بایگانی مطالب : حیات وحش
سوژه زبان ندارد
تصاویر حیاتوحش در شبکههای اجتماعی معمولاً دستبهدست میچرخد، تصویر عقابی در حال گرفتن طعمه، سنجابی با گلی در دست، روباهی که روی کاناپه نشسته یا پلنگی که دمدمای غروب آفتاب رو به افق دارد. آیا عکاسی حیاتوحش پروتکل اخلاقی خاصی دارد؟ عکاسان حیاتوحش چطور با تصاویری که میگیرند، مخاطبان را به اشتباه میاندازند؟ چه ترفندهایی وجود دارد و آیا باید از این ترفندها بهره گرفت؟ در گفتوگو با «پوریا سرداری»، کارشناس حیاتوحش که عکاسی از حیاتوحش را هم به شکل حرفهای دنبال میکند، این پرسشها را در میان گذاشتیم.
آشوراده؛ گرهای که بهدست دولت کور شد
عکاسی به قیمت جان پرندگان
«پرندهها با شبکههای اجتماعی آشنا نیستند، آنها نمیدانند شما قرار است یک عکس از جوجه یا لانهشان بگیرید و بعد آن را با دیگران به اشتراک بگذارید. پرندهها با دیدن شما احساس ناامنی میکنند، آنها ممکن است برای همیشه آن لانه را ترک کنند. شما عکس خود را گرفتهاید، اما در عین حال آسیبی هم زدهاید که قابلجبران نیست.» اینها گفتههای «ایمان ابراهیمی»، کارشناس حیاتوحش، خطاب به کسانی است که این روزها دوربین بهدست، دنبال عکاسی از پرندگان هستند؛ آنهم در فصل بهار که زیستگاههای پرندگان بهواسطهٔ حضور جوجهها حساسیت بیشتری دارند.
فصل تعارض پلنگ در هرمزگان
اینجا شکار غیرمجاز تبدیل به یک کار عادی شده، مهمان که از کیش و بندرعباس میآید برای خوشایندش به کوه میزنند و قوچ و میشی شکار میکنند. گرگ و پلنگ هم که غذایش کم شود، به دام ما حمله میکند. همین دو شب پیش معلوم نیست چه حیوانی به آغل من زد و سه دامم را تلف کرد. از بیمه هم که خبری نیست»! اینها گفتههای «حسن کمالی» دهیار «دهیچ» در استان هرمزگان و شهرستان میناب است.
یوزپلنگآسیایی؛ شکستی تمام عیار؟
مناقشه برسر «دشت زردابه»
دشت زردابه همچنان محل منازعه میان دامداران و سازمان محیطزیست است. منطقه سالیان سال است که بهعنوان پناهگاه حیاتوحش معرفی شده است، اما در طول این سالها دامداری همچنان به قوت خود باقی بود. حالا در جدیدترین اخبار از منطقه، خبر از ساخت آغلهایی توسط افرادی به گوش میرسد که حتی دامی هم ندارند و میخواهند این آغلها را به دامداران دیگر اجاره دهند. دامداران محلی میگویند کار آنها در آغلسازی بدون مجوز است. «علیاکبر قربانلو»، سرپرست ادارهٔ محیطزیست شاهرود که روز گذشته در منطقه بود و به «پیام ما» میگوید «این ساختوسازها مدتی است در جریان است و اینبار مدارک تخلف را به دادگاه ارجاع دادهایم.»
فرصت اندک بقای یوز
«روند ایمنسازی قلمرو یوزپلنگ آسیایی لاکپشتی نیست». این بخشی از گفتههای علی سلاجقه، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست در حاشیهٔ سفر به استان سمنان است. او همچنین تأکید کرده است در برخورد با طبیعت و موجود زنده باید همهٔ جوانب را بهدرستی سنجید. بااینحال منتقدان سازمان حفاظت محیطزیست معتقدند نهتنها این روند لاکپشتی هم نیست بلکه در قیاس با گونهای مانند «یوز» عملاً کاری انجام نمیشود.
سکوت مرگبار طبیعت
|پیام ما| از دستدادن شدت و تنوع صداها در اکوسیستمها نشان میدهد تنوع زیستی سالم در کرهٔ زمین در حال کاهش است. این را دانشمندان شاخهٔ جدید از بومشناسی بهنام «بومشناسی صدا» میگویند. کار این دانشمندان، مطالعه و بررسی صداهایی است که در طبیعت شنیده میشود. آنها هشدار دادهاند صداهای طبیعی جهان بهسرعت در حال خاموش شدن هستند و اگر اقدامی فوری انجام نشود، از گونهها تنها «فسیلهای صوتی» باقی خواهد ماند.
