تکرار مشکل توزیع گاز سیستان‌وبلوچستان

به نظر می‌رسد دو نرخی شدن سیلندر گاز سهمیه‌ای از سوی دولت و همچنین تخصیص نیافتن یارانه سوخت به همه خانوارهای محروم از شبکه گاز شهری در سیستان‌وبلوچستان به مشکل همیشگی تامین و توزیع گاز مایع و نفت سفید در این استان، به‌ویژه شهرستان‌های جنوبی، دامن زده است. مردم می‌گویند سوخت نیست و اگر هست در بازار سیاه گران یافت می‌شود. دولت با وجود اینکه یک نماینده مجلس هم این کمبود را تایید کرده است، آن را نمی‌پذیرد و مشکل را در تقاضای زیاد می‌داند. بررسی‌ها اما نشان می‌دهد مسئله در خانه‌های مردم نمانده و به اصناف مصرف‌کننده سوخت مانند نانوایی‌های این استان هم رسیده است. این در حالی است که چالش دسترسی شهروندان به سوخت مسئله‌ای است که هر سال تکرار می‌شود.

یزد پنجشنبه‌ها تعطیل شد

بر اساس اعلام استانداری یزد، تا پایان بهمن، پنجشنبه‌ها در استان یزد تعطیل شد.

ناترازی مالی به کسری تولید برق دامن زده است

|پیام ما|رفع مسئله بدهکاری‌های صنعت برق به عنوان یکی از دغدغه‌های مهم وزارت نیرو و دولت به لایحه بودجه رسید. دولت تلاش کرده است تا با افزودن بندی به یکی از تبصره‌های بخش انرژی این لایحه منابعی برای پرداخت آن فراهم کند. با وجود برخی مخالفت‌ها در میان نمایندگان و البته نقد کارشناسانی خارج از بدنه دولت به این الحاق، مجلس شورای اسلامی روز گذشته و در جریان حضور وزیر نیرو در صحن علنی مجلس، به این لایحهٔ دوفوریتی رای مثبت دادند. دولت در لایحهٔ مذکور پیشنهاد داده تا برای پرداخت بدهی خود بتواند 30 هزار میلیارد تومان اوراق بفروشد و بخشی از بدهی خود به وزارت نیرو و صنعت برق را پرداخت کند.

شبی برای اروند

|پیام ما| آبادان، خرمشهر و مینوشهر، محدوده‌ای که حالا آن را با وسعت ۳۷ هزار و ۴۰۰ هکتار منطقه آزاد اروند می‌نامند، روزگاری یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری ایران و البته یکی از مقاصد گردشگری بود. سرزمینی با گذشته‌ای عجیب که زخم روزهای جنگ هنوز به تن‌اش مانده در حالی که پیش از آن، آن‌قدر رونق داشت که نه‌تنها بومی‌ها که حتی کارگران زیادی از فیلیپین، هند، پاکستان و مراکش اینجا شغل نان و آب‌داری در دست‌وبالشان بود و پای گردشگران برای تماشای اروند و کارون، تلاقی این دو رودخانه در مینوشهر، تماشای نخلستان‌ها و خرید جدیدترین کالاهای تولیدشده در دنیا به این منطقه باز بود. حالا اما این رونق در منطقه وجود ندارد و بسیاری از اهالی معتقدند از ۱۷ سال پیش که منطقه آزاد اروند شکل گرفت، نه تنها اوضاع در این منطقه جنگ‌زده بهتر نشد بلکه میان قوانین منطقه آزاد و سرزمین اصلی کار را خراب‌تر کرد و محرومیت‌ها را بیشتر. حالا که قرار است دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی رویدادهایی را با عنوان شب‌های گردشگری در تهران برگزار کند، نوبت اولین شب به اروند رسید تا شاید بخشی از رونق از دست رفته بازگردد.

یخ‌زدگی تولید با قطع انرژی

مثل مرغ عزا و عروسی، فولاد هم در تابستان و هم در زمستان با قطعی انرژی تهدید می‌شود. چرخه این گونه است که اول مصرف گاز بخش خانگی سه برابر می‌شود و به‌یکباره از ۲۱ درصد به ۶۰ درصد می‌رسد، بعد از آن مثل قصهٔ هرساله بر روی فولادی‌ها فشار می‌آوردند. این یک سناریوی تکراری از دههٔ ۸۰ تا الان است. فقط در سال ۱۴۰۱ فولادی‌ها بابت این قطعی انرژی سه میلیارد دلار خسارت دیدند، شمارش معکوس برای امسال به صدا درآمده است.

«سازگاری با کم آبی» یگانه راه‌حل بحران مدیریت آب

|پیام ما| مصرف ۹۰ درصدی آب‌های تجدیدپذیر کشور، همراه با پایین بودن بهره‌وری در پرمصرف‌ترین بخش اقتصادی کشور از آب یعنی کشاورزی، وضعیت بسیار شکننده‌ای در سال‌ها اخیر در مدیریت آب کشور به‌وجود آورده است. وضعیتی که از پنج سال گذشته موجب تدوین سندی جامع به‌نام «سند سازگاری با کم‌آبی» شد تا نه‌فقط در الگوی کلان کشوری بلکه در برش‌های استانی این وضعیت بحران‌زده را مدیریت کند. بااین‌حال، از آذر گذشته زمزمه‌های تدوین شیوه‌نامه‌ای برای اجرای این سند مهم به گوش رسید که براساس اخبار رسمی قرار است در فازهای متعددی اجرا شود. جزئیاتی از این شیوه‌نامه و امور اجرایی آن از سوی وزارت نیرو یا شرکت مدیریت منابع آب منتشر نشده است، اما «فیروز قاسم‌زاده»، سخنگوی صنعت آب، روز گذشته یک‌بار دیگر موضوع اجرای برنامهٔ سازگاری با کم‌آبی را به‌عنوان تنها راه‌حل قطعی بحران آب کشور مطرح کرد که گویا اشاره به تدوین این شیوه نامه دارد.

