بایگانی مطالب : میراث
مالچ‌پاشی، بوسه مرگ به کرخه
در چند روز اخیر، فعالان محیط‌زیستی خوزستانی کارزار «نه به مالچ‌پاشی» به راه انداختند و در فضای مجازی تا جایی که در توان‌شان بود از مضررات این اقدام سخن گفتند.
گردهمایی سالانه باستان‌شناسان ایران در جیرفت
در سفر رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور به همراه رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی وزارت میراث‌فرهنگی و مشاور رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی باهدف اتخاذ تصمیمات لازم دررابطه‌با موضوعات پیرامون از محوطه تاریخی شهر قدیم جیرفت، کنار صندل و محطوط آباد و همچنین موزه میراث‌فرهنگی این شهرستان بازدید کردند.
داستان یک احیای موفق در باکو
یک اقدام موفق در حفظ میراث تاریخی، شهری قدیمی در کشور آذربایجان را به‌عنوان نقطهٔ گردشگری مورد توجه جهان بدل کرده است. «ایچری شهر» طی یک‌دههٔ اخیر و از زمانی که به فهرست جهانی یونسکو به‌عنوان یک نمونهٔ تاریخی به‌خوبی حفظ‌شده از یک مجموعهٔ شهری اضافه شد، آذربایجان و به‌ویژه شهر باکو را به مقصدی ضروری برای مسافران سراسر جهان تبدیل کرد. شهری که تقریباً از اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی اقدامات حفاظتی برای میراث تاریخی‌اش را با معماران و صنعتگران بومی آغاز کرد و با نگاهی به گردشگری بین‌المللی در کمتر از یک‌دهه به ایستگاه فهرست جهانی هم رسید. مطالعات و بررسی‌ها نشان میدهد که تجربهٔ موفق این شهر در حفظ بافت و میراث تاریخی برای دو شهر بزرگ ایران هم قابل‌تکرار است و می‌توان با رویکردی چندوجهی یک ظرفیت ویژه در این حوزه فراهم کرد.
مناقشه بر سر «زمین»
با ملی شدن قانون ملی شدن جنگل‌ها و مراتع مالکیت عرصه‌های طبیعی در ایران تغییرات گسترده‌ای یافت. فارغ از زمین‌هایی که از بزرگ‌مالکان با پرداخت حق و حقوق دریافت و اسنادی که باطل شد، زندگی گروهی از روستاییان نیز با این قانون تغییر یافت. در دههٔ ۴۰ با رشد فرآیند صنعتی شدن، بسیاری از روستاییان به شهرها رفتند، عده‌ای از آنها زمانی که به روستا برگشتند، با یک چالش مواجه شدند: زمین‌های آنها جزو اراضی ملی بود و اجازهٔ ساخت‌وساز یا هیچ‌گونه فعالیتی را نداشتند. تعارض مردم محلی و سازمان منابع‌طبیعی در سال‌های اخیر با افزایش قیمت زمین بیشتر هم شده است. محلی‌ها می‌گویند زمین متعلق به آنهاست و در عوض سازمان منابع‌طبیعی سندی دارد که نشان میدهد این اراضی مالکیت عمومی دارد.
مردم؛ زمین و منابع طبیعی
خطر در کمینِ خانه‌ٔ «دیده‌بان»
ارزیابی جهانی «فلک‌الافلاک»
|پیام ما| پروندهٔ «قلعهٔ فلک‌الافلاک و درهٔ خرم‌آباد» یکی از چهار پروندهٔ ایران برای ثبت جهانی در یونسکو در سال جدید میلادی (۲۰۲۴) است؛ قلعه‌ای که از حدود ۳۰ سال پیش تا کنون در مسیر جهانی شدن قرار گرفته است و جهانی شدن آن بالاخره پس از قطعی شدن آزادسازی حریم شکل جدی‌تری یافت. حالا معاون میراث‌فرهنگی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از امضای پروندهٔ ثبت جهانی «درهٔ خرم‌آباد و قلعهٔ فلک‌الافلاک» و ارسال آن به یونسکو خبر میدهد. «علی دارابی» با بیان اینکه پروندهٔ خرم‌آباد، ۵۴ هزار سال قدمت و زندگی در غارهای این منطقه را اثبات می‌کند، ابراز امیدواری می‌کند که این پرونده در آینده نزدیک به ثبت جهانی برسد.
