بایگانی مطالب : آثارباستانی
آثار عیلامی در خطر تعرض است؟
![آثار عیلامی در خطر تعرض است؟](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/4-4.jpg)
آغاز نجات بناهای تاریخی از فرونشست
فرونشست زمین یک موضوع گسترده در سطح جهانی و دغدغهٔ مهم در این باره، آسیبی است که برای بناهای تاریخی وجود دارد. ایران در میان پنج کشور اول جهان قرار دارد که هم بیشترین میانگین فرونشست و هم بیشترین وسعت مناطق تحتتأثیر این پدیده در آن رخ داده است. نکتهٔ مهم اینکه فرونشست تنها بحران زمینشناسی است که قابل برگشت نیست و اگر آبخوان از بین برود، بیابان تشکیل میشود. چیزی شبیه کویر لوت که بارندگی دارد، اما آب در آن نفوذ نمیکند یا رودخانهٔ شیراز که آب به کف آن نفوذ نمیکند و در برابر بارشها سیلاب راه میافتد. به همین دلیل اقدامات مختلفی در سطح جهانی برای مقابله و جلوگیری از فرونشست زمین در حال انجام است، اما به تأکید متخصصان هنوز این سیاستگذاریهای نوین در کشور ما جای خود را باز نکرده. البته بهگفتهٔ «علی بیتاللهی»، رئیس بخش زلزلهشناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی کلید استفاده از فناوری نوین برای کاهش اثرات بحرانهای طبیعی از جمله فرونشست بر بناهای تاریخی در کشور زده شده است و این امیدواری وجود دارد که با تأمین بودجه بتوان براساس اولویت خطر فرونشست در سایتها و بناهای تاریخی، کاهش آسیبها را رقم زد.
![آغاز نجات بناهای تاریخی از فرونشست](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/فرونشست-بافت-تاریخی.jpg)
سه کاوش جدید در پسکرانهٔ خلیجفارس
|پیام ما | خلیجفارس، آبراههای است نیلگون، یک جلوه از تمدنی دیرپا و باشکوه که مردم جنوب پابهپای آن پیش آمدهاند. مردم این دیار از خوزستان گرفته تا بوشهر و هرمزگان بهواسطهٔ همنشینی با دریا، اشتراکهای فرهنگی بسیاری در تجارت، دادوستد، هنر، معماری، موسیقی، خوراک و پوشاک دارند. همین اشتراکها و تعامل دیرینی که در جوار خلیجفارس شکل گرفته بود، روز دهم اردیبهشت را بهنام روز ملی خلیجفارس مزین کرد و حالا به همین بهانه به تاریخچهٔ باستانی کرانههای خلیجفارس سر زدهایم.
![سه کاوش جدید در پسکرانهٔ خلیجفارس](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/باستان-شناسی-1.jpg)
سیل، بلای جان تاریخ
بناها و بافت تاریخی ایران با یک چالش مداوم مواجهند؛ سیل که هم روند تخریبشان را تسریع کرده و هم منجر به تضعیفشان در مقابل دیگر فاکتورهای خطرساز از جمله زلزله و فرونشست شده است. طی همین چندروز اخیر نیز بهدلیل بارندگیها سیلآسا کرمان، یزد، اصفهان و سیستانوبلوچستان در آستانهٔ ویرانی دوبارهٔ بناها و آثار تاریخیشان قرار گرفتهاند. متولیان میراثفرهنگی سیستانوبلوچستان از خسارتهای حدود ۲۰ میلیارد تومانی خبر میدهند و اینکه برخی بناها ۱۵ تا ۹۰ درصد آسیب دیدهاند. در برخی شهرهای اصفهان نیز شماری از خانههای قدیمی تحریب شدهاند و بافت تاریخی یزد و کرمان نیز همین وضعیت را دارند. البته دیگر کشورهای آسیایی هم با این وضعیت دستوپنجه نرم میکنند و بناهای تاریخیشان را بهدلیل همین سیلابها از دست دادهاند؛ اما سوی دیگر ماجرا هم سیلی است که چندروز پیش در امارات رخ داد و بررسیها نشان میدهد که هیچ آسیبی برای بناهای تاریخی این منطقه نداشته است.
