بایگانی مطالب : منابع طبیعی
افتخار به خودکفایی گندم با استخراج آب از چاه ۲۵۰ متری
در جریان رقابت‌های انتخاباتی و ارائه برنامه‌های نامزدهای ریاست جمهوری، کشاورزی و محیط زیست مغفول ماند. نظام پیچیده‌ای از مسائل که پس از انتخابات نیز در هیاهوی جذاب گزینه‌های وزارتخانه‌ها گم شده‌اند. رئیس‌جمهوری منتخب اگر چه در تبلیغات خود به تخریب محیط زیست اشاره کرده و در یک برنامه تبلیغاتی نیز گفته بود که خود روستازاده و قائل به توسعه همپای روستا و شهر است اما به نظر می‌رسد غفلت ساختاری از مسائل اقلیمی و ایضا تامین امنیت غذایی چیزی نیست که صرفا با چند مورد گفته دنبال شود. برخی معتقدند که فرآیند تامین امنیت غذایی و تولید محصولات کشاورزی و نظام توزیعی آب در سال‌های اخیر درگیر بحران‌های هراسناکی شده که تا پیش از این سابقه نداشته‌اند. در این میان وجود چشم‌اندازی برای نظام مسائل کشاورزی و توسعه پایدار ضروری است. این مسائل و ضرورت پرداخت به آن‌ها ما را واداشت تا به سراغ «غلامحسین هادی‌زاده رئیسی»، عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ایران و پژوهشگر و فعال صنفی بخش کشاورزی برویم. او اگر چه علوم پزشکی خوانده اما در طول عمر خود بیشتر مشغول کشاورزی بوده و اکنون بیش از سه دهه است که در مطالبات صنفی بخش کشاورزی و پژوهشگر این حوزه در ایران و جهان فعالیت می‌کند. هادی‌زاده در این مصاحبه از عمق پیچیدۀ بحران‌های کشاورزی پرده برمی‌دارد و با بیانی صریح از این می‌گوید که در دهه‌های اخیر نظام برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری حوزهٔ توسعه، هجوم‌هایی اگرچه از سر غفلت اما همه‌جانبه، به بخش کشاورزی ایران وارد آورده است. مشروح گفت‌وگوی «پیام ما» با او را می‌خوانید.
آتش مزارع، خائیز را خاکستر کرد
|پیام ما| آتش زدن مزارع کشاورزی در خوزستان، امر رایجی است. کشاورزان پس از برداشت گندم و جو، باقی‌ماندۀ محصولات که همان کاه و کلش باشد را با اعتقاد به اینکه کشت بعدی سریع‌تر به محصول می‌رسد، آتش می‌زنند. این باور گرچه علمی نیست، تبعات واقعی بر محیط‌زیست و منابع طبیعی دارد. این روزها منطقۀ حفاظت‌شدۀ خائیز درحال سوختن است، زیرا یک کشاورز تصمیم گرفت زمین کشاورزی‌اش را آتش بزند تا سریع‌تر به کشت بعدی و محصول برسد.
عبور از «مرد تنفس» برای «قانون تنفس»
تشدید بحران در آبخوان‌های خراسان رضوی
جدول منتشر شده از وضعیت آبخوان‌های کشور در ۱۵ استان کشور که عموماً محل استقرار دشت‌های ممنوعه و ممنوعۀ بحرانی هستند، نشان می‌دهد کسری تجمیعی در آبخوان‌های خراسان رضوی دارای شرایط بسیار حاد و بیشترین میزان در کشور است. این عدد برای استان‌های کرمان، تهران، قزوین، قم و مرکزی نیز قابل‌توجه است. بنا بر آمارهای رسمی، آبخوان‌های کشور تا نیمۀ تیرماه حدود ۱۴۰ میلیارد مترمکعب کسری دارند و این درحالی‌است که هم‌اکنون در سراسر کشور در ۴۳۰ نقطه، طرح‌های تغذیۀ مصنوعی و پخش سیلاب اجرا می‌شود. بااین‌حال به نظر میزان برداشت گسترده، اجازۀ تأمین و جبران به وسیلۀ تغذیۀ آبخوان‌ها را نمی‌دهد.
پلمب سه واحد معدن شن و ماسه آلاینده در شمیرانات
توجه نکردن به اخطاریه‌ها کار دستشان داد!
