بایگانی مطالب : جامعه
هنری برای حفاظت از سیاه‌چادرها
برخی می‌گویند نخستین زیرانداز دست بشر همین نی چیت‌هایی بوده که با موی بز و نی‌های روییده شده اطراف رودخانه بافته بودند؛ هنری که عشایر طلایه‌دار آن هستند و برای حفاظت از چادرهای خود از آن استفاده می‌کنند. نی چیت‌ها کاربری مختلفی داشتند و ذوق و خلاقیت زنان هنرمند عشایر زیبایی و جذابیت آن را بیشتر هم می‌کرد، اما این هنر که می‌توانست به خانه‌های امروزی هم راهی داشته باشند، این روزها در معرض فراموشی است؛ هم اسمش و هم راه و رسم بافتنش. نی چیت‌بافی در استان‌هایی که محل گذر عشایر بوده رونقی داشته که حالا از آن خبری نیست.
30 سال غفلت از عدالت برای کودکان
۳۰ سال از پذیرش پیمان‌نامهٔ کنوانسیون حقوق کودک از سوی ایران می‌گذرد، اما کنشگران حوزهٔ حقوق کودک و روانشناسان معتقدند که مفاد این پیمان‌نامه آنچنان که باید در کشور گسترش پیدا نکرده است و درنتیجه حقوق کودکان همچنان پایمال می‌شود. در همین راستا روز دوشنبه همزمان با روز جهانی حقوق کودک در چهارمین دورهٔ «جایزهٔ سالانهٔ الفبای فردا» که با عنوان «پیوستگی حق تحصیل و سلامت روان» در مؤسسهٔ «دارالاکرام» برگزار شد، جمعی از استادان دانشگاه و فعالان اجتماعی بر اهمیت به رسمیت شناختن حقوق کودکان در پیوند با سلامت روان و حق تحصیل آنها تأکید کردند. در پایان این مراسم از فعالیت‌های ترویجی نهادهای مدنی در زمینهٔ سلامت روان کودکان و حمایت از آموزش کودکان و نوجوانان در معرض خطر ترک تحصیل در یک سال اخیر، تقدیر شد.
زاینده‌رود و چرخهٔ معیوب تشدید مناقشه‌های هویتی
پروژهٔ «انتقال آب بن-بروجن» پس از نزدیک به دو دهه مناقشه، نهایتاً در آبان‌ماه ۱۴۰۲ به بهره‌برداری رسید. از زمان تعریف پروژهٔ بن-بروجن تا به امروز، متخصصین در راستای هشدار به سیاستگذاران آبی کشور در مورد عواقب اجرای این پروژه از منظرهای مختلف بحث کرده‌اند؛ نقض مصوبات شورای‌عالی آب و قوه قضاییه مبنی‌بر عدم بارگذاری جدید بر حوضهٔ آبریز زاینده‌رود تا تعیین‌تکلیف تخصیص‌های استان‌های اصفهان و چهارمحال‌و‌بختیاری، تأمین نشدن حقابهٔ کشاورزان اصفهانی و دغدغهٔ تأمین معیشت آنان، خطر تشدید فرونشست زمین در اصفهان و نابودی آثار و ابنیهٔ تاریخی این شهر، توجیه‌ناپذیری انتقال آب از حوضهٔ آبریز زاینده‌رود (بن) به حوضهٔ آبریز کارون (بروجن) از حیث فنی و محیط زیستی، عمده دلایلی است که صاحب‌نظران در طی سال‌های اخیر به کرات تلاش داشته‌اند از آن به‌مثابه ابزاری برای فشار بر مجریان و سیاستگذاران آبی کشور جهت ممانعت از اجرای پروژهٔ انتقال آب بن-بروجن استفاده کنند. اگرچه هریک از این انتقادات واجد اهمیت بالایی است و بخشی از ابعاد مناقشهٔ زاینده‌رود را نشان می‌دهد، بااین‌حال به‌نظر می‌رسد در همهٔ این سال‌ها «مناقشهٔ هویتی» دو استان اصفهان و چهارمحال‌و‌بختیاری به‌عنوان سویهٔ تاریک مسئلهٔ زاینده‌رود مورد کم‌توجهی متخصصان و سیاستگذارن آبی کشور قرار گرفته است.