![سیل، بلای جان تاریخ](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/4-3.jpg)
مزایدهٔ ۱۲۶ بنای تاریخی
|پیام ما| طبق اعلام مدیرعامل صندوق توسعه و احیا که پیشازاین به رسانهها گفته بود، از ابتدای تأسیس این صندوق (حدود ۱۸ سال)، ۱۰۸ بنا واگذار شده است، اما در شش ماه منتهی به پایان سال ۱۴۰۲، ۳۶ بنا در ۱۲ استان کشور از سوی مردم جذب سرمایه شده است و ۲۷۰ میلیارد تومان در این بناها سرمایهگذاری میشود؛ واگذاریها که البته طی سالهای گذشته با اماواگرهایی از سوی کارشناسان و دوستداران میراثفرهنگی همراه بوده است. «شهاب طلایی» این بار گزارشی از عملکرد صندوق در سال گذشته را در نشست خبری خود ارائه کرد.
![مزایدهٔ ۱۲۶ بنای تاریخی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/سخنگوی-صنعت-آب.jpg)
وضعیت بحرانی «خانه گازر»
مراقبت نکردن از آثار تاریخی در اختیار دوایر دولتی در استان خوزستان اعم از مرمت تا حفاظت همهجانبه باعث شده است به تعدادی از آنها خسارت وارد شود. این وضعیت اینقدر بغرنج شده است که داد فعالان میراث فرهنگی را درآورده. آنها معتقدند برای جلوگیری از تخریب خانههای تاریخی در اختیار ادارههای دولتی در خوزستان باید وزارتخانهٔ میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی از مجاری قانونی نسبت به حفاظت از آنها اقدام کند یا طرحی تهیه شود تا این بناهای تاریخی به مراکز فرهنگی هر شهرستان تبدیل شوند.
![وضعیت بحرانی «خانه گازر»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/همشهری-آنلاین.jpg)
خسارات سیلاب به آثار تاریخی در سیستانوبلوچستان
جنوب استان سیستانوبلوچستان یکی از تاریخیترین نقاط استان سیستانوبلوچستان است و با وقوع سیل اخیر، بیم آن میرود که محوطههای باستانی و بناهای تاریخی و قلعههای بسیاری از دورههای پیش از تاریخ تا دوران ساسانی و اسلامی در این بخش از سیستانوبلوچستان دچار آسیب و خسارات زیادی شده باشند.
![خسارات سیلاب به آثار تاریخی در سیستانوبلوچستان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/قلعه-بمپور.jpg)
مدیریت گلسنگهای تختجمشید به روش علمی انجام میشود
|پیام ما| خبر جدید نیست؛ هرچند طرح چندبارهٔ آن از عمق نگرانی فعالان میراث فرهنگی و دوستداران آثار تاریخی کم نمیکند، اما در روزهای اخیر یکبار دیگر موضوع رشد قارچ و گلسنگ در تختجمشید، پاسارگاد و محوطهٔ باستانی بیستون از سوی روزنامهٔ «فرهیختگان» مطرح شد. گفته میشود نزدیک به ۵۰۰ گونه گلسنگ در حال رویش روی بناهای تاریخی ایران مشاهده شده است که تأثیر فرسایشی زیادی بر سطح بناهای باستانی دارند؛ قارچی که روی سنگها، صخرهها، تنه و ساقهٔ درختان میروید و میتواند تا چهار هزار سال هم عمر کند.
![مدیریت گلسنگهای تختجمشید به روش علمی انجام میشود](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/مهر-3.jpg)
حفاران غیرمجاز در سرخه دستگیر شدند
مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان سرخه از دستگیری حفاران غیرمجاز در این شهرستان خبر داد.
![حفاران غیرمجاز در سرخه دستگیر شدند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/دستگیری-jpg.webp)
توقف موقت انتقال آب خلیجفارس در «ارسنجان»
|پیام ما| همهٔ دستگاهها مکلفند که برای اجرای طرحهای عمرانی از وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استعلام بگیرند. این یک اختیار حاکمیتی برای وزارتخانه است که وزیر آن را به رئیس پژوهشگاه تفویض کرده و درنهایت مجوز را معاون وزیر صادر میکند. برای اجرای هر پروژهای، فرایندی وجود دارد و وقتی نامهٔ استعلام به پژوهشگاه میآید نقشهٔ کل مسیر توسط پژوهشکده بررسی میشود. «مصطفی دهپهلوان»، رئیس پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری پیشازاین گفته بود که باید عمران و توسعهٔ کشور با حفظ میراث فرهنگی انجام شود و به همین دلیل، از زمانی که پروژهای امکانسنجی میشود، دستگاههای دولتی باید برای دریافت مجوز در همان مراحل نخستین سراغ میراثفرهنگی و پژوهشگاه میراثفرهنگی بیایند.
![توقف موقت انتقال آب خلیجفارس در «ارسنجان»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/ایرنا-1-jpg.webp)