حفاظت از یوزپلنگ و زیستگاهش امکانپذیر است
«از خواب و استراحت محیطبانان زدیم و به آنها فشار آوردیم. شبانهروز دویدیم. چند مجروح داشتیم و محیطبان باشقره شهید شد، درنهایت همهٔ شکارچیانی که ادعا داشتند را دستگیر کردیم. در عین اینکه مردم باور کردند میخواهیم واقعاً کار کنیم، اعتماد اجتماعی هم با این کارها شکل گرفت که بزرگترین کمک بود تا بتوانیم کارها را پیش ببریم.» این یکی از گفتههای کسی است که نامش در فهرست محیطبانان نمونهٔ کشور در سال ۱۳۸۷ آمده بود؛ «مهدی تیموری» رئیس سابق پارک ملی گلستان. او کارش را از شهرستان خاتم در سال ۱۳۷۷ شروع کرد و در دورهٔ ریاست ششسالهاش در پارک ملی گلستان به شهرتی قابلتوجه در جامعهٔ محیطزیست رسید. بهمنماه ۱۴۰۲ که شایعهٔ برکناری او شدت گرفت، گروه بزرگی از جامعهٔ محلی، اساتید دانشگاه، کارشناسان محیطزیست و حیاتوحش و... خواستار ابقای «مهدی تیموری» بهعنوان رئیس پارک شدند، آن زمان سازمان حفاظت محیطزیست عقب نشست. هرچند تنها چندروز پس از انتخابات مجلس شورای اسلامی در صبح چهاردهم اسفند ۱۴۰۲ برکناری او از این پارک بدون اطلاع قبلی به یکی از جنجالیترین خبرهای محیطزیست بدل شد. البته گروهی هم به رویهٔ «مهدی تیموری» انتقاد داشتند و میگفتند چرا جامعهٔ محیطزیست بهواسطهٔ عدم شکلگیری ساختار در این پارک ملی، باید نگران سرنوشتش پس از «مهدی تیموری» باشد! در گفتوگو با رئیس سابق پارک ملی گلستان از او پرسیدیم چطور قدم در وادی محیطزیست گذاشت و به ریاست پارک ملی گلستان رسید، آیا انتقادهایی را که به او دربارهٔ قائم به فرد بودن مدیریت میشود، قبول دارد و سرنوشت همیاران پس از او چه خواهد شد؟ او صحبتهایش را با این جمله شروع کرد: «به محیطزیست اعتقاد قلبی دارم و حفاظت از حیاتوحش، طبیعت و داشتههایش را از بزرگانی مثل هوشنگ ضیایی، سید حسام حسینی، هرمز اسدی و… آموختهام.»
ادامۀ نگرانی از کاشت حرا در سواحل گِلی
|پیامما| نهالکاری و پروژهٔ کاشت یک میلیارد درخت همچنان منتقدان زیادی دارد، البته شکل این انتقادات در هر نقطهٔ کشور متفاوت است. در مناطق جنوبی که کاشت نهال حرا در دستورکار قرار گرفته، کارشناسان از ایرادهای وارده به حراکاری در ساحلهای گِلی میگویند. سواحلی که زیستگاه حیوانات و خانهٔ پرندگان در معرض خطر انقراض بسیاری است. با وجود این انتقادات، کاشت نهال حرا در یکی از سواحل بندرعباس که محل زندگی تلیله، پرندهای مهاجر و کمیاب است، همچنان ادامه دارد. کارشناسان حوزهٔ حیاتوحش بارها عنوان کردهاند که گرچه حرا یکی از درختان مهم و مناسب این اقلیم است اما بهدلیل جانمایی اشتباه، زیستگاه حیاتوحش به خطر میافتد. این درحالیاست که مسئولان منابعطبیعی در گفتوگو با «پیام ما» بر این نکته تأکید میکنند که احیا و توسعهٔ حرا، نباید زیستگاههای گِلی را تخریب کند و در چنین طرحهایی هم رویشگاه و هم زیستگاه باید مورد توجه قرار گیرند، اما در عمل تناقضهایی با این گفتهها دیده میشود.