برای قاضی و مدیران دیوان عدالت اداری» خوانده است. در همین حال، پیگیری‌های «پیام ما» نشان می‌دهد پروژهٔ ساخت ٥٠٠٠ واحد مسكونی برای استادان دانشگاه تربیت مدرس به‌دلیل قرار گرفتن در حریم باغ گیاه‌شناسی فعلاً منتفی شده است.

شکست کمربند سبز

ایستادن در برابر گسترش افسارگسیختهٔ شهرها، کاهش آلودگی هوا و زیست‌پذیر کردن شهرها اهدافی است که از سال‌ها پیش قانونگذاران در طرح‌های جامع شهری و لوایح مرتبط با کمربند سبز دنبال کرده‌‌اند. این الگو نه‌تنها در ایران که در تمام نقاط جهان به‌طور موفق یا ناموفق در حال اجرا است. بحث محدوده و حریم در دههٔ ۴۰ در نخستین طرح جامع شهری تهران مطرح شده بود، بعد در دههٔ ۷۰ طی برنامه‌ای ۲۵ساله و در سال ۸۵ به‌طور مشخص توصیه‌هایی برای حریم سبز تهران در طرح جامع شهر تهران به میان آورده شد و سال ۹۶ نیز مجلس ذیل لایحهٔ هوای پاک به لزوم داشتن کمربند سبز در شهرهای تحت‌تأثیر ریزگردها تأکید کرد و وظایفی را برای دستگاه‌ها در نظر گرفت. در تمام طول چند ده سالی که موضوع حریم و محدوده در شهرهای ایران مطرح شده است، هیچ‌گاه دولت‌ها و شهرداری‌ها در اجرای آن به موفقیت مطلوبی دست نیافته‌اند؛ چراکه هر بار رشد و گسترش حاشیه‌نشینی به‌ویژه در کلانشهری چون تهران خود را بر این محدودهٔ تعیین‌شده تحمیل کرده، ضمن اینکه همواره مشکلات منابع آبی و مالی پا برجا بوده است. بنابراین، با وجود اقدامات انجام‌شده به‌نظر می‌رسد که در نمایی کلی فعلاً با طرحی شکست‌خورده روبه‌رو هستیم.

مرگ بلوط‌ها در میدان گازی

هنوز گاز از قلب زمین‌های «مختار» در شهرستان بویراحمد بیرون نیامده، نزدیک به چهارصد بلوط دانه‌زاد بدون اجازه و اطلاع منابع طبیعی قطع و زمزمه‌های افزایش قیمت زمین باعث اختلافات محلی شد و این اختلافات در هفته‌های گذشته یک کشته و چندین زخمی برجا گذاشت. هرچند مسئولان محلی می‌گویند این اختلافات ارتباطی به کشف گاز ندارد اما محلی‌ها مخالف این حرفند. از سوی دیگر رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بویراحمد هم می‌گوید قطع درختان بدون هماهنگی با آنها بوده و باید از کارکنان منابع طبیعی می‌خواستند تا برای نشانه‌گذاری درختان و کم کردن آسیب‌ها در منطقه حاضر شوند. «این پروژه ملی است و ما هم قصد سنگ‌اندازی نداریم. اما قطع درختان بدون هماهنگی بوده و هنوز خسارت این تخریب‌ها به منابع طبیعی داده نشده است.»

