«شاهد بودی که چقدر تلاش کردم ایران جای بهتری شود،. این روزها خبرها را می‌خوانم و طاقتم طاق می‌شود؛ هرچه درست کرده ‌بودیم، درحال از دست رفتن است و کاری از من ساخته نیست.» «مینا استقامت»، جنگل‌شناس و فعال محیط زیست، اینها را با بغض می‌گوید و لحظه‌ای بعد این بغض چنان راه گلویش را می‌گیرد که تنها صدای نفس‌هایش شنیده می‌شود. مینا مدیر یک انجمن محیط زیستی است؛ «زیپاک». این انجمن فعالیتش مثل بسیاری دیگری از انجمن‌ها به‌شدت محدود شده است! البته این روزها دغدغهٔ «علی سلاجقه»، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، بهره‌گیری از ظرفیت خیرین به‌جای سازمان‌های مردم‌‌نهادی است که «زیپاک» یکی از آنها به حساب می‌آید.

|پیام ما| نزدیک به یک ماه پیش بود که «علی دارابی» معاون میراث‌فرهنگی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با صدور احکامی برای مدیران چهار پرونده ایران برای ثبت جهانی در یونسکو، به‌نوعی از پیگیری‌ها برای تهیه پروندهٔ «مسجد ایرانی»، «آسبادهای ایرانی»، «خانه‌های ایرانی و منظر فرهنگی ماسوله» و «قلعهٔ فلک‌الافلاک و درهٔ خرم‌آباد» خبر داد. در این احکام، «عبدالرسول وطن‌دوست» مدیر پروندهٔ ثبت جهانی «مسجد ایرانی»، «محمدحسن طالبیان» مدیر پروندهٔ ثبت جهانی «آسبادهای ایرانی»، «مصطفی پورعلی» مدیر پرونده‌ٔ «خانه‌های ایرانی و منظر فرهنگی ماسوله» و «عطا حسن‌پور» مدیر پروندهٔ «قلعهٔ فلک‌الافلاک و درهٔ خرم‌آباد» شدند. حالا «قلعهٔ فلک‌الافلاک و درهٔ خرم‌آباد» به چند اعتبار مهم نیاز دارد تا خللی در روند ثبت جهانی آن پیش نیاید.

اقدامات لازم برای بازگشت سایر الواح هخامنشی به ایران صورت گرفته و در همین راستا قرار است یک تیم ۳ نفره برای تعیین تکلیف الواح باقی مانده به آمریکا اعزام شوند.

کمتر از یک‌ماه به سفر رئیس‌جمهوری به گلستان مانده است. استاندار گلستان دستور داده است تا هر دستگاه به فراخور مسئولیتش دستی به سروگوش جزیره بکشد تا در زمان سفر سیدابراهیم رئیسی به‌نظر نرسد اقدامی‌ انجام نشده است. فعالان محیط‌زیستی‌ نگران آیندهٔ جزیره و فعالان اقتصادی چشم‌انتظار شروع طرح هستند. موضوع عاقبت از درگیری‌های اداری خارج شده و مجوزها که آمد، کار به درگیری در محوطه کشید. این میان خیل تقاضاهای احداث بوم‌کلبه به اداره‌کل میراث فرهنگی می‌رسد. تقاضاهایی که به‌نظر می‌رسد فقط از جانب اهالی بومی‌ نیست. انگار رؤیای کار و زندگی در جزیره برای بسیاری جذاب است.

|پیام ما| امروز، 3 دسامبر (12 آذر) روز جهانی معلولان و کم‌توانان است؛‌ روزی که از سال ۱۹۹۲ توسط سازمان ملل ترویج می‌شود و هدف از آن، ترویج درک درباره مسائل مربوط به معلولیت و بسیج حمایت از بزرگ منشی، حقوق و رفاه افراد معلول و کم‌توان است. طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی ۱۰ درصد از جمعیت دنیا دارای نوعی معلولیت هستند؛ یعنی جمعیتی به‌اندازه ۶۵۰ میلیون نفر که البته با رشد جمعیت شهروندان سالمند و نیازهای مشابه آنها، پیش‌بینی شده است این نسبت در سال‌های آینده افزایش قابل‌توجهی داشته باشد.

«برین گم‌شین! رئیس‌جمهور دستور داده جزیره باید گردشگری بشه، شما اینجا چه‌کارهٔ مملکتین. شما چه‌کاره‌ای که جلوی مسئولان ما را می‌گیرید! تو گوش تو هم می‌زنم! توهین می‌کنم؟» «محمدجواد ساوری» مدیرکل میراث‌فرهنگی و گردشگری گلستان همین دو روز پیش این کلمات را با صدای بلند خطاب به «محمود تقی‌پور»، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست پناهگاه حیات‌وحش میانکاله، گفت و بر سرش داد کشید! شاید اگر چند نفر دیگر حضور نداشتند،‌ مشتی هم حوالهٔ محیطبان می‌شد! ماجرا از آنجا آغاز شده بود که مسئولان میراث فرهنگی استان گلستان برای کف‌سازی گذرگاه‌های دهکدهٔ آشوراده واقع در جزیرهٔ آشوراده به منطقه رفته بودند اما با ممانعت محیطبان منطقه روبرو شده بودند و کار به درگیری لفظی کشیده بود. با این‌حال عصر دیروز ساوری از تقی‌پور به‌دلیل این درگیری عذرخواهی کرد.

