بایگانی مطالب : گردشگری
اشتغال پایدار، نیاز روستا و عشایر
شکل‌گیری نهادی محلی به‌منظور هدایت و حمایت از کسب‌وکارهای روستایی و عشایری باید متناسب با شرایط، نیازها و مقتضیات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مناطق روستایی و عشایری کشور باشد. در اسناد بالادستی و سیاست‌های کلی جهت‌گیری‌هایی مانند بهبود فرهنگ کارآفرینی و ایجاد فرصت‌های شــغلی با تأکید بر اقتصاد دانش‌بنیان، تقویت فرهنگ جهاد اقتصادی و رقابت‌پذیر کردن اقتصاد محلی براساس مزیت‌های اولویت‌دار مناطق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، حمایت هدفمند از بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط با بهره‌گیری از ظرفیت نهادهای عمومی غیردولتی، درون‌زایی و مردمی کردن اقتصاد و استفاده از علم و فناوری در جهت جبران عقب‌ماندگی‌ها قید شده است. آذر امسال دولت اعلام کرد از رشد اشتغال روستایی در کشور راضی است و حالا مرکز آمار کشور نیز تأیید می‌کند که نرخ بیکاری در روستاها کاهش پیدا کرده است. اما کارشناسان می‌گویند مسئله تعداد شغل نیست، بلکه اشتغال پایدار است. مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در گزارشی تأکید می‌کند که دولت باید به‌سمت تنوع‌بخشی اقتصاد و اقتصاد دانش‌محور در بخش روستایی و عشایری پیش برود.
آسمان آلودهٔ گردشگری
براساس گزارش‌های «سازمان جهانی گردشگری»، صنعت گردشگری ۱۱ درصد از تولید ناخالص، ۱۰ درصد از اشتغال، پنج درصد از صادرات و پنج درصد از سرمایه‌گذاری جهانی را به خود اختصاص داده است. همچنین، گزارش شورای جهانی سفر نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۲ میلادی شاهد رشد ۲۲ درصدی سهم این صنعت در اقتصاد دنیا بوده‌ایم و ارزش این صنعت به ۷.۷ تریلیون دلار افزایش یافته است. در این سال، ۲۲ میلیون شغل جدید در صنعت گردشگری دنیا ایجاد شده که این رقم نسبت به سال قبل از آن رشد ۷.۹ درصدی داشته است. همهٔ این آمار به‌خوبی نشان می‌دهد این صنعت در حال تبدیل شدن به بزرگترین و پردرآمدترین صنعت جهان است؛ هرچند ناآرامی‌های سیاسی، جنگ، فقر، تروریسم، کمبود زیرساخت، محدودیت و همچنین عوامل محیط زیستی بر این صنعت پردرآمد که حالا سومین صنعت پردرآمد شناخته می‌شود، تأثیر منفی گذاشته است.
همه به جز ایران از گردشگری خاورمیانه سود می‌برند
ترکیه‌ای‌ها برای جذب ۲۰ میلیون گردشگر در ۲۰۲۴ دورخیز کرده‌اند و می‌خواهند درآمد صد میلیارد دلاری برای خودشان رقم بزنند. عربستانی‌ها هم به‌دنبال تبدیل شدن به یکی از مقاصد گردشگری ترکیبی شامل جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی ۲۰۳۰ میلادی هستند. به این اسامی باید آذربایجان، عراق، امارات متحدهٔ عربی، عمان و قطر را هم اضافه کنید که درحال تکمیل زیرساخت‌های گردشگری خود هستند تا سهم بیشتری از گردشگری خاورمیانه را به خود اختصاص دهند.
میراث فرهنگی، رسانه است
سری جدید از سلسله‌نشست‌های تخصصی میراث فرهنگی روز یکشنبه، ۱۷ دی با نشستی دربارهٔ «میراث فرهنگی، هنر و رسانه» از سر گرفته شد. در این نشست، «علی دارابی»، قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی، «حسن بلخاری»، رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای‌عالی علوم، تحقیقات و فناوری کشور، «شهرام گیل‌آبادی»، استاد دانشگاه و کارگردان تئاتر و «مهدی مجابی»، پیشکسوت میراث فرهنگی و عضو بازنشستهٔ هیئت‌علمی دانشگاه علم و صنعت ایران سخنرانی کردند. موضوع این نشست دربارهٔ نسبت میراث فرهنگی با دو مقولهٔ هنر و رسانه بود که بازبینی ارتباط آنها از منظر نظریه‌های فلسفی، جامعه‌شناسی، هنر و حتی اقتصاد سیاسی حائز اهمیت است.