بازسازی ترکیه؛یکسال بعد
زمین‌لرزۀ ششم فوریه ۲۰۲۳با بزرگای ۷.۸ در ترکیه و سوریه و همچنین لبنان، قبرس، عراق، اسرائیل، اردن، ایران و مصر احساس شد. پس از دومین زمین‌لرزۀ بزرگ با بزرگای ۷.۵ و مجموعا به مساحت تقریباً ۳۵۰ هزار کیلومتر مربع آسیب وارد شد و ۱۴میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داد. در ترکیه بیش از ۳۵ هزار ساختمان از جمله بسیاری از بناهای تاریخی تخریب شده و نزدیک به ۳۰۰ هزار ساختمان آسیب جدی دیده است. بیش از ۲ میلیون نفر پس از فاجعه دچار مشکل مسکن شدند و حداقل ۵ میلیون نفر به مناطق مختلف مهاجرت کردند. سازمان بین‌المللی کار (ILO) اعلام کرد ۶۵۸ هزار کارگر در ترکیه و ۱۷۰هزار کارگر در سوریه معیشت خود را در اثر زمین‌لرزه از دست داده‌اند.
سپردن توسعهٔ صنایع‌دستی به بخش خصوصی
سال‌هاست که در حوزهٔ صنایع‌دستی همهٔ ارگان‌ها به فکر فروش هستند؛ از دولت گرفته تا بخش خصوصی. اصل ماجرا هم همین است: رونق چرخ فروش و عرضهٔ این محصولات. اما طی سال‌های گذشته این سؤال هم مطرح بود که چرا با همهٔ تلاش‌های صورت‌گرفته در این حوزه، بازار تجاری آن توفیق چندانی نداشته و نتوانسته وضعیت مطلوبی برای فعالانش در بخش خصوصی و سیاستگذارانش در بخش دولتی رقم بزند. سؤالی که همین چندروز پیش پاسخ آن داده شد، اینکه این حوزه با همهٔ ظرفیت‌هایش تاکنون یک تشکل یکپارچه، قوی و منسجم نداشته و هیچ اقدامی هم برای تجمیع ظرفیت‌های بخش خصوصی و سرمایه‌گذارانش صورت نگرفته است. چند روز پیش بود که خبر رسید شرکت توسعه صنایع‌دستی ایران با هدف تجمیع ظرفیت‌های بخش خصوصی تشکیل می‌شود؛ شرکتی که قرار است به صورت تعاونی و با مشارکت عام و برای فعال‌سازی و تقویت ظرفیت‌های مردمی و ذینفع شدن همه هنرمندان و مردم در این زمینه، به رغم وجود تقاضای ایجاد شرکت سهامی خاص، ایجاد شرکت به صورت سهامی عام فعالیت کند. به‌گفتهٔ «فرزاد اوجانی»، مدیرکل دفتر تجاری‌سازی و بازاریابی وزارت میراث‌فرهنگی، «شرکت توسعهٔ صنایع‌دستی» به‌زودی تشکیل می‌شود و تمامی ساختارهای تشکیل‌شده در آن منجر به ساماندهی و تقویت این حوزه خواهد بود. او در گفت‌وگو با «پیام ما» به نکات بیشتری از تشکیل این شرکت اشاره می‌کند.
سه رویکرد مهم در ثبت جهانی میراث
|پیام ما| میراث جهانی نام پیمان‌نامه‌ای بین‌المللی است که ۱۶ نوامبر سال ۱۹۷۲ به تصویب کنفرانس عمومی یونسکو رسید تا حفاظت از آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی بشر که اهمیت جهانی دارند و متعلق به همهٔ انسان‌های زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص هستند، در دستورکار قرار گیرد. حفاظت از این آثار پس از ثبت در عین باقی ماندن در حیطهٔ حاکمیت کشور مربوط، به‌عهدهٔ تمام کشورهای عضو خواهد بود. ایران سه سال پس از تصویب کنفرانس عمومی یونسکو در تاریخ ۲۶ فوریه سال ۱۹۷۵ به این پیمان‌نامه پیوست و اولین‌بار سال ۱۳۵۸ توانست «زیگورات چغازنبیل» را به‌عنوان اولین اثر جهانی خود به ثبت برساند، در همان سال «تخت‌جمشید» و «میدان نقش جهان» نیز ثبت جهانی شدند. حالا بعد از گذشت ۴۴ سال از شروع ثبت جهانی آثار ایران در یونسکو، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با عنوان «بررسی فرایند ثبت میراث جهانی در ایران و ارائهٔ راهکارهای تقنینی» به این موضوع پرداخته که ثبت جهانی در ایران چه فرایندی را طی کرده است و چه مشکلاتی دارد. «محمدرضا محمودی قوژدی» و «سعید شفیعا» کار این پژوهش را که به‌تازگی منتشر شده است، برعهده داشته‌اند.
