بایگانی مطالب : اقتصاد محیط زیست
دست‌انداز ناترازی گاز بر اقتصاد
طبق سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی تهیه شده در شورای عالی انرژی کشور، با فرض رشد اقتصادی متوسط ۶.۵ درصدی و نرخ رشد ۱.۱ درصدی جمعیت، مشاهده می‌شود که با توجه به روند فعلی عرضه و تقاضای گاز طبیعی، در سال 1404 با 2.15 میلیون مترمکعب کسری گاز در روز مواجه خواهیم بود. به همین ترتیب، میزان ناترازی گاز برای سال 1420 حدود ۱۱۱ میلیون متر مکعب در روز تخمین زده شده است. اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران با انتشار گزارشی با عنوان «بررسی چالش‌ها و مسائل ناترازی گاز» ضمن اعلام این موارد تأکید می‌کند که این پیش‌بینی با مفروض درنظرگرفتن مواردی همچون اجرای موفق انرژی ساختمان، پیاده‌سازی و استقرار سیستم مدیریت انرژی در صنایع انرژی‌بر، اجرای کامل مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان و همچنین سرمایه‌گذاری لازم حداقل به میزان ۵۰ میلیارد دلار برای رسیدن به اهداف تولید گاز، تدوین شده است: «با توجه به اینکه تحقق صد درصدی این برنامه‌ها در چشم‌انداز آتی دور از ذهن است، بنابراین میزان ناترازی گاز در افق ۱۴۲۰ به ارقامی به مراتب بالاتر از پیش‌بینی‌ها خواهد رسید که کشور را با چالش جدی تأمین انرژی مواجه می‌کند.»
مقابلهٔ لاک‌پشتی با تغییراقلیم
|پیام ما| توافق اقلیمی که در اجلاس متعاهدین کنوانسیون تغییراقلیم (cop) پاریس در ۲۰۱۵ منعقد شد، تا حدی ناتوان بود. همانطور که در همان زمان هم بسیاری به آن اشاره کرده بودند، این توافق نمی‌توانست به کشورها بگوید برای تغییراقلیم چه کاری انجام دهند، نمی‌توانست به عصر سوخت‌های فسیلی پایان دهد، نمی‌توانست دریاها را به عقب بکشد، بادها را آرام کند یا آفتاب ظهر را کم‌رمق‌تر کند. اما دست‌کم می‌تواند زمینه و مقررات برای اجلاس بعدی را تنظیم کند و حکم دهد که اجلاس امسال باید به اولین «ذخیرهٔ جهانی» از بایدها و نبایدها برای نزدیک شدن به اهداف کلی توافق توجه کند.
آبِ گران و ناپایدار
|پیام ما| در نخستین نشست «گفت‌وگوهای آبی» با رویکرد انتقال آب دریا کارشناسان بر رعایت ملاحظات محیط زیستی و توجیه اقتصادی طرح تأکید کردند. مشاوران طرح نیز اذعان کردند که طرح انتقال آب دریا کاملاً منطبق‌بر سند آمایش سرزمینی است. ضمن اینکه صنایع با توجیه اقتصادی حاضر به تأمین بخشی از هزینه‌های طرح انتقال آب دریا شده‌اند. باوجوداین، منتقدان انتقال آب دریا همچنان بر دقیق نبودن مطالعات، گرانی غیرقابل‌توجیه آب منتقل‌شده و ضرورت شفافیت اقتصادی حضور صنایع، همچنین نبودن توجیه محیط زیستی و اثرات مخرب آن تأکید می‌کردند، اما دولت و حامیانش معتقد به اجرای طرح تحت هر شرایطی بودند. «مسعود امیرزاده»، نمایندهٔ تشکل‌های محیط زیستی، «علی مریدی» استاد دانشگاه، «سعید نیریزی» و «مهرداد حاج زوار» مشاوران طرح از میهمانان نشستی بودند که به میزبانی «عیسی بزرگ زاده» سخنگوی صنعت آب برگزار می‌شد.
خراسان، سرزمینی با طعم زعفران
در سال ۱۶۳۰ نیکولاس پوسین، نقاش فرانسوی اثری را خلق کرد که در آن فلورا، الهه بهار در حال قدم زدن در یک باغ و از میان اسطوره‌هایی است که به دستور خدایان، باقی عمرشان را در قالب گیاه سپری می‌کنند. در این اثر هنری، نارسیس به گل نرگس، قهرمان جنگ تروا به میخک سفید، آدونیس به شقایق، آپولو به گل آفتاب‌گردان و کروکوس به زعفران تبدیل شده است. بنابراین شاید بتوان گفت زعفران با نام علمی crocus sativus یادآور افسانه‌های یونان است و گستره رویشی وسیعی در جهان دارد.
سه نیروگاه خورشیدی در تهران، البرز و قم ساخته می‌شود
مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای استان تهران در گفت‌و‌گو با «پیام ما» درباره اقدامات پیش‌رو برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در استان تهران گفت: به منظور تامین برق پایدار، با هماهنگی ساتبا سایت‌های خوبی در سه استان تهران البرز و قم به منظور احداث نیروگاه های چند صد مگاواتی خورشیدی تدارک دیده شده که در حال حاضر نیز چند مناقصه در این خصوص در حال برگزاری است.
دورخیز ایالات متحده برای سه‌برابر کردن انرژی هسته‌ای
|پیام ما| ایالات متحده قصد دارد در بیست‌وهشتمین اجلاس متعاهدین کنوانسیون تغییراقلیم (COP28) معاهده‌ای را با هدف سه‌برابر شدن ظرفیت تولید انرژی هسته‌ای تا سال ۲۰۵۰ به امضای کشورهای شرکت‌کننده برساند و آن را تصویب کند. این یک چرخش بزرگ تکنولوژیک و البته بحث‌برانگیز در مذاکرات اقلیمی است.