«میراث شهری» مفهوم حفاظت را تغییر داد
اهمیت حفاظت از بافت تاریخی بر کسی پوشیده نیست، اما نکتهٔ مهم اینجاست که نه‌تنها حفاظت از بافت‌ها به خوبی میسر نشده که دربارهٔ سایر آثار باستانی و تاریخی خارج از بافت تاریخی این آسیب سرعت بیشتری داشته است. این درحالی‌است که بسیاری از شهرهای مختلف دنیا ذیل واژهٔ «میراث شهری» معنای حفاظت از میراث و بافت تاریخی را به‌طور کامل تغییر داده‌اند. «حجت گلچین»، پژوهشگر و عضو ه‍یئت‌علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان، در گفت‌وگو با «پیام ما» دربارهٔ توجه جهانی به این مقوله از میراث معماری و شهری به نکات جالبی اشاره می‌کند و می‌گوید: «زمانی که دربارهٔ یک بافت تاریخی واجد ارزش صحبت می‌کنیم، به‌طور ضمنی، مجوز صادر می‌کنیم که خارج از آن محدوده، مد نظر و واجد ارزش نیست، اما مقولهٔ میراث شهری هیچ منافاتی با بافت تاریخی ندارد و نه‌تنها آن را در زیرمجموعهٔ خود قرار می‌دهد که منجر به حفظ ابعاد بسیار وسیعی از وجوه و نشانه‌های فرهنگی جامعهٔ انسانی در یک شهر است.»
محیط زیست در هزارتوی اخلاق
می‌خواهیم یک دریاچهٔ کوچک را نجات دهیم و برای این اقدام ناچاریم جنگل بزرگی را خراب کنیم، چه تصمیمی باید بگیریم و کدام را باید انتخاب کنیم؟ «گرگوری بسم»، استاد فلسفه در کالج کینگ پنسیلوانیا، تلاش کرده در کتاب خود به‌نام «اخلاق محیط زیست» به این پرسش‌ها پاسخ دهد.
۱۵ پیشنهاد برای اصلاح قانون هوای پاک
آلودگی هوا درحالی به یک بحران تکراری تبدیل شده است که هشدارها و ضرب‌الاجل‌ها برای اجرای قانون هوای پاک از سوی مسئولان مدام تکرار می‌شود. ۱۷ تیر پارسال رئیس سازمان بازرسی کل کشور، از اعلام فهرست دستگاه‌های سهل‌انگار در اجرای قانون هوای پاک به رئیس‌جمهور و قوه قضاییه خبر داد و فروردین‌ماه همین امسال بود که خبرگزاری قوه قضاییه اعلام کرد قرار جلب به دادرسی از سوی دادستانی تهران برای «پنج مقام مسئول» در رابطه با «عدم انجام تکالیف قانونی» در اجرای «قانون هوای پاک» صادر شده است. ترک فعلی که دیروز سخنگوی قوه قضاییه باز هم از آن صحبت کرد و هشدار داد: «عملکرد مدیران فعلی هم تحت رصد و نظارت سازمان بازرسی است.»
تهران ۱۰ درجه سردتر می‌شود
اداره کل هواشناسی استان تهران از کاهش دما از ۵ تا ۱۰ درجه سانتیگراد در سطح استان و ثبت بیش از ۲۵ میلیمتر بارش در ایستگاه‌های میگون و اقدسیه خبر داد.
زمین‌لرزه زاهدان، تاکنون بیش از ۷۰ مصدوم داشته است
زمین‌لرزه بامداد امروز زاهدان، تاکنون بیش از ۷۰ مصدوم برجای گذشته است.
هوای پایتخت در شرایط پاک قراردارد
بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، میانگین کیفیت هوای پایتخت هم‌اکنون (۳۰ آبان‌ماه) در شرایط پاک قرار دارد.
ادای دین به اسب ایرانی
یک سال پس از ثبت ملی «اسب کرد»، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کرمانشاه از پیگیری برای تشکیل پروندهٔ مشترک این پرونده با عراق در فهرست جهانی خبر می‌دهد. این اثر سال گذشته با عنوان «آیین‌های سنتی اسب کرد» به ثبت رسیده بود؛ اسب کرد یکی از اصیل‌ترین نژادهای اسب ایرانی است که براساس نظر بسیاری از کارشناسان، اسب عرب در دو هزار سال گذشته از این نژاد تکثیر یافته است و حالا پروندهٔ ثبت جهانی آن در انتظار ثبت ملی در کشور عراق است.
