|پیام ما| تبعات پدیده‌های برآمده از تغییر اقلیم برای سلامت بشر، پزشکان و فعالان حوزه سلامت را به تکاپو انداخته است. محققان پیش از این دریافته بودند که بیش از نیمی از بیماری‌های انسانی ناشی از عوامل بیماری‌زا مانند تب دنگی، هپاتیت، ذات الریه، مالاریا و زیکا می‌تواند در اثر تغییر اوضاع اقلیمی تشدید شود و اکنون در روزهای منتهی به برگزاری بیست و هشتمین کنفرانس سازمان ملل متحد برای تغییر اقلیم (COP28) گروهی از سازمان‌های بهداشتی و پزشکان نامه‌ای سرگشاده نوشته‌اند و از سران کشورها درخواست کرده‌اند تا فوراً توسعه زیرساخت‌های سوخت‌های فسیلی جدید را متوقف کنند.

شهرها در جهان امروز کانون ناپایداری اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی هستند

دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به تازگی گزارشی با عنوان «ضرورت اقدام ملی برای ارتقای سازگاری با تغییر اقلیم» منتشر کرده است. گزارشی که محصول بررسی‌های این تیم از اواخر اردیبهشت تا پایان شهریور‌ماه است، نشان از آن دارد که مسئولان، به مسئله تغییر اقلیم بی‌توجه بوده و بررسی محتوای اسناد آمایش سرزمین، قوانین پنج ساله توسعه و متن لایحه برنامه هفتم توسعه نشان‌دهنده بی‌توجهی به «کلان‌روند» تغییر اقلیم در کشور است.

|پیام ما| یک هفته پیش، درست در روزی که جنگ گروه‌های مقاومت فلسطین و اسرائیل آغاز شد، امارات متحده عربی مشغول برگزاری نشستی برای آماده‌سازی مذاکرات بین‌المللی سازمان ملل بود. از آن روز جنگ هر روز بیشتر شدت گرفته است. قرار است بیست و هشتمین اجلاس اقلیمی سازمان ملل (کاپ ۲۸) اواخر نوامبر در دوبی برگزار شود و اکنون با ادامه حمله‌های اسرائیل و تنش در خاورمیانه، بحث‌ها درباره تاثیر جنگ بر روند تغییر اقلیم شدت گرفته است. تحلیل‌گران از یک سو می‌گویند بعد از درگیری طولانی روسیه و اوکراین، اکنون وقوع جنگی دیگر، اجلاس اقلیمی و مذاکره درباره بحران بزرگ سیاره زمین را به‌خطر می‌اندازد و از سوی دیگر با کمک‌های مالی و تسلیهاتی ایالات متحده به اسرائیل، وعده کمک به کشورهای آسیب‌دیده از تغییر اقلیم باز هم به تاخیر می‌افتد.

جنگ عمدتاً به وقوع درگیری‌های شدید مسلحانه میان دولت‌ها، حکومت‌ها و جوامع یا گروه‌های شبه نظامی اطلاق می‌شود. فارغ از همه اهداف فرعی و وابسته به شرایط، جنگ‌ها حول تحمیل خواسته‌ها و عقاید شکل می‌گیرند. برخی اوقات جنگ‌ها برای تامین منافع ملی و در راستای مصالح یک کشور رخ می‌دهند. اما در خیل کثیری از موارد چنین مسائلی مدنظر نیست و مسائل پشت پرده و صلاحدید ابرقدرت‌ها یا قدرت‌های منطقه‌ای و ایدئولوژی‌های مقامات عامل بروز مناقشات و جنگ‌ها هستند.

