بایگانی مطالب : انرژی
سه‌نهاد شصت‌ساله
شش‌دهه از تأسیس «وزارت آب و برق»، «سازمان تعاون روستایی ایران» و «سازمان جلب سیاحان» گذشت. سه‌نهاد در سه‌حوزۀ مجزا اما هرسه مهم و مؤثر در توسعۀ پایدار، هرچند که تقریباً جایگاه و پایگاه هیچ‌یک درست فهم و درک نشده است.
خیز دولت برای توسعهٔ نیروگاه‌ها
|پیام ما| درحالی‌که کارشناسان و صنعتگران بخش خصوصی صنعت برق کشور، اصلی‌ترین چالش در زمینهٔ رفع ناترازی تولید و مصرف برق کشور را نبود سرمایه‌گذاری لازم و عدم امکان بهره‌برداری از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی به‌شکل سودآور، در این بخش می‌دانند، به‌ویژه در روزهایی که دولت نیز با مشکلات متعدد در تأمین بودجه و اعتبار دست‌وپنجه نرم می‌کند، وزارت نیرو اعلام کرده است سه برنامه برای کاهش حداکثری یا رفع ناترازی برق دارد. وزارت نیرو می‌گوید این برنامه‌ها در توسعهٔ سه بخش ظرفیت نیروگاه‌های حرارتی، سیکل ترکیبی و انواع تجدیدپذیرها پیش‌بینی شده است. پیش از پایان سال ۱۴۰۲ برآوردها از افزایش پنج درصدی ناترازی برق در کشور برای سال ۱۴۰۳ حکایت داشت.
تداوم ناترازی بنزین در سال پیش رو
|پیام ما| پیش از پایان سال ۱۴۰۲ کارشناسان بخش خصوصی دربارهٔ تشدید ناترازی بنزین در سال ۱۴۰۳، هشدار داده و اعلام کرده بودند که این ناترازی به‌ویژه در نخستین روزهای سال و با توجه به سفرهای نوروزی به‌شکل جدی، خودش را نشان خواهد داد. حالا دولت که می‌گفت نه مشکلی در تأمین بنزین وجود دارد و نه دلیلی برای نگرانی از ناترازی، اعلام کرده است که نه‌فقط رکورد مصرف بنزین کشور در ۱۰ روز نخست کشور شکسته شده که در روز ۱۱ فروردین دولت ناچار به توزیع ۱۳۰ میلیون لیتر بنزین در جایگاه‌های سوخت شده است. رانندگان و مسافران نوروزی اما طی این مدت از کمبود و عدم دسترسی به بنزین چه یارانه‌ای و چه آزاد، گلایه داشتند. موضوع مهمتر آنکه هشدارهای کارشناسی اعلام می‌کند این آغاز روند تشدید ناترازی است که در سال ۱۴۰۳ ادامه پیدا می‌کند. براساس اعدادی که شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی پیشتر اعلام کرده بود در سال ۱۴۰۳، میانگین مصرف بنزین ۸ الی ۱۰ درصد نسبت به سال ۱۴۰۲ رشد خواهد کرد و به ۱۲۴ الی ۱۲۶ میلیون لیتر خواهد رسید.
تشدید ناترازی بنزین در نوروز
|پیام ما| کارشناسان انرژی نسبت به تشدید ناترازی بنزین در نوروز ۱۴۰۳ با توجه به افزایش سفرها، هشدار می‌دهند. دولت اما معتقد است نگرانی‌ای وجود ندارد؛ هرچند مانند سال گذشته سهمیه‌ای برای سفرهای نوروزی شهروندان در نظر نگرفته است. از سوی دیگر مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی کشور اعلام کرده است با توجه به تقارن ماه رمضان و نوروز، برآوردی از میزان مصرف بنزین در نوروز وجود ندارد.
تکرار ناترازی برق در سالی که گذشت
با وجود اقدامات صورت گرفته در دولت سیزدهم و اتخاذ سیاست‌های مختلف در این حوزه برای افزایش تولید برق، آمار‌ها نشان می‌دهد که این صنعت در سال ۱۴۰۲، ناترازی ۱۷ درصدی را پشت سر گذاشته است.
تنش آبی را فراموش نکنید
اگرچه در روزهای گذشته اکثر مناطق کشور شاهد بارش باران یا برف بودند، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد حال منابع آبی همچان خوب نیست و تا شرایط نرمال فاصله دارد. این در حالی است که ناترازی منابع و مصارف هم در کشور وجود دارد. به طوری که مصرف آب کشور ۹۰ درصد آب تجدیدپذیر است یعنی نزدیک به ۵۰ درصد مصرف مازاد داریم. مثلا در پایتخت، تهرانی‌ها ۵۰ درصد بیشتر از سرانه دنیا مصرف آب دارند. در این شرایط راهکار چیست و برای عبور از این بحران چه باید کرد؟ سخنگوی صنعت آب ضمن تشریح وضعیت منابع آبی کشور به این سوالات پاسخ می‌دهد. او می‌گوید رفتار مصرفی ما در حوزه آب باید با این فرض باشد که کل کشور درگیر تنش آبی است.