الگوی ناکارآمد اصلاح کشت

با وجود تلاش برای تأمین محصولات کشاورزی اساسی در داخل و تولید به‌میزان نیاز داخلی، بررسی کلان‌روندها نشان می‌دهد که در بازهٔ سال‌های ۱۳۶۲ تا ۱۳۹۲ یعنی طی سی سال، سهم سطح زیرکشتِ گروه‌های کالایی غلات و محصولات اساسی صنعتی روند کاهشی داشته است. همچنین، آمارهای رسمی حاکی از این است که سهم محصول گندم در کشت آبی کاهش و در کشت دیم تقریباً افزایش یافته است، ولی در مجموع سهم این محصول راهبردی از سطح زیرکشت کل کالاهای زراعی کاهش یافته است. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی با محوریت امنیت غذایی که هفتهٔ پایانی آذر منتشر شد، به‌صراحت اعلام کرد طرح اصلاح الگوی کشت که اخیراً توسط وزارت جهادکشاورزی ابلاغ شده است، نخواهد توانست تغییرات قابل‌توجه در سطح زیرکشت محصولات اساسی ایجاد کند. کارشناسان اقتصاد کشاورزی بر این باورند که سوابق آماری سطح زیرکشت محصولات کشاورزی در ایران نشان می‌دهد که این تغییرات با دشواری برای اصلاح ساختار تولید محصولات اساسی و کاهش هزینه‌های تولید و افزایش میزان تولید به‌ازای هر بهره‌بردار اتفاق افتاده است. بنابراین، ادامه دادن شیوه‌های سابق مدیریتی بخش کشاورزی و منابع‌طبیعی بدون اتخاذ سیاست کارآمد چشم‌انداز روشنی برای تولید محصولات راهبردی در کشور ندارد؛ مسئله‌ای که باعث اختلالات فعلی در امنیت غذایی خواهد شد.

سفر باز هم گران شد

نرخ‌نامهٔ گردشگری با افزایش ۳۰ درصدی هزینه‌های تأسیسات گردشگری برای اولین‌بار به‌صورت الکترونیک منتشر شد. این افزایش ۳۰ درصدی گرچه براساس تورم موجود در جامعه اتفاق افتاده‌، اما درحالی‌است که پیش‌ازاین مرکز آمار ایران و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارش‌هایی به موضوع افزایش هزینه‌های سفر و حذف سفر از سبد هزینهٔ خانوارهای ایرانی اشاره کرده بودند. براساس گزارشی که پیش‌ازاین مرکز آمار منتشر کرده بود، هزینهٔ تمام‌شدهٔ خدمات در فصل بهار امسال نسبت به زمستان سال گذشته (۱۴۰۱) ۱۵.۷ درصد، نسبت به بهار سال گذشته ۶۱.۹ درصد و در بازهٔ زمانی یک‌ساله یعنی چهار فصل منتهی به بهار امسال ۵۸.۸ درصد رشد کرده است؛ بالاترین تورم فصلی بخش خدمات با ۲۲.۹ درصد در گروه خدمات تأمین جا و غذا ثبت شده بود.

حذف اینترنت از سبد کم‌درآمدها

|پیام ما| افزایش قیمت خدمات اینترنت نه فقط صدای کاربران، که صدای نمایندگان مجلس را هم درآورده است. از طرفی با وجود اینکه دولت می‌گوید افزایش قیمت فقط ۳۰ درصد است، اما برخی اپراتورهای تلفن همراه، قیمت بسته‌های اینترنت همراه خود را تا ۳۰۰ درصد افزایش داده‌اند. یک عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس گفته که از وزیر ارتباطات دربارهٔ این افزایش قیمت سوال خواهد کرد. از سوی دیگر، همزمان که وعده‌های انتخاباتی «ابراهیم رئیسی» دربارهٔ اینترنت رایگان در حال دست‌به‌دست شدن در شبکه‌های اجتماعی است، دولت اعلام کرده که بستهٔ اینترنت هدیه به سه دهک اول یارانه‌بگیر اختصاص داده است. بسته‌ای که از جزئیات آن اطلاعی در دسترس نیست.

افزایش نابرابری در دههٔ ۹۰

در دومین نشست سیاستگذاری مبتنی‌بر شواهد که در دانشکدهٔ مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف برگزار شد، «مسعود نیلی»، اقتصاددان، در ارائه‌ای با عنوان «افول طبقهٔ متوسط: شواهدی از ویژگی‌ها و تحولات گروه‌های درآمدی» دههٔ ۹۰ را دههٔ سختی برای همهٔ گرو‌ه‌های درآمدی به‌ویژه طبقهٔ متوسط دانست. این اقتصاددان با اشاره به اینکه در این دهه با کاهش قابل‌توجه میزان مطلق درآمد و وضعیت نامطلوب توزیع درآمد، وضعیت رفاهی به‌شدت آسیب دید، گفت: «در سال‌های پایانی این دهه، همهٔ اقشار شیب تندی از کاهش درآمد را تجربه کردند و قشر پردرآمد به قشر متوسط و قشر متوسط به قشر فقیر سرریز شد.»