نوزدهم شهریور ۱۴۰۲ سخنگوی صنعت آب ایران اعلام کرد

|پیام ما| بعد از تجربهٔ گرمترین تابستان جهان از سال ۱۸۸۰ تاکنون، چرخهٔ آب‌وهوایی «ال‌نینو» به حرکت درآمده و درحال ایجاد ناهنجاری دمایی دیگری است. با اینکه آتش‌سوزی‌های جنگلی و تجربهٔ موج‌های شدید گرمایی در اروپا و آمریکا هم به این چرخه نسبت داده می‌شود، اکنون پیش‌بینی‌های آب‌وهوایی حاکی از احتمال بالای تأثیر ال‌نینو بر ایران و تشدید بارش‌ها در پاییز و تابستان پیش روست. در روزهایی که استان گیلان و به‌ویژه آستارا، بارش‌های ناگهانی را از سر می‌گذراند، کارشناسان هواشناسی می‌گویند بارش‌های پرحجم در مهر، آبان و حتی آذر امسال تداوم خواهد داشت؛ چرا‌که اکنون از فاز «لانینا» خارج شده‌ایم و فاز «ال‌نینو» درحال شکل‌گیری است. کشور که در سه سال گذشته کم‌بارشی محسوس را تجربه کرده است، اکنون باید در انتظار بارش‌های نرمال و فراتر از نرمال به‌ویژه در نیمهٔ غربی باشد؛ هرچند این بارش‌ها کم‌بارشی پیشین و تشنگی زمین را جبران نخواهد کرد.

درخصوص پدیده فرونشست در ایران، بهترین برنامه‌ها را روی کاغذ داشته‌ایم اما در عمل، اجرای آنها ضعیف است

«شما روزی خواهید شنید که چرخ هواپیمایی در چاله‌ای گیر می‌کند، یا قطاری به ناگهان از روی ریل سقوط می‌کند، یا جاده‌ای خودروها را می‌بلعد. شاید این موضوع الان برای برخی مانند یک جوک باشد، اما اگر وضعیت به همین شکل پیش برود، این اتفاقات خواهد افتاد.» این را «غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی»، رئیس پیشین سازمان نقشه‌برداری کشور با صدایی حاکی از نگرانی زیاد می‌گوید. هفتهٔ قبل نیز «علی جاویدانه»، رئیس فعلی همین سازمان، به کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی رفته بود و دربارهٔ آنچه این روزها «فرونشست زمین» گفته می‌شود، هشدار داده بود؛ جلسه‌ای که از آن فقط یک جمله به رسانه‌ها رسید: «فرونشست به مرحلهٔ خطرناکی رسیده و در کشور پنج برابر نُرم جهانی فرونشست در حال وقوع است.» جمله‌ای که چندان هم مورد توجه رسانه‌ها قرار نگرفت. اگرچه دربارهٔ خالی‌ شدن آبخوان‌ها و اضافه‌برداشت از منابع آب زیرزمینی در رسانه‌ها صحبت‌های زیادی مطرح شده است، اما فرونشست به‌عنوان یکی از تبعات مهم این اضافه‌برداشت‌ها چندان محل بحث‌های داغ نیست. با خالی‌ شدن آبخوان‌ها سطح‌ زمین آرام‌آرام و نامحسوس پایین می‌رود و به چشم نمی‌آید. فقط در جاهایی مانند دهانهٔ چاه‌ها که لوله داخل زمین رفته است، این پایین رفتن سطح زمین آشکار می‌شود. کشاورزان قدیمی تصور می‌کردند که لولهٔ فرورفته در زمین آرام‌آرام در حال بیرون آمدن است، به همین دلیل برخی به این پدیده، «لوله‌زایی چاه‌ها» هم می‌گفتند. اما ماجرا بسیار فراتر از اینهاست؛ نه فقط فرونشستن زمین نشان از خالی شدن و کاهش ظرفیت و تخریب آبخوان دارد، که تبعاتی هولناک‌تر هم از پی آن در انتظار پهنه‌های خاکی است. زمین سست می‌شود و سازه‌هایی که به اعتبار استحکام زمین بر آن برپا شده‌اند نااستوار می‌شوند، ساختمان‌ها و تأسیسات متزلزل می‌شوند و خسارت به‌بار می‌آورند. گاهی نیز تونل‌های طبیعی و زیرزمینی خالی‌شده از آب دیگر توان تحمل بار لایه‌های رویی خود را ندارند، زمین به‌ناگاه دهان باز می‌کند و «فروچاله» تا صدها سال بر سطح زمین باقی می‌ماند. این تصویری‌است از آنچه تاکنون در نقاطی از ایران رخ داده و دست‌کم در ۱۱ درصد مساحت ایران در شرف وقوع است.