نتایج جستجو برای: مردمشناسی
غفلت از مدیریت اجتماعی جنگلها
لزوم بازاندیشی در علوم اجتماعی ایران
یکی از موضوعات مطرح شده در ششمین همایش ملی پژوهشهای اجتماعی فرهنگی در جامعهٔ ایران محیط زیست بود که با عنوان «بازاندیشی محیط زیستی در جامعهشناسی ایران» مطرح شد و پژوهشگرانی در این زمینه، تجربیات خود را با مخاطبان در میان گذاشتند. «نرگس آذری»، «نوید وزوایی»، «سپیده سالاروند»، «سروش طالبی اسکندری» و «امیر خراسانی»، پژوهشگرانی بودند که پنج مقاله مرتبط با علوم اجتماعی و محیط زیست ارائه دادند. ششمین همایش ملی پژوهشهای اجتماعی فرهنگی در جامعه ایران با موضوع بازاندیشی در علوم اجتماعی ایرانی، علوم اجتماعی در کشاکش زمینهمندی و زمینه زدودگی از ۳۰ بهمن تا ۴ اسفند در سراسر ایران و توسط انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد.
دنیای امروز مدام با آرمانشهر در میافتد
|پیام ما| دین و دینورزی در جامعهٔ ایرانی اشکال متنوع و پیچیدهای دارد که فهم و تحلیل آن فقط با یک رویکرد معرفتی و در چارچوب ایدههای روشنگری و اثباتگرایی علمی میسر نیست. «مقصود فراستخواه»، جامعهشناس در نهمین نشست از مجموعهنشستهای «جامعهٔ مدنی؛ راه رهایی یا ابزار سلطه»ی مؤسسهٔ رحمان، با موضوع «دین، فرهنگ و جامعهٔ مدنی در ایران» به موضوع اشکال مختلف دینورزی ایرانیها و پارادایمها و سرمشقهای فهم و مطالعهٔ دین پرداخته است. از نظر او، دین میتواند در ساحتهای مختلف و اشکال مختلفی در جامعه وجود داشته باشد و در عرصههای دولتی و غیردولتی و جامعهٔ مدنی بروز و ظهور متفاوتی را تجربه کند. این جامعهشناس با تأکید بر نیاز جامعه به پارادایمهای متنوع در مطالعات دینی گفت: «برخی گفتمانها مسلط شدند و اجازه نمیدهند دین فهمیده شود. برای همین نیاز به تنوع پارادایمی و پژوهش علمی داریم. البته پژوهشی که تبدیل به علمآیینی و پوزیتیویسم و تنها صورت معتبر و مجاز معرفت شناخته نشود و شکلی انحصارگرا پیدا نکند.»
جشن جهانی «سده» بدون کرمان
|پیام ما| روزها، ماهها و فصلها برای ایرانیان باستان ختم به نظام معیشتیتان یعنی کشاورزی میشد. آنها سال را به دو فصل تقسیم میکردند، تابستان بزرگ از ابتدای فروردین تا پایان مهر و زمستان بزرگ که از ابتدای آبان شروع میشد و به پایان اسفند میرسید. آنها اما از همان ابتدای شروع زمستان بزرگ در رؤیا و جستوجوی بهاری سبز بودند و همین خواست موجب میشد همهٔ آیینها حتی در زمستان هم رنگی از بهار و سبزی بگیرند، بهطوریکه آنها از نخستین روزی که تاریکی و طولانی بودن شب کاسته میشد و به روشنایی افزوده میشد، به پیشواز بهار میرفتند و از همین رو «یلدا» را میتوان اولین آیینی دانست که در استقبال از بهار و سبزی برگزار میشد. «سده» هم با ۴۰ روز اختلاف در همین مجموعه قرار میگیرد و بعد از آنکه ۱۰ روز از زمستان بزرگ سپری میشد، ایرانیان جشن «سده» را برپا میکردند؛ چون بر این باور بودند که اوج و شدت سرما سپری شده است و توان و نیروی این پدیدهٔ نابهسامانی و سکون که از کردار اهریمن محسوب میشود، رو به زوال و کاستی است. این جشن را آبانروز از بهمنماه برگزار میکردند، به شبهنگام و درست زمانی که صد روز از زمستان بزرگ میگذشت.
گلافی؛ غرق دریای فراموشی
هنر در خطهٔ جنوب منحصربهفرد است. از «جهلهسازی» تا «خوسبافی»، هریک با توجه به تناسب اقلیم و سرزمین بین مردم راه باز کردند و سالهای سال هنرهای یکتای جنوب کشور بودند. در میان این هنرهای کهن که حالا رمقی برایشان نمانده و چند موسپیدکرده به آن مشغولند، به سراغ لنجسازی رفتهایم که بین اهالی جنوب به هنر «گلافی» معروف است.
میراث فرهنگی، رسانه است
سری جدید از سلسلهنشستهای تخصصی میراث فرهنگی روز یکشنبه، ۱۷ دی با نشستی دربارهٔ «میراث فرهنگی، هنر و رسانه» از سر گرفته شد. در این نشست، «علی دارابی»، قائممقام وزیر و معاون میراثفرهنگی، «حسن بلخاری»، رئیس کمیسیون هنر و معماری شورایعالی علوم، تحقیقات و فناوری کشور، «شهرام گیلآبادی»، استاد دانشگاه و کارگردان تئاتر و «مهدی مجابی»، پیشکسوت میراث فرهنگی و عضو بازنشستهٔ هیئتعلمی دانشگاه علم و صنعت ایران سخنرانی کردند. موضوع این نشست دربارهٔ نسبت میراث فرهنگی با دو مقولهٔ هنر و رسانه بود که بازبینی ارتباط آنها از منظر نظریههای فلسفی، جامعهشناسی، هنر و حتی اقتصاد سیاسی حائز اهمیت است.
پیشنهاد تعطیلی روز بعد از شب یلدا
رییس پژوهشکده مردمشناسی، تعطیلی روز بعد از شب یلدا را پیشنهاد کرد.
آیینهای ایرانی مبتنی بر اخلاق محیط زیستی بودهاند
پژوهشگران رویکردهای متفاوتی به خاستگاه شب یلدا (چله) و آداب و آیینهای آن در ایران دارند. دو گرایش غالب در تبارشناسی این شب میتوان مشاهده کرد. برخی آیین و آداب این شب را یکی از جشنهای زرتشتی و گاه در پیوند با بزرگداشت یکی از ایزدان همان کیش میدانند که به دلیل محاسبهنکردن کبیسه در دوران گوناگون، در روزهای دیگر سال برگزار میشود. گروه دیگر آداب و آیین این شب را به مهر و آیینهای مهری نسبت میدهند. هر دو گروه مستندات محکمی برای تأیید نظر خود ندارند و تصویری کلی از دیدگاههای خود ارائه میکنند که نکات مبهم فراوانی دارد. این، موضوعی است که «مریم نعمت طاووسی» در مقاله «روایت فراموششده شب چله» در نشریه پژوهشکده مردمشناسی اجتماعی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری مطرح کرده است. «علیرضا حسنزاده» رئیس پژوهشکده مردمشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی،در گفتوگو با «پیام ما» نکات متفاوتی را درباره این آیین مطرح میکند. او از ضرورت دیدگاه مردمشناسی در پژوهشهای یلدا و چگونگی ایجاد یک پیوند میان این آیین و بحرانهای امروز جامعه ایرانی و داشتن یک نگاه با محوریت توسعه پایدار سخن گفته است.