دست از سر هورالعظیم بردارید!
درباب اهمیت همه‌جانبهٔ «تالاب بزرگ» یا «هورالعظیم» بسیار سخن گفته شده است. از بدبیاری این تالاب است، و ادبار ساکنان و حاشیه‌نشینانش که هور هم در مرز دو کشور با نظم سیاسی خاص است و هم بر بالای میادین نفتی عمیق و پر ارزش. دو کشور به خطاهای استراتژیک، هر یک به‌دلایلی، راه آب بر تالاب بسته‌اند و بر تن نحیف هور مدام ضرباتی هر دم شدیدتر را وارد می‌کنند. میادین نفتی و ارزش اقتصادی آن چشم حکمرانان و صاحب‌منصبان را گرفته یا بگوییم کور کرده است. اکوسیستم و آب و اقلیم و زیستمندان متنوع و حیات اجتماعی-اقتصادی-بوم‌شناختی مردمان این ناحیه فدای مناسبات مخرب اقتصادی طبقهٔ حاکم شده است. در این سو، ایران، ساختار اقتصاد سیاسی مبتنی بر مناسبات سرمایه‌دارانۀ انحصاری کشور را به سمت بیش‌برداشتِ ویرانگر از منابع آب‌های سطحی و زیرسطحی کشانده و صنعت و کشاورزی ایدئولوژیک وابسته به بیش‌مصرفیِ آب را به‌شدت توسعه داده است. آبی که باید به تالاب‌ها و دریاچه‌ها بریزد و در آبخوان‌ها ذخیره شود، در نوعی کشاورزی سنتیِ کم‌بهرۀ آب‌بر راه به ساقه‌های گندم و پوستهٔ هندوانه می‌برد و در فولادسازی هدر می‌شود. این بماند.
ناترازی بلندمدت گاز
|پیام ما| دی امسال بود که مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی قابل‌توجه نسبت به افزایش معنادار ناترازی تولید و مصرف گاز هشدار داد. براساس این گزارش در سال ۱۴۰۱، میزان ناترازی به‌صورت متوسط در سه ماه سرد سال و در سردترین ماه سال به‌ترتیب ۲۲۷ و ۳۱۵ میلیون مترمکعب در روز بوده است. این گزارش هشدار داده بود که ادامهٔ روند کنونی تأمین انرژی کشور را با چالش بسیار جدی‌تری روبه‌رو خواهد کرد. حالا «آرش نجفی»، رئیس کمیسیون اتاق ایران، می‌گوید این عدد طی چند سال آینده به عدد ۵۰۰ میلیون مترمکعب خواهد رسید. در حال حاضر، کارشناسان دو پاسخ عمده برای مسئلهٔ ناترازی گاز ارائه می‌دهند: نخست، اختصاص دادن منابع به وزارت نفت جهت افزایش تولید و دوم، اصلاح قیمت انرژی در کشور. اگرچه این دو پاسخ را نباید کنار گذاشت، کارشناسان اتاق ایران اما معتقدند که یک راه‌حل ساده برای حل ناترازی گاز طبیعی وجود ندارد و باید با بسته‌ای از راهکارهای ترکیبی که هرکدام بخشی از مسئله را حل می‌کنند، به مسئلهٔ ناترازی پاسخ داد.
مرور نقشهٔ راه آب
خرابکاری در شبکهٔ گاز
|پیام ما| حوالی ساعت یک بامداد دیروز اقدام خرابکارانه در چند منطقه خطوط اصلی سراسری گاز رخ داد و بلافاصله جلسهٔ مدیریت بحران با حضور وزیر نفت، معاونان و دستگاه‌های امنیتی برگزار شد. براساس اعلام رسمی دولت انفجارها در دو شهرستان بروجن استان چهارمحال‌وبختیاری و صفاشهر استان فارس رخ داده، ولی مناطق ایمن‌سازی و عملیات اجرایی تعمیرات آغاز شده است. بنا‌به اعلام شرکت ملی گاز کشور، مدیریت شبکهٔ گاز در همهٔ شهرها و روستاها پایدار نگه داشته شده، اما بخشی از روستاهای استان اصفهان و نزدیک به این خط، دچار افت فشار و قطعی گاز است که مقدمات تأمین سوخت مایع و گاز مایع در حال انجام است.