شبی برای اروند
|پیام ما| آبادان، خرمشهر و مینوشهر، محدوده‌ای که حالا آن را با وسعت ۳۷ هزار و ۴۰۰ هکتار منطقه آزاد اروند می‌نامند، روزگاری یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری ایران و البته یکی از مقاصد گردشگری بود. سرزمینی با گذشته‌ای عجیب که زخم روزهای جنگ هنوز به تن‌اش مانده در حالی که پیش از آن، آن‌قدر رونق داشت که نه‌تنها بومی‌ها که حتی کارگران زیادی از فیلیپین، هند، پاکستان و مراکش اینجا شغل نان و آب‌داری در دست‌وبالشان بود و پای گردشگران برای تماشای اروند و کارون، تلاقی این دو رودخانه در مینوشهر، تماشای نخلستان‌ها و خرید جدیدترین کالاهای تولیدشده در دنیا به این منطقه باز بود. حالا اما این رونق در منطقه وجود ندارد و بسیاری از اهالی معتقدند از ۱۷ سال پیش که منطقه آزاد اروند شکل گرفت، نه تنها اوضاع در این منطقه جنگ‌زده بهتر نشد بلکه میان قوانین منطقه آزاد و سرزمین اصلی کار را خراب‌تر کرد و محرومیت‌ها را بیشتر. حالا که قرار است دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی رویدادهایی را با عنوان شب‌های گردشگری در تهران برگزار کند، نوبت اولین شب به اروند رسید تا شاید بخشی از رونق از دست رفته بازگردد.
سفر باز هم گران شد
نرخ‌نامهٔ گردشگری با افزایش ۳۰ درصدی هزینه‌های تأسیسات گردشگری برای اولین‌بار به‌صورت الکترونیک منتشر شد. این افزایش ۳۰ درصدی گرچه براساس تورم موجود در جامعه اتفاق افتاده، اما درحالی‌است که پیش‌ازاین مرکز آمار ایران و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارش‌هایی به موضوع افزایش هزینه‌های سفر و حذف سفر از سبد هزینهٔ خانوارهای ایرانی اشاره کرده بودند. براساس گزارشی که پیش‌ازاین مرکز آمار منتشر کرده بود، هزینهٔ تمام‌شدهٔ خدمات در فصل بهار امسال نسبت به زمستان سال گذشته (۱۴۰۱) ۱۵.۷ درصد، نسبت به بهار سال گذشته ۶۱.۹ درصد و در بازهٔ زمانی یک‌ساله یعنی چهار فصل منتهی به بهار امسال ۵۸.۸ درصد رشد کرده است؛ بالاترین تورم فصلی بخش خدمات با ۲۲.۹ درصد در گروه خدمات تأمین جا و غذا ثبت شده بود.
افزایش نابرابری در دههٔ ۹۰
در دومین نشست سیاستگذاری مبتنی‌بر شواهد که در دانشکدهٔ مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف برگزار شد، «مسعود نیلی»، اقتصاددان، در ارائه‌ای با عنوان «افول طبقهٔ متوسط: شواهدی از ویژگی‌ها و تحولات گروههای درآمدی» دههٔ ۹۰ را دههٔ سختی برای همهٔ گروههای درآمدی به‌ویژه طبقهٔ متوسط دانست. این اقتصاددان با اشاره به اینکه در این دهه با کاهش قابل‌توجه میزان مطلق درآمد و وضعیت نامطلوب توزیع درآمد، وضعیت رفاهی به‌شدت آسیب دید، گفت: «در سال‌های پایانی این دهه، همهٔ اقشار شیب تندی از کاهش درآمد را تجربه کردند و قشر پردرآمد به قشر متوسط و قشر متوسط به قشر فقیر سرریز شد.»
