رسوایی شیخ‌نشین

اسناد جلسه‌ای که مرکز روزنامه‌نگاری اقلیمی (یک سازمان غیردولتی در زمینه روزنامه‌نگاری تحقیقی) با همکاری بی‌بی‌سی در روز دوشنبه منتشر کرد نشان می‌دهد که سلطان الجابر برنامه‌هایی را برای بحث در مورد معاملات سوخت فسیلی با بیش از ۱۲ کشور داشته است. ظاهراً این اسناد یادداشت‌هایی توجیهی تهیه‌شده برای الجابر هستند که ملاقات‌های او با مقامات تقریباً ۳۰ کشور خارجی را در ژوئن (خرداد) و اکتبر (مهر) نشان می‌دهند. در میان موارد پیشنهادی گفت‌وگوها، برنامه‌هایی برای گفت‌وگو در مورد معاملات سوخت فسیلی با 15 کشور از جمله با چین است که دراین اسناد آمده: « ADNOC(شرکت ملی نفت و گاز امارات) مایل به ارزیابی مشترک فرصت‌های بین‌المللی منطقهٔ LNG (موزامبیک، کانادا و استرالیا) است.» علاوه بر این، یادداشت‌های توجیهی آماده‌شده برای جلسات با کلمبیا، آلمان و مصر نشان می‌دهند که  ADNOC برای «حمایت از توسعهٔ پروژه‌های سوخت فسیلی کشورها» اعلام آمادگی کرده است.

مقابلهٔ لاک‌پشتی با تغییراقلیم

|پیام ما| توافق اقلیمی که در اجلاس متعاهدین کنوانسیون تغییراقلیم (cop) پاریس در ۲۰۱۵ منعقد شد، تا حدی ناتوان بود. همانطور که در همان زمان هم بسیاری به آن اشاره کرده بودند، این توافق نمی‌توانست به کشورها بگوید برای تغییراقلیم چه کاری انجام دهند، نمی‌توانست به عصر سوخت‌های فسیلی پایان دهد، نمی‌توانست دریاها را به عقب بکشد، بادها را آرام کند یا آفتاب ظهر را کم‌رمق‌تر کند. اما دست‌کم می‌تواند زمینه و مقررات برای اجلاس بعدی را تنظیم کند و حکم دهد که اجلاس امسال باید به اولین «ذخیرهٔ جهانی» از بایدها و نبایدها برای نزدیک شدن به اهداف کلی توافق توجه کند.

شهرهای ایران لرزان در برابر زلزله

مرکز پژوهش‌های مجلس، گزارشی تکان‌دهنده از سناریوهای احتمالی خسارت در شهر و استان‌های مختلف ایران درصورت رخداد زلزله‌های بزرگ در حدود ۷ ریشتر و همچنین سیلاب‌های بزرگ ارائه داده است. براساس این گزارش سناریوی رخداد زلزله با بزرگی ۷ در مرکز استان‌ها، برآورد اولیهٔ خسارت در محدودهٔ تهران و کرج و اطراف آن نشان از آسیب‌پذیری جدی بیش از دو میلیون واحد مسکونی و بیش از شش میلیون جمعیت دارد که مجاورت این دو کلانشهر، ابعاد ریسک را چندین برابر سایر گستره‌های مراکز استانی خواهد کرد. براساس آمار سال ۱۳۹۵ و تعداد واحدهای مسکونی فاقد اسکلت، درصد آسیب‌پذیری واحدهای مسکونی با فرض وقوع زلزله با بزرگی ۷، در شهرهای یزد و زاهدان بالای ۷۰ درصد و درصد آسیب‌پذیری واحدهای مسکونی کرج و تهران، با وجود تعداد به‌مراتب بالای واحدهای مسکونی در این دو شهر و ابعاد آسیب‌پذیری بیشتر، کمتر از سایر مراکز استانی است. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس مدعی است که بخشی از این مشکل ناشی از ابهام در تحقق قانون مدیریت کشور است.

سیل خسارت‌زاترین بلای طبیعی ایران

به گفته مدیرکل مدیریت بحران و پدافند غیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، سیلاب‌های گاه‌گاهی خسارت‌زاترین بلای طبیعی در کشور هستند.

افزایش ۶۵ درصدی بارندگی در مازندران

داده‌های مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی نشان می‌دهد میانگین بارش ۲ ماهه سال زراعی جاری مازندران منتهی به آبان‌ماه حدود ۱۶۲ میلی متر بوده که نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلندمدت که ۱۵۲ میلی متر بوده، حدود هفت درصد افزایش و نسبت به مدت مشابه سال قبل که ۹۸ میلی متر بوده، ۶۵ درصد افزایش داشته است.