رقیب مدیترانه‌ای برای گاز ایران

تحولات بازار گاز پس از جنگ اوکراین و بروز بحران انرژی در اروپا، کشورهای این قاره را واداشت تا به‌منظور کاهش وابستگی به واردات گاز از روسیه، به‌دنبال جایگزین از سایر کشورها باشد. یکی از این جایگزین‌ها، ظرفیت تأمین گاز از شرق مدیترانه است. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به ارزیابی میزان ذخایر، ظرفیت تولید و همچنین بازارهای بالقوهٔ گاز شرق مدیترانه و آثار آن بر بازارهای گاز ایران پرداخته است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد با توجه به حجم مازاد عرضهٔ گاز کشورهای شرق مدیترانه، در کوتاه و میان مدت، گاز طبیعی کشورهای این منطقه نمی‌تواند سهم قابل‌توجهی از بازار گاز اروپا را به خود اختصاص دهد. درواقع در بهترین حالت حجم صادرات گاز طبیعی کشورهای این منطقه به اروپا می‌تواند به ۲۰ الی ۳۰ میلیارد مترمکعب در سال برسد. همچنین درصورت برنامه‌ریزی کشورهای شرق مدیترانه برای صادرات گاز به غرب آسیا، به‌عنوان مسیری مضاف بر اروپا، نظیر صادرات به سوریه، لبنان و عراق، این امر می‌تواند تهدید برای بازارهای گاز ایران باشد و بنابراین، ایران باید با برنامه‌ریزی صحیح، بازار بالقوهٔ خود در این کشورها را حفظ و مدیریت کند.

«کندوان» برند جهانی ایران

نخستین روستای ایران در فهرست جهانی روستاهای گردشگری ثبت شد؛ روستایی جهانی در 60 کیلومتری تبریز با نام «کندوان» که سال‌هاست جای خود را در گردشگری ایران باز کرده و سالانه بیش از 300 هزار نفر از این منطقه بازدید می‌کنند، اما حالا این روستا، نگاه‌های جهانی را هم به خود جلب کرده است. بر اساس اعلام وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برای اولین 8 پرونده از روستاهای ایران به سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) ارائه شده بود، اما در نهایت همین روستای آذربایجان‌شرقی به عنوان نخستین روستای ایران در فهرست بهترین دهکده‌های جهانی گردشگری ثبت شد. شبکه بهترین دهکده‌های گردشگری از سال 2021 راه‌اندازی شده و هدفش تبدیل شدن به بزرگترین شبکه روستایی جهانی است. امسال 74 عضو جدید به این شبکه افزوده شدند تا اعضای این شبکه منحصر به فرد به 190 روستا برسد. ایران هم با ثبت کندوان اکنون عضوی از این مجموعه است و یک روستا با برند جهانی دارد.

چانه‌زنی بر سر «حفاظت خصوصی»

حفاظت داوطلبانه در برخی مناطق آزاد یزد و کرمان از سال ۱۳۸۹ شروع شد، شش سال بعد آنها به‌شکل رسمی عنوان «قرق اختصاصی» دریافت کردند؛ عنوانی که از سال ۱۳۴۶ در قانون شکار و صید مطرح شده بود، ولی دستورالعمل‌های مرتبط با آن تصویب نشده بود. از همین زمان انتقادات به آنها شدت گرفت و دو طیف موافقان و مخالفان روبه‌روی هم ایستادند. موافقان از قرق‌ها به‌عنوان ضربه‌گیر مناطق چهارگانه نام می‌برند و در مقابل مخالفان می‌گویند قرق‌ها بخشی از حیات‌وحش مناطق را به خود جذب می‌کنند و به‌این‌ترتیب، آمارشان را بالا نشان می‌دهند و براساس همین آمار غیرواقعی پروانهٔ شکار دریافت می‌کنند. باوجود اینکه تنها پنج قرق اختصاصی مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند و بیش از ۲۰ منطقهٔ دیگر در انتظار تصویب به‌عنوان قرق اختصاصی یا حفاظتگاه مردمی هستند، اما هنوز اختلافات میان موافقان و مخالفان ادامه دارد. در ادامهٔ همین بحث‌ها، هفتهٔ گذشته نشستی با عنوان «حفاظتگاه‌های خصوصی و قرق‌های اختصاصی در ایران؛ چالش‌ها و راهکارها» در دانشکدهٔ منابع طبیعی دانشگاه تهران برگزار شد و دو طیف موافق و مخالف بار دیگر در یک فضای دانشگاهی دغدغه‌‌هایشان را مطرح کردند.