شناسایی بیش از 600 ترکیب سمی در پلاستیک‌های بازیافتی
|پیام ما| تحقیقات دانشمندان بر روی گرانول‌های پلاستیک بازیافت شده و جمع‌آوری شده از ۱۳ کشور نشان می‌دهد که صدها ماده شیمیایی سمی از جمله سموم آفت‌کش و داروها در آن‌ها وجود دارد. نتایج این مطالعه با مسئولیت دانشمندان دانشگاه «گوتنبرگ» منتشر شده است. به همین دلیل، دانشمندان پلاستیک‌های بازیافتی را برای اکثر مصارف نامناسب دانسته و آن را مانعی در مسیر ایجاد اقتصاد چرخشی می‌دانند.
پایداری فدای ارزانی می‌شود
معماری می‌تواند شهر را برای زندگی آسان‌تر مهیا کند و معماری پایدار هم روشی است برای بهبود زیست در آن. معماری پایدار می‌تواند علاوه‌بر آنکه زیبایی را به شهر می‌آورد، حافظ محیط زیست و آیندهٔ آن باشد. «صمد ذواشتیاق»، فارغ‌التحصیل مهندسی معماری دانشگاه علم و صنعت ایران معتقد است موضوع معماری و پایداری شهرها که از دو دهه قبل در بسیاری از کشورهای دنیا مورد توجه قرار گرفت، از ابتدا به‌دلیل مسئلهٔ انرژی مطرح شد. ذواشتیاق که در دههٔ ۵۰ تجربهٔ حضور در دو دورهٔ پژوهشی مقطع فوق لیسانس (طرح‌ریزی شهری، دانشکدهٔ هنر‌های زیبا و مرمت ابنیه و شهر، دانشگاه پردیس اصفهان) را در عرصهٔ آکادمیک در چنته دارد؛ طرح مرمت و احیای بنای خانهٔ دکتر شقاقی (موزهٔ نقاشی پشت شیشه)، مدیریت هماهنگی (مدیریت واحد شهرسازی شرکت مشاور) طرح تفصیلی مناطق ۵ و ۶ شهر اصفهان، مدیریت طرح جامع شهرک مجتمع مسکونی کارکنان منطقهٔ پارس جنوبی (عسلویه)، سرپرست دفتر فنی طرح منطقهٔ شهری تهران، مدیریت مرحلهٔ اول طرح اسکان جمعیت استان تهران، عضویت کمیسیون (کمیتهٔ طرح تفصیلی) اداره‌کل برنامه‌ریزی و طرح‌های شهرسازی شهرداری تهران و بسیاری دیگر را هم در کارنامه‌اش دارد. او حالا می‌گوید تا زمانی که مسئلهٔ پایداری در نگاه مسئولان از حالت «لوکس» خارج نشود، به هرکس اجازهٔ ساخت داده نشود و استفاده از انرژی‌های نو جایگزین سوخت‌های فسیلی نشود، نمی‌توان منتظر پایداری در معماری شهرها بود.
اقتصاد سبز به نفع عدالت
تا ۲۷ سال دیگر ۹.۸ میلیارد انسان به جمعیت کره زمین اضافه خواهد شد. آمار سازمان ملل اینطور نشان می‌دهد. این یعنی افزایش ۱.۸ میلیارد نفر به جمعیت ۸ میلیاردی امروز کره زمین و به فراخور آن مصرف انرژی بیشتر، ایجاد آلودگی‌های بیشتر، تشدید ناامنی غذایی و افزایش فقر و نابرابری فراگیرتر و سرجمع، اقتصاد ناپایدارتر. اگر با همین روش‌هایی که انسان تاکنون روی زمین زنده مانده، ادامه دهیم شاید تا نزدیک ۳۰ سال دیگر، کمتر نشانی از حیات در زمین باقی بماند. اما راه حل چیست؟ چطور زمین را حفظ کنیم و بقا پیدا کنیم؟ اقتصاد سبز در کنار سایر شاخص‌های توسعه پایدار می‌تواند آینده عادلانه و کم‌کربنی برای محیط زیست و جامعه به طور فعال رقم بزند. به‌این‌ترتیب به‌کارگیری راهکارهای مبتنی بر این اقتصاد و محیط زیست می‌تواند آینده پایداری را برای همه به ارمغان بیاورد.
قشلاق بی‌رونق ایلات
سازمان منابع‌طبیعی و آبخیزداری کشور می‌گوید حدود ۶.۵ برابر بیش از ظرفیت مجاز جامعهٔ انسانی از مراتع کشور بهره‌برداری می‌شود. عشایر کشور از گذشته یکی از ذی‌نفعان مهم در بهره‌برداری از مراتع بودند. حالا با وجود این اعداد غافلگیرکننده از برداشت مراتع کشور و ورشکستگی بیش از ۶۰ درصد مراتع کشور، این ذی‌نفعان می‌گویند دولت آنان را در استفاده از مراتع چنان محدود کرده که معیشتشان را تحت‌تأثیر قرار داده است. همچنین، این محدودیت‌ها مدام زمانبندی کوچ را به‌هم می‌زند. اعداد تکان‌دهنده از فقر مراتع و گلایهٔ ذی‌نفعان در شرایطی است که قانون به‌صراحت شیوه‌نامهٔ برداشت از مراتع را اعلام و ابلاغ کرده است، اما مانند همیشه مدیریت تعارض میان حفظ منابع‌طبیعی و نیاز مردم، در این بخش نیز می‌لنگد.