خطر تغییر اقلیم برای زنان باردار

حالا دیگر روزی نیست که تغییر اقلیم با پیامدهای مخربش گوشه‌ای از جهان را درگیر نکرده باشد. یک روز سیل و یک روز موج گرما، روز دیگر اخبار خشکسالی‌های طاقت‌فرسا و کمبود دسترسی به آب سالم و بعد هم مهاجرت‌ها و آوارگی دسته‌جمعی و ... همه و همه از پیامدهای منفی این پدیده‌ی هولناک به شمار می‌روند. با وجود اینکه هر کدام از این حوادث به خودی خود گروه‌های بسیاری را متحمل رنج می‌کنند اما پژوهش‌ها همواره نشان داده‌اند که زنان و کودکان از این وضعیت بیشترین آسیب‌ها را می‌بینند. آخرین گزارش صندوق جمعیت سازمان ملل با همکاری یونیسف و سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد که با وجود همه این هشدار‌ها و پژوهش‌ها، سیاستگذاران هنوز آثار تغییر اقلیم را دست کم گرفته‌اند و نسبت به سلامت مادران و نوزادانشان بی‌توجه‌اند.

افزایش گازهای گلخانه‌ای ادامه دارد

 سازمان جهانی هواشناسی به‌تازگی هشدار داده است که غلظت گازهای گلخانه‌ای در اتمسفر در سال ۲۰۲۲ به بالاترین حد خود رسیده است و در آینده افزایش بیشتری خواهد داشت.

دورخیز ایالات متحده برای سه‌برابر کردن انرژی هسته‌ای

|پیام ما| ایالات متحده قصد دارد در بیست‌وهشتمین اجلاس متعاهدین کنوانسیون تغییراقلیم (COP28) معاهده‌ای را با هدف سه‌برابر شدن ظرفیت تولید انرژی هسته‌ای تا سال ۲۰۵۰ به امضای کشورهای شرکت‌کننده برساند و آن را تصویب کند. این یک چرخش بزرگ تکنولوژیک و البته بحث‌برانگیز در مذاکرات اقلیمی است.

روابط با جهان علمی در نقطۀ صفر است

اخراج یا بازنشستگی اجباری استادان دانشگاه، استفاده از استادان غیرمتخصص برای تدریس رشته‌های علوم انسانی و مهاجرت دانشجویان نگرانی‌های بسیاری را به‌همراه داشته است. در برخی از رشته‌های علوم انسانی مانند انسان‌شناسی یا مردم‌شناسی بسیاری از استادان برجسته و پیشکسوت از دنیا رفته‌اند، برخی دیگر بازنشسته شده‌ یا مهاجرت کرده‌اند و برخی دیگر نیز فقط در دانشگاه‌های مشخصی تدریس می‌کنند. بسیاری از دانشگاه‌ها از اساتید غیرمتخصص در حوزۀ علوم انسانی برای تربیت دانشجو بهره می‌برند؛ استادانی که اطلاعات و پژوهش‌های کافی در رشته‌های تحصیلی عنوان‌شده ندارند. از طرفی آشفتگی تدریس مباحث علوم اجتماعی به‌گونه‌ای است که شاهد سرفصل‌های ضد و نقیضی در دانشگاه‌ها هستیم که بعضاً موجب نارضایتی دانشجویان شده است.تمام این عوامل دست‌به‌دست هم داده‌اند تا آمار مهاجرت دانشجویان بیشتر از قبل باشد. به گفتۀ «بهرام صلواتی»، مدیر رصدخانۀ مهاجرت ایران، کشور ایران در فراز مهاجرتی قرار دارد و ایران بعد از هفت تا هشت سال در تراز ۵۰ هزار دانشجوی مهاجر قرار گرفته و اکنون وارد تراز بالاتر از ۶۶ هزار نفر دانشجوی مهاجر شده است که این عدد نشان می‌دهد پدیدۀ افزایش جمعیت دانشجویی خارج از کشور به سرعت در حال رشد است. برای بررسی چالش‌های موجود در حوزۀ علوم انسانی تا دربارۀ مسائل دانشگاه و وضعیت این روند در آینده با «ناصر فکوهی»، انسان‌شناس به گفت‌وگو بنشینیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

اجازه بدهید درختان پیر شوند

تحقیقی که در مجله نیچر منتشر شده است نشان می‌دهد جنگل‌ها با پیر شدن حجم عظیمی از کربن را ذخیره می‌کنند.