عملیات احیای «چیتگر»
|پیام ما| برای دیدن درختان خشک شده چیتگر نیازی به رفتن در دل بوستان نیست. نگاهی به قست‌هایی از بوستان در حاشیه اتوبان تهران - کرج این واقعیت تلخ را آشکار می‌کند. درختان خشک شده حالا تقریبا در همه نقاط بوستان دیده می‌شوند. به گفته شهردار منطقه ۲۲ تهران حدود ۸۱۲ درخت در پارک چیتگر خشک شده است. عدم آبیاری و آفت‌زدگی مهم‌ترین دلایل خشک شدن درختان چیتگر هستند. با بالا گرفتن بحران در چیتگر دادستان تهران پیگیر موضوع شد. حالا پس از پیگیری‌های دادستان پس از ۱۰ سال حقابه پارک جنگلی چیتگر به این پارک بازگشت. همچنین پروژه آبیاری درختان، پاک‌سازی آفت درخت‌ها و صدور سند اراضی بوستان جنگلی چیتگر تحت مالکیت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور پس از ۶۰ سال انجام شد.
بسیج بین‌المللی برای احیای زمین
«زندگی انسان‌ها به زمین وابسته است. بااین‌حال، در سراسر جهان، مخلوطی سمی از آلودگی‌ها، تغییر شدید اقلیمی و نابودی تنوع‌زیستی موجب شده تا زمین‌های سالم به بیابان و اکوسیستم‌های پر رونق به مناطق مرده تبدیل شوند. این روند باعث نابودی جنگل‌ها و علف‌زارها می‌شود و قدرت زمین را برای حمایت از اکوسیستم‌ها، کشاورزی و جوامع تضعیف می‌کند. این به معنای ازبین‌رفتن محصولات زراعی، ناپدیدشدن منابع آب و تضعیف اقتصاد کشورها است و درنهایت موجب خواهد شد تا جوامع بشری در معرض خطر نابودی قرار گیرند.» آن‌چه خواندید، بخشی از بیانیۀ «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل است که چندی پیش به‌مناسبت روز جهانی محیط‌زیست منتشر شد. او در این بیانیه بارها دربارۀ بیابان‌زایی و خشکسالی هشدار داده است. با شنیدن کلمۀ بیابان، ممکن است مناطقی مانند خاورمیانه، شمال آفریقا یا آسیا مرکزی به ذهن‌مان خطور کند. اما بیابان‌زایی فرآیندی است که در سال‌های اخیر درپی تغییر اقلیمی، به‌طور گسترده در سراسر جهان شکل گرفته و به‌طور پیوسته در حال افزایش است. گزارش کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که تخریب زمین با سرعت شگفت‌انگیزی در همۀ مناطق جهان در جریان است. این گزارش که براساس بررسی ۱۲۶ کشور جهان از شرایط داخلی خود به دست آمده، بیانگر این واقعیت است که در فاصلۀ سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، جهان هرسال، حداقل ۱۰۰ میلیون هکتار زمین سالم و مولد را از دست داده است. خشکسالی در حال رایج‌تر شدن است و انتظار می‌رود سه‌چهارم ساکنان زمین تا سال ۲۰۵۰ با کمبود جدی آب مواجه شوند.
احیای تالاب‌ها، راه کاهش بیابان‌زایی
«هرچه مطالعه کنیم، بیابان‌زایی پنج‌برابر سریع‌تر از مطالعات حرکت می‌کند» این جمله را ماه قبل، یک استاد دانشگاه گفت. او به وضعیت وخیم سرعت بیابان‌زایی در خراسان اشاره کرده بود، اما نکتۀ اصلی صحبت‌هایش سرعت تشکیل بیابان بود. اینکه بیابان با قدرت می‌تازد و بی‌آبی و خشکی امان بریده. آمارها در سال‌های اخیر این وضعیت را وخیم گزارش می‌کنند و یکی‌از دلایل این امر هم خشکی تالاب‌ها و اختصاص‌نیافتن حقابۀ آن‌هاست. هرچند به‌گفتۀ «علی ارواحی» پژوهشگر حوزۀ تالاب‌ها، «تاکنون تحقیق کمی در این زمینه انجام نگرفته»؛ اما شواهد می‌گویند که با خشکی هر تالاب، تا کیلومترها دورتر از آن تحت‌تأثیر این وضعیت قرار می‌گیرد و با نابودی هر تکه از تالاب، تکه‌های بسیاری از کشور بیابان می‌شوند.
مقابله با بیابان‌زایی از کدام خطر سخن می‌گوید؟
خطر بیابان‌زایی در بیش از نیمی از عرصه طبیعی سمنان
۹ میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار از عرصه‌های طبیعی استان سمنان در خطر تبدیل به کانون ریزگردها است. کاشت تاغ که از گزینه‌های موجود برای جلوگیری از پیشروی بیابان محسوب می‌شود نیز با وجود قاچاقچیان تاغ و کمبود نیرو و تجهیزات برا حفاظت از این درختچه‌ها، با چالش مواجه می‌شود.
