پایان پروندهٔ فعالان محیط زیست؟

دو هفته پس از آنکه دولت از قصد خود برای شکایت رسمی از کره‌جنوبی و با هدف آزادسازی هفت میلیارد دلار مطالبات خود از بانک‌های این کشور خبر داد، پنج‌شنبه شب به ناگاه خبر انتقال چند زندانی دارای تابعیت آمریکایی به هتل و آزادی آنان در قبال دریافت مطالبات از کره‌جنوبی در رسانه‌های ایران پیچید. «مراد طاهباز»، «سیامک نمازی» و «عماد شرقی» به همراه دو فرد دیگر که نامی از آنها در اخبار نیامده است، پنج محکوم دارای تابعیت آمریکایی هستند که قرار است در قبال دسترسی تهران به ۶ میلیارد دلار «برای اهداف بشردوستانه» و آزادی چند زندانی ایرانی در آمریکا که قصد دور زدن تحریم‌های این کشور را داشته‌اند، از زندان آزاد شوند و خاک ایران را ترک کنند. با این حال هنوز مشخص نیست چرا مبلغ اعلام شده در رسانه‌ّها با مبلغی که پیش از این دولت درباره مطالبات خود از کره جنوبی اعلام شده بود، یک میلیارد دلار اختلاف دارد.

اقتصاد ایران زیر تیغ تغییر اقلیم

با اینکه کشورهای بسیاری سازگاری با تغییر اقلیم را در سیاست‌گذاری اقتصادی خود گنجانده‌اند، چنین رویکردی در ایران کاملاً نادیده گرفته شده است. مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران با انتشار گزارشی درباره لزوم تغییر سیاست‌های تجاری مخصوص برای سازگاری با تغییر اقلیم هشدار داده است. بر اساس این گزارش تجارت کالاها و خدمات سازگار با تغییر اقلیم از همین سیاست‌هاست و باید در تحقیق و توسعه فناوری‌های جدیدی سرمایه‌گذاری شود. این در حالی است که چنین سیاست‌گذاری‌ای حتی در حاشیه لایحه برنامه هفتم توسعه دیده نشده است. هشدارها اما از افزایش زیان‌های اقتصادی ناشی از تغییر اقلیم در طول زمان و روند رو به رشد نابرابری اقتصادی حکایت می‌کند. این میان کشورهای درحال توسعه در برابر این تأثیرات آسیب‌پذیر هستند زیرا بیشتر کشاورزی و منابع طبیعی متکی هستند.

اقتصاد ایران زیر تیغ تغییر اقلیم

خطر ساده‌انگاری مسائل با «آب مجازی»

در نگاه نخست منطقی می‌نماید که محصولات و کالاهایی که به آب زیادی نیاز دارند، در کشورهایی که با کمیابی آب روبه‌رو هستند تولید نشوند. بنابراین، اگر مصرف‌کنندگان، شرکت‌ها و دولت‌ها بدانند چه مقدار آب استفاده می‌شود، می‌توانند دربارهٔ اینکه چه چیزی بسازند و بخرند تصمیمات درستی بگیرند. کشورهایی که در وضعیت کمیابی آب به سر می‌برند، به‌جای استفاده از منابع محدود خود می‌توانند به واردات «آب مجازی» فکر کنند. آب مجازی آبی است که برای تولید کالا در جاهای دیگر استفاده می‌شود.

آینده تجارت جهانی زیر سایه تغییر اقلیم

ایران برای سازگاری با تغییر اقلیم به تغییر سیاست‌های تجاری مخصوص نیاز دارد؛ توجه به تجارت کالاها و خدماتی که سازگار با تغییرات آب‌وهوا هستند بخشی از این سیاست‌هاست.

تله‌کابین و تشدید آثار تغییر اقلیم

مهاجران اقلیمی قربانی نابرابری

پیامدهای تغییر اقلیم اکنون در همه‌ قاره‌ها و اقیانوس‌ها احساس می‌شود. اثرات مخرب بر منابع آبی و خاک کم کم خود را نشان می دهد؛ کاستی‌های روزافزون حکمرانی و ظرفیت جوامع برای رویارویی با شرایط جوی حاد و شدید مانند امواج گرمایی و آتش‌سوزی‌ها و کم آبی نیز قابل مشاهده است. درک پیامدهای اجتماعی و مخاطره‌آمیز تغییر اقلیم نیازمند استفاده از دانش جامعه‌شناسی است. گزینه‌هایی که در محیط‌های اجتماعی مختلف در دسترس است، فرایندهایی که در تصمیم‌گیری سیستمی دخیل است، تلاش‌های فردی، اجتماعی، سازمانی و دولتی برای انطباق با پیامدهای تغییر اقلیم همگی به مجموعه‌ای از دانش‌ اجتماعی در کنار دانش اقلیمی نیاز دارد. به‌طورکلی ظهور ریسک‌ها و آثار ناشی از تغییر اقلیم و گرمایش به دیدگاه‌های نو و دانش بین‌رشته‌ای نیاز دارد که بتواند در جهت سازگاری با تغییر اقلیم به‌ویژه کم آبی و نابودی معیشت؛ اقدامات جمعی و سازمانی را افزایش و آسیب‌پذیری جوامع را کاهش دهد و اقدامات و تصمیمات منصفانه و عادلانه را به سیاستگذار پیشنهاد دهد. از جمله مهمترین مسائل به کاهش ریسک فاجعه و مهاجرت انسان‌ها مربوط است.

تغییر اقلیم چه بر سر عراق می‌آورد؟

ابهام زباله‌سوزها

از ابتدای دهه ۹۰ که صحبت از سوزاندن زباله و راه‌اندازی کارخانه‌های زباله‌سوزی جدی شد، تاکنون، موافقان و مخالفان کم نبوده‌اند. نمونه‌اش به روزهای اخیر برمی‌گردد که علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: «اعتقادی به استفاده از زباله‌سوز نداریم اما زباله‌سوزهای موجود هرچه سریع‌تر تکمیل و آماده بهره‌برداری شوند.» و مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران هم گفت: «دولت در ساخت زباله‌سوزها کمک حال شهرداری‌ها باشد.» در شرایطی