بایگانی مطالب : جامعه
تشخیص چهرهٔ یکی از قدرتمندترین زنان دربار ساسانی
زندگی زنان ایران در هزار سال پیش چگونه بوده است؟ ابهامات بسیاری در این زمینه وجود دارد. هنوز هم نظریات مختلفی از شخصیت این زنان ارائه میشود که ضد و نقیض است. از آزادی تا اسارت، از ضعف تا قدرت این زنان در چنبرهٔ دوران پدرسالاری با فاصلهٔ معناداری مطرح میشود. نوع پوششان هم هربار بهنوعی بر سر زبانها میافتد و رنگ میبازد. مطالعات باستانشناسان اما پرده از راز یکی از زنان قدرتمند دورهٔ ساسانی برداشته است، شاهپور دختک. او را یکی از قدرتمندترین زنان دوران ساسانی میخوانند. آخرین بررسیهای باستانشناسان نشان میدهد که نقشبرجستهٔ زن محوطهٔ نقشرجب مرودشت، از آن اوست و مردی که پشت سر او در این قاب قرار گرفته، پسرش بهرام سوم است، ولیعهد بهرام دوم. این نقشبرجسته کنار نقش اردشیر پاپکان، پادشاه بزرگ و بنیانگذار سلسلهٔ ساسانی جای دارد. به احتمال زیاد خود شاهپور بختک دستور داده این نقش کنده شود. این زن والامقام را بهصورت تمامقد و بهحالت تقریباً نیمرخ درحالیکه انگشت سبابه را به بالا گرفته، نقش زدهاند. او کلاهی بر سر دارد که دنبالهٔ آن گردن و گوش سمت راستش را پوشاندهاند. موهای بلند و گیسهشدهٔ او که قسمتی از آن از زیر کلاه بیرون آمده و صورت صاف و اندام ظریفش بهطور حتم مسلّم میدارد که او زنی قدرتمند و از خاندان سلطنتی است، اما همواره ابهاماتی دربارهٔ هویت این زن وجود داشته و کارشناسان او را به نامهای مختلف خواندهاند. در این میان نگارکندی دیگری هم در «برمدلک» فارس وجود دارد که نقاشی آن را شاید دیده باشید. در این نگارکند شاهزادهای ساسانی در حال اعطای گل انار به بانوی سلطنتی است و اغلب پژوهشگران آن را متعلق به بهرام دوم میدانند. در کتیبهٔ این نگارکند نام ملکه اردشیر-آناهید معرفی شده است. همهٔ این نشانهها و اختلافات باعث شد تا دوباره تحقیقی دربارهٔ نگارکندهای نقشرجب انجام شود. از همین رو با «حسین فیضی»، دانشجوی دکتری باستانشناسی دانشگاه مازندران که همراه با «سید رسول موسوی حاجی»، استاد باستانشناسی دانشگاه مازندران، این فرضیهٔ جدید را مطرح کردهاند، گفتوگویی کردهایم.
![تشخیص چهرهٔ یکی از قدرتمندترین زنان دربار ساسانی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/6-18-jpg.webp)
نگهبان امید
خانهٔ اندیشمندان علوم انسانی یکشنبه پنجم آذرماه، میزبان شب متفاوتی از دیگر شبهای بخارا بود. جمع بزرگی از دوستداران محیط زیست و حیاتوحش از همان ساعت اولیهٔ شروع برنامه گرد هم آمدند، صندلیهای سالن را پر کردند و گروه بزرگی در تمام مدت برنامه ایستادند تا از شخصیتی تقدیر کنند که عمر و جوانیاش را برای حفاظت از تنوع زیستی این سرزمین گذاشت؛ هوشنگ ضیایی.
![نگهبان امید](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/۴-1-jpg.webp)
آبِ گران و ناپایدار
|پیام ما| در نخستین نشست «گفتوگوهای آبی» با رویکرد انتقال آب دریا کارشناسان بر رعایت ملاحظات محیط زیستی و توجیه اقتصادی طرح تأکید کردند. مشاوران طرح نیز اذعان کردند که طرح انتقال آب دریا کاملاً منطبقبر سند آمایش سرزمینی است. ضمن اینکه صنایع با توجیه اقتصادی حاضر به تأمین بخشی از هزینههای طرح انتقال آب دریا شدهاند. باوجوداین، منتقدان انتقال آب دریا همچنان بر دقیق نبودن مطالعات، گرانی غیرقابلتوجیه آب منتقلشده و ضرورت شفافیت اقتصادی حضور صنایع، همچنین نبودن توجیه محیط زیستی و اثرات مخرب آن تأکید میکردند، اما دولت و حامیانش معتقد به اجرای طرح تحت هر شرایطی بودند. «مسعود امیرزاده»، نمایندهٔ تشکلهای محیط زیستی، «علی مریدی» استاد دانشگاه، «سعید نیریزی» و «مهرداد حاج زوار» مشاوران طرح از میهمانان نشستی بودند که به میزبانی «عیسی بزرگ زاده» سخنگوی صنعت آب برگزار میشد.
