بایگانی مطالب برچسب: فرونشست زمین
زمان کم برای اقدام علیه فرونشست زمین
|پیام ما| «زمان بسیار محدودی داریم»، این جملهای بود که بسیاری از سخنرانان و حاضران در نشست «آیندهٔ منابع آب زیرزمینی و فرونشست در ایران» به زبان آوردند. نشستی که چهارشنبه گذشته در فرهنگستان علوم برگزار شد و جمعی از مدیران، متخصصان و پیشکسوتان حوزهٔ آب در آن حضور داشتند و به بیان دیدگاهها و راهکارهای خود پرداختند. نشستی که اگرچه به جمعبندی خاصی نرسید اما نکات بسیار مهمی دربارهٔ وضعیت منابع آب زیرزمین و فرونشست درآن بیان شد. نشست روز چهارشنبه توسط گروه علوم مهندسی شاخه عمران فرهنگستان علوم و با مدیریت «بنفشه زهرایی»، دبیر کارگروه ملی سازگاری با کمآبی برگزار شد.
محیط زیست یا محیط ایست؟
یک شوخی خطرناک
۴۵۰ هزار چاه غیرقانونی مجوز قانونی گرفتند
عیسی بزرگزاده، سخنگوی صنعت آب گفت: ایران در بحث قانونگذاری در صنعت آب کشور مشکل دارد؛ برای نمونه، بیش از ۴۵۰ هزار چاه غیرقانونی در دهه ۶۰ مجوز قانونی گرفتند! دلیل چیست؟
پیشگیری از فرونشست جا ماند
|پیامما| چندروز قبل خبر آمد چند مدرسه در اصفهان بهدلیل فرونشست تخلیه شده است. عمق ترک دیوارها آنقدر زیاد بود که بچهای خردسال در آن جا میگرفت. فرونشست در اصفهان مرحلهٔ بحران را رد کرده، اما ماجرا به این استان ختم نمیشود. از میان ۳۱ استان کشور، ۱۸ استان با این پدیده روبهرویند و در روزهای اخیر «احمد وحیدی»، وزیر کشور دربارهٔ این موضوع صحبت کرده و گفته است «برای مقابله با فرونشست زمین که یک بحث بحرانی است، نمی توان با سازوکار عادی فعالیتها و برنامهها را دنبال کرد. باید با اولویت پیگیر تأمین منابع مورد نیاز پیشبینیشده در این زمینه بود و بهسرعت اقدامات پیشگیرانه را انجام داد.» این درحالیاست که روز گذشته مرکز پژوهشهای مجلس نیز در گزارشی به اظهارنظر کارشناسی دربارهٔ «لایحهٔ فرونشست زمین»، لایحهای که اسفند سال گذشته به مجلس ارسال شد، پرداخت و ایرادات این لایحه را برشمرد. بااینحال، «علی بیتاللهی»، عضو هیئتعلمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی معتقد است در سالهای گذشته همگام با بحران پیش رو عمل نکردهایم و هرچند قوانین بسیار مهماند، اما روی زمینِ کار عملیاتی انجام نگرفته است.
زمین دهان باز میکند
«شما روزی خواهید شنید که چرخ هواپیمایی در چالهای گیر میکند، یا قطاری به ناگهان از روی ریل سقوط میکند، یا جادهای خودروها را میبلعد. شاید این موضوع الان برای برخی مانند یک جوک باشد، اما اگر وضعیت به همین شکل پیش برود، این اتفاقات خواهد افتاد.» این را «غلامعلی جعفرزاده ایمنآبادی»، رئیس پیشین سازمان نقشهبرداری کشور با صدایی حاکی از نگرانی زیاد میگوید. هفتهٔ قبل نیز «علی جاویدانه»، رئیس فعلی همین سازمان، به کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی رفته بود و دربارهٔ آنچه این روزها «فرونشست زمین» گفته میشود، هشدار داده بود؛ جلسهای که از آن فقط یک جمله به رسانهها رسید: «فرونشست به مرحلهٔ خطرناکی رسیده و در کشور پنج برابر نُرم جهانی فرونشست در حال وقوع است.» جملهای که چندان هم مورد توجه رسانهها قرار نگرفت. اگرچه دربارهٔ خالی شدن آبخوانها و اضافهبرداشت از منابع آب زیرزمینی در رسانهها صحبتهای زیادی مطرح شده است، اما فرونشست بهعنوان یکی از تبعات مهم این اضافهبرداشتها چندان محل بحثهای داغ نیست. با خالی شدن آبخوانها سطح زمین آرامآرام و نامحسوس پایین میرود و به چشم نمیآید. فقط در جاهایی مانند دهانهٔ چاهها که لوله داخل زمین رفته است، این پایین رفتن سطح زمین آشکار میشود. کشاورزان قدیمی تصور میکردند که لولهٔ فرورفته در زمین آرامآرام در حال بیرون آمدن است، به همین دلیل برخی به این پدیده، «لولهزایی چاهها» هم میگفتند. اما ماجرا بسیار فراتر از اینهاست؛ نه فقط فرونشستن زمین نشان از خالی شدن و کاهش ظرفیت و تخریب آبخوان دارد، که تبعاتی هولناکتر هم از پی آن در انتظار پهنههای خاکی است. زمین سست میشود و سازههایی که به اعتبار استحکام زمین بر آن برپا شدهاند نااستوار میشوند، ساختمانها و تأسیسات متزلزل میشوند و خسارت بهبار میآورند. گاهی نیز تونلهای طبیعی و زیرزمینی خالیشده از آب دیگر توان تحمل بار لایههای رویی خود را ندارند، زمین بهناگاه دهان باز میکند و «فروچاله» تا صدها سال بر سطح زمین باقی میماند. این تصویریاست از آنچه تاکنون در نقاطی از ایران رخ داده و دستکم در ۱۱ درصد مساحت ایران در شرف وقوع است.