متخلفان و سوداگران گنج با کلنگ قسمتی از بخش جنوبی پل محمدحسن‌خان بابل با قدمتی ۳۰۰ ساله را تخریب کرده و یک گود در سازه این پل ایجاد کردند.

بحث گرانی مواد اولیهٔ صنایع‌دستی، جدید نیست‏، اما اکنون ضعف مالی مردم، تورم و سایر هزینه‌های تحمیلی وضعیت را به‌مراتب سخت‌تر از گذشته کرده است؛ چون حتی دیگر بازار فروش هم رونق چندانی ندارد که تولید این محصولات را برای فعالانش توجیه‌پذیر کند. صنایع‌دستی به‌صورت رسمی ۵۳۰ هزار فعال دارد که این روزها به‌شدت درگیر گرانی مواد اولیه، برقرار نشدن بیمه و فروش نرفتن محصولاتشان هستند. در سفر اخیر رئیس‌جمهوری به چهارمحال‌وبختیاری هم هنرمندان این استان گرانی مواد اولیه را مضاف بر مشکلات دیگر، مانع رونق تولید صنایع‌دستی عنوان کردند.

زندگی زنان ایران در هزار سال پیش چگونه بوده است؟ ابهامات بسیاری در این زمینه وجود دارد. هنوز هم نظریات مختلفی از شخصیت این زنان ارائه می‌شود که ضد و نقیض است. از آزادی تا اسارت، از ضعف تا قدرت این زنان در چنبره‌ٔ دوران پدرسالاری با فاصلهٔ معناداری مطرح می‌شود. نوع پوششان هم هر‌بار به‌نوعی بر سر زبان‌ها می‌افتد و رنگ می‌بازد. مطالعات باستان‌شناسان اما پرده از راز یکی از زنان قدرتمند دورهٔ ساسانی برداشته است، شاهپور دختک. او را یکی از قدرتمندترین زنان دوران ساسانی می‌خوانند. آخرین بررسی‌های باستان‌شناسان نشان می‌دهد که نقش‌برجستهٔ زن محوطه‌ٔ نقش‌‌رجب مرودشت، از آن اوست و مردی که پشت سر او در این قاب قرار گرفته، پسرش بهرام سوم است، ولیعهد بهرام دوم. این نقش‌برجسته کنار نقش اردشیر پاپکان، پادشاه بزرگ و بنیانگذار سلسلهٔ ساسانی جای دارد. به احتمال زیاد خود شاهپور بختک دستور داده این نقش کنده شود. این زن والامقام را به‌صورت تمام‌قد و به‌حالت تقریباً نیم‌رخ درحالی‌که انگشت سبابه را به بالا گرفته، نقش زده‌اند. او کلاهی بر سر دارد که دنباله‌ٔ آن گردن و گوش سمت راستش را پوشانده‌اند. موهای بلند و گیسه‌شده‌ٔ او که قسمتی از آن از زیر کلاه بیرون آمده و صورت صاف و اندام ظریفش به‌طور حتم مسلّم می‌دارد که او زنی قدرتمند و از خاندان سلطنتی است، اما همواره ابهاماتی دربارهٔ هویت این زن وجود داشته و کارشناسان او را به نام‌های مختلف خوانده‌اند. در این میان نگارکندی دیگری هم در «برم‌دلک» فارس وجود دارد که نقاشی آن را شاید دیده باشید. در این نگارکند شاهزاده‌ای ساسانی در حال اعطای گل انار به بانوی سلطنتی است و اغلب پژوهشگران آن را متعلق به بهرام دوم می‌دانند. در کتیبهٔ این نگارکند نام ملکه اردشیر-آناهید معرفی شده است. همهٔ این نشانه‌ها و اختلافات باعث شد تا دوباره تحقیقی دربارهٔ نگارکندهای نقش‌رجب انجام شود. از همین رو با «حسین فیضی»، دانشجوی دکتری باستان‌شناسی دانشگاه مازندران که همراه با «سید رسول موسوی حاجی»، استاد باستان‌شناسی دانشگاه مازندران، این فرضیهٔ جدید را مطرح کرده‌اند، گفت‌وگویی کرده‌ایم.

|پیام ما| «انجمن خیرین میراث فرهنگی» درحالی با حضور ۵٠٠ تن از خیران، نیکوکاران، هنرمندان، کارآفرینان و خادمان میراث فرهنگی کشور از روز شنبه ۴ آذرماه ١۴٠٢ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد که به گفتهٔ وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، میانگین بودجهٔ حفاظت از آثار ملی روزی ٣٠٠ هزار تومان است. «عزت‌الله ضرغامی» گفت حدود ٣۵ هزار اثر ملی ثبت‌شده در کشور وجود دارد، اما میانگین بودجهٔ حفاظت از این آثار حدود روزی ٣٠٠ هزار تومان برای هر اثر است و از بودجهٔ عمرانی هم، هنوز اعتباری دریافت نشده. این انجمن یک سازمان مردم‌نهاد است و به‌منظور جلب و جذب سرمایه‌های مادی و معنوی دوستداران میراث فرهنگی در داخل و خارج از کشور و با هدف حفظ و صیانت از بناها، محوطه‌ها، بافت‌های تاریخی و فرهنگی و میراث طبیعی ثبت‌شدهٔ کشور فعالیت می‌کند.