دهلی «چابهار » را دور می‌زند
دولت هفتهٔ گذشته از نهایی‌شدن قرارداد میان دهلی و تهران در مورد توسعهٔ منطقهٔ مکران بعد از هشت سال خبر داد. قراردادی که بسیاری از صاحب‌نظران داخلی به آن بدبین بودند. این بار مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی عنوان کرده است که هند افزون بر محدودیت‌های تحریمی، فرصت‌های ژئوپلیتیکی را در کریدورهای دیگری جستجو می‌کند که چابهار در آن نقشی ندارد. حضور در چابهار برای هند در رقابت ژئوپلیتیکی با چین همچنان یک امر راهبردی برای دهلی‌نو است، ولی از منظر ژئواکونومیکی چابهار واجد اهمیت ویژه برای هند در ترانزیت بین‌المللی نیست؛ کاهش اولویت چابهار برای هند به‌معنای آن نیست که دیگر هند تمایلی به حفظ نقش حداقلی در مدیریت بندر ندارد، بلکه مقصود آن است که این کشور خلاف ابراز تمایل سیاسی، به‌لحاظ اقتصادی حاضر به سرمایه‌گذاری جدی در این بندر نخواهد بود. گزارش «تأملی در باب تمدید قرارداد هند در چابهار بر پایهٔ رویکردی بدیل به توسعهٔ مکران» به‌صراحت اعلام می‌کند که دهلی در صدد احداث کریدور جدیدی با متحدان آمریکایی و اماراتی است. همچنین «هند متعهد به سرمایه‌گذاری ۸۵ میلیون دلار برای تأمین تجهیزات مورد نیاز برای اپراتوری بندر شهید بهشتی و اعطای یک خط اعتباری ۱۵۰ میلیون‌دلاری شده بود. قرار بود که این کشور 1.5 میلیارد دلار برای ساخت مجموعه‌ای متشکل از جاده و راه‌آهن در منطقهٔ چابهار سرمایه‌گذاری کند.» تمام این تعهدات اما به خرید شش دستگاه جرثقیل به مبلغ ۲۵ میلیون دلار خلاصه شد که در طول سال‌های اخیر نیز، این جرثقیل‌ها راکد و بدون استفاده هستند.
رشد ۳ درصدی تولید ناخالص داخلی در جهان
تقریباً همه در سال ۲۰۲۳ انتظار یک رکود جهانی را داشتند؛ زیرا بانک‌های مرکزی به افزایش نرخ بهره برای کاهش نرخ تورم ادامه دادند، اما در روزهای پایانی این سال، اکنون می‌دانیم که این باور عمومی و جهانی اشتباه بوده است. در سال ۲۰۲۳ نه‌تنها رکود اقتصادی جهانی رخ نداد بلکه تولید ناخالص داخلی جهانی حدود سه درصد رشد کرده است. بازارهای کار مقاومت کرده‌اند و تورم در حال کاهش است. ارزش بازارهای سهام نیز ۲۰ درصد افزایش یافته است.
افزایش اقامت گردشگران در سه استان
|پیام ما| وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اخیرا آمار گردشگری در هشت‌ماههٔ امسال را ۴.۴ میلیون نفر اعلام و ادعا کرد که شمار گردشگران نسبت به سال گذشته ۴۸.۵ درصد افزایش یافته است. به گفتهٔ «عزت‌الله ضرغامی» پیش‌بینی می‌شود با مصوبه‌ٔ لغو یک‌طرفهٔ روادید برای برخی کشورها، ورود گردشگران خارجی به ایران سرعت بگیرد و هم‌زمان با آن، فرصتی فراهم شود تا دستگاه‌های مختلف توجیه شوند و برخی مشکلات اولیه‌ٔ گردشگران رفع شود. اکنون پس از سخنان ضرغامی، مدیرکل دفتر توسعهٔ گردشگری داخلی هم از رشد گردشگری در برخی استان‌ها خبر می‌دهد. «سید مصطفی فاطمی» اعلام کرده است سیستان‌وبلوچستان، بوشهر و ایلام بیشترین رشد اقامت و تردد را نسبت به سال گذشته داشته‌اند و گرایش سفر به‌سمت جاذبه‌های کمتر شناخته شده افزایش یافته است.
