پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | برگه 4 | برچسب: میراث فرهنگی

بایگانی مطالب برچسب: میراث فرهنگی

آثار دوده‌ها را پاک کردیم

|پیام ما| روستای «سراب بهرام» در پنج کیلومتری جنوب شهر نورآباد ممسنی و در مسیر این شهر به کازرون قرار دارد. نام این روستا از سراب (چشمه) بزرگی که در کنار آن قرار دارد، گرفته شده است. سراب نیز نام خود را از نقش‌برجستهٔ زیبایی که بر دیوارهٔ مجاور آن حک شده است، به‌دست آورده. در این نقش‌برجسته که ۳.۸۵ متر عرض و ۲.۹۰ متر ارتفاع دارد، بهرام دوم، پنجمین شاه ساسانی (۲۷۶-۲۹۳ میلادی)، در میان چهار نفر از صاحب‌منصبان دولتی به تصویر کشیده شده است. بهرام دوم درحالی‌که دست‌ها را بر روی غلاف شمشیرش گذاشته است، در وسط و کمی جلوتر از سایرین بر روی تخت نشسته است. طرح اولیهٔ مرمت این اثر سال ۱۳۹۹ تهیه و سال ۱۴۰۱ نیز مرمت‌هایی روی این اثر صورت گرفت.

ملیله‌ دیگر نمی‌درخشد

فرقی نمی‌‌کند که فلز سرد و سخت دستشان بدهی یا الیاف نرم ابریشمین. هنرمندان صنایع‌دستی به‌خوبی می‌دانستند که چطور باید به اشیای بی‌جان روح ببخشند. آن را زیبا کنند و در زندگی روزمره استفاده کنند. نمونه‌اش همین صنعت ملیله‌سازی است که به‌گواه تاریخ در کشور ما قدمت دارد. هنری که از قافلهٔ سراشیبی هنرهای صنایع‌دستی جا نمانده و هر چند ثبت ملی شده، اما رمقی برای ادامه‌دادن ندارد چه برسد به اینکه مانند گذشته جلوه‌گری کند.

افزایش موج تخریب آثار تاریخی خلیج فارس

بندر باستانی سیراف یکی از کهن‌ترین بنادر خلیج‌فارس است که از گذشته تاکنون به حیات خود ادامه داده و در مبادلات تجاری و بازرگانی جنوب ایران نقشی پررنگ داشته و در مورد این بندر در متون تاریخی بسیار نوشته شده است. مرحله جدید کاوش‌های باستان‌شناختی سیراف پس از انجام فصل اول در سال ١٣٨٥ و فصل دوم به سال ١٣٨٨، از خردادماه ۱۴۰۱ در کم‌تر از دو ماه با مجوز پژوﻫشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد. این کاوش‌ها پس از حدود ۱۳ سال از سر گرفته شد و اعتبار آن را اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ﺑوشهر تأمین کرد. حالا باستان‌شناسانی که پس از وقفه‌ای ۱۳ ساله، بندر ساسانی سیراف در سواحل خلیج فارس را کاوش کردند، هشدار دادنده‌اند که کاوش‌های باستان‌شناختی کشورهای حاشیه خلیج فارس رشد و شتاب بسیار بیشتری در مقایسه با ایران دارد و این در حالیست که موج تخریب آثار تاریخی خلیج فارس سرعت بیشتری گرفته است.
بندر سیراف

بولدوزر مدیریت شهری در حال تخریب است

|پیام ما| نیمه‌های اسفند تصاویری از حصارکشی مشکوک در پارک قیطریه منتشر شد؛ حصارکشی‌ای که بعدها با اظهارنظرهای شهردار تهران مشخص شد برای ساخت مسجد در این پارک کشیده شده‌ است. گرچه «علیرضا زاکانی» تأکید کرده بود قرار نیست در این محوطه درختی قطع شود و درختان ارزشمند این محوطه جابه‌جا خواهند شد، اما نگرانی‌ها دربارهٔ پارک قیطریه محدود به درختان نیست. پارک قیطریه به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین اجزای محلهٔ قیطریهٔ شمیران در شمال تهران که خانهٔ امیرکبیر را نیز شامل می‌شود، یک میراث فرهنگی است.

حراج میراث جهانی

|پیام ما| هنوز چندماهی از شیرینی ثبت جهانی پروندهٔ «کاروانسراهای ایران» شامل ۵۴ کاروانسرای تاریخی را به‌عنوان بیست‌وهفتمین اثر میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو در چهل‌وپنجمین اجلاس کمیتهٔ میراث جهانی یونسکو در ریاض عربستان زیر زبان دوستداران میراث فرهنگی نگذشته است که حالا خبر می‌رسد دو کاروانسرای ثبت جهانی «آهوان» شامل «رباط سنگی انوشیروان» و «رباط آجری شاه‌سلیمان صفوی» در استان سمنان به فروش می‌رسد. این خبر نشان می‌دهد قرار است کاروانسراها با قیمت ۱۱ و ۷ میلیارد تومان به فروش برسد.

«گرنویل» داستان موفق یک احیا

احیای بافت تاریخی در مناطق شهری به رسمی تکراری در بسیاری از شهرهای جهان بدل شده است؛ از ایتالیا و اسپانیا در قارهٔ اروپا گرفته تا کیلومترها دورتر در آمریکای شمالی. بافت‌های تاریخی که غبار چندصدسالهٔ فرسودگی اصلی‌ترین ویژگی‌هایشان بوده است، پس از احیا و تقویت بافت اجتماعی به یک منطقهٔ شهری زنده و پویا بدل‌ شده‌اند که توسعهٔ اقتصادی را هم برای ساکنان بومی‌اش به ارمغان آورده‌اند. از جمله موفق‌ترین طرح‌های حفاظت و احیا بافت تاریخی در جزیرهٔ «گرنویل» کانادا رخ داده که با قدمت صد ساله و چهرهٔ صنعتی‌اش، اما حالا یکی از پربازدیدترین مکان‌های عمومی این کشور و قلب فرهنگی ونکوور است؛ ظرفیتی که در برخی شهرهای ایران از جمله اصفهان، شیراز، رشت و حتی تبریز هم وجود دارد و می‌توان الگوی احیای گرنویل را در این مناطق اجرا و آنها را به قطب فرهنگی در صنعت گردشگری بدل کرد.

پرواز «همای سعادت» از «کُنار صندل» تا «کاخ سفید»

دیده شدن «کرکس ریشدار» که در گنجینهٔ ادب فارسی از آن با نام «همای سعادت» یاد می شود، همزمان شد با بارش‌های واپسین روزهای زمستان و پس از ماه‌ها خشکی و بی‌بارشی و پاییز و زمستانی نه‌چندان نرمال، بارش برف و سرما بیش از یک‌سوم پهنهٔ ایران را در برگرفت و جنوب سیستان‌وبلوچستان را بار دیگر درگیر سیلاب کرد. برآوردهای انجام‌شده بیانگر آن است که تنها آب برابر برف این بارش‌ها تا امروز بیش از ۱۷ میلیارد مترمکعب است، یعنی ۸۵ برابر گنجایش سدی به بزرگی سد امیرکبیر کرج این برآورد را چه بتوان پیشکش «سعادت» از سوی «هما» دانست یا نه، ولی هرگز نشانی از پایان خشکسالی یا بازسازی دوبارهٔ سفره‌های آب زیرزمینی ازبین‌رفته و فرونشستهٔ این سرزمین نیست. به هر روی، همزمانی دیده شدن «هما» و این ویژه‌بارش‌ها، پیشکشی «سعادت» و نیکبختی از سوی این کرکس ریشدار را برای ایرانیان پشتیبانی کرد، اگرچه نتوانیم بین این دو رخداد، همبستگی یا پیوندی علمی برقرار سازیم.

مُهر تعطیلی بر پیشانی ۵۰۰ بومگردی

|پیام ما| تا تعطیلات نوروز ۱۴۰۳ چیزی باقی نمانده است‎؛ دو هفته. در شرایطی که در سال‌های پررونق ضریب اشغال هتل‌ها و مراکز اقامتی نزدیک به صد درصد شده بود، مدتی پیش رئیس جامعهٔ هتل‌داران از ضرر این صنعت در نوروز ۱۴۰۳ گفت و اعلام کرد ۵۰ درصد اتاق هتل‌های کشور در نوروز ۱۴۰۳ خالی می‌مانند. آن‌طورکه «جمشید حمزه‌زاده» گفته است هتل‌های کشور امسال نیز همچون سال‌های گذشته متضرر خواهند شد و فقط سه روز اول نوروز ممکن است برخی استان‌های گردشگرپذیر با ضریب اشغال کامل هتل‌ها مواجه شوند. این آمار دربارهٔ یک‌هزار و ۲۶۰ هتل شامل ۶۵ هتل پنج‌ ستاره، ۱۶۰ هتل چهار ستاره و هتل‌های یک تا سه ستاره نشان می‌دهد فقط شاید برخی هتل‌ها در استان‌های شمالی، کیش و قشم با استقبال مسافران نوروزی مواجه شوند. حالا رئیس جامعهٔ انجمن‌های اقامتگاه‌های بومگردی هم نکتهٔ مشابهی را دربارهٔ بومگردی‌ها مطرح می‌کند.