![آبِ گران و ناپایدار](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/2-21-jpg.webp)
مرد امیدوار در روزهای ناامیدی
![مرد امیدوار در روزهای ناامیدی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/۴-1-jpg.webp)
همیشه صبور
![همیشه صبور](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/photo_5992443675843608079_y-jpg.webp)
نخستین مدرسه سبز هرمزگان با معماری بومی منطقه ساخته میشود
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس هرمزگان از ساخت مدرسه کوثر بندرعباس به عنوان نخستین مدرسه سبز هرمزگان با نمایی بومی و همساز با اقلیم استان خبر داد.
![نخستین مدرسه سبز هرمزگان با معماری بومی منطقه ساخته میشود](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/1701074770602-jpg.webp)
آتشسوزی در پارک ملی بوجاق مهار شد
به گفته فرمانده یگان حفاظت محیط زیست گیلان، بالغ بر پنج هکتار از اراضی تالابی و نیزاری پارک ملی خشکی - دریایی بوجاق که طعمه حریق شده بود، بعد از حدود سه ساعت مهار شد.
![آتشسوزی در پارک ملی بوجاق مهار شد](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/4628008-jpg.webp)
آغاز بارشهای رگباری در ۱۴ استان از امروز
کارشناس سازمان هواشناسی از آغاز بارشهای رگباری در تهران و ۱۳ استان کشور خبر داد.
![آغاز بارشهای رگباری در ۱۴ استان از امروز](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/باران-jpg.webp)
نسخهٔ منسوخ زبالهسوزی
در حالی که تنفس در هوای آلوده بهویژه در فصل پاییز و زمستان عادت شهروندان کلانشهرهایی مثل تهران شده است، کشمکش بین دستگاههای دولتی برای استقرار و احداث کارخانههای زبالهسوزی ادامه دارد. از طرفی روز گذشته کارگروه هماهنگی مواقع اضطرار آلودگی هوا از تصویب تشدید نظارت بر فعالیت واحدهای آلاینده از سوی ادارهکل حفاظت محیط زیست استان تهران و جلوگیری از پسماندسوزی و سوزاندن شاخوبرگ درختان توسط شهرداران استان میگوید. از طرف دیگر پنج روز پیش، شهرداری تهران از امضای تفاهمنامهٔ احداث پسماندسوز ششهزارتُنی با یک شرکت چینی پس از سفر به این کشور خبر داده و ادعا کرده که «مشکل دفع زباله و تولید شیرابه در آرادکوه با ساخت کارخانهٔ زبالهسوز اخیر بهطور کامل رفع خواهد شد و مشکلات زبالهٔ زنده در شهر نخواهیم داشت.» همچنین، استاندار البرز از امضای قرارداد انتقال تکنولوژی زبالهسوز از چین به این استان گفته است. اینهمه درحالیاست که «عبدالمطهر محمدخانی»، سخنگوی شهرداری تهران، این «تکنولوژی» جدید را امحای پسماند با روش «مخلوطسازی» اعلام کرده است. «ابوعلی گلزاری»، کارشناس محیط زیست در اظهارنظری دربارهٔ اینکه آیا احداث این کارخانه برای شهری مثل تهران مناسب است، میگوید: «این کار بسیار خطرناک است؛ چراکه آلودگی را تشدید میکند و تیشه به ریشهٔ تفکیک زباله از مبدأ میزند.»
![نسخهٔ منسوخ زبالهسوزی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/6-17-jpg.webp)
دست به دامن «خیران میراث فرهنگی»
|پیام ما| «انجمن خیرین میراث فرهنگی» درحالی با حضور ۵٠٠ تن از خیران، نیکوکاران، هنرمندان، کارآفرینان و خادمان میراث فرهنگی کشور از روز شنبه ۴ آذرماه ١۴٠٢ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد که به گفتهٔ وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، میانگین بودجهٔ حفاظت از آثار ملی روزی ٣٠٠ هزار تومان است. «عزتالله ضرغامی» گفت حدود ٣۵ هزار اثر ملی ثبتشده در کشور وجود دارد، اما میانگین بودجهٔ حفاظت از این آثار حدود روزی ٣٠٠ هزار تومان برای هر اثر است و از بودجهٔ عمرانی هم، هنوز اعتباری دریافت نشده. این انجمن یک سازمان مردمنهاد است و بهمنظور جلب و جذب سرمایههای مادی و معنوی دوستداران میراث فرهنگی در داخل و خارج از کشور و با هدف حفظ و صیانت از بناها، محوطهها، بافتهای تاریخی و فرهنگی و میراث طبیعی ثبتشدهٔ کشور فعالیت میکند.
![دست به دامن «خیران میراث فرهنگی»](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/4-23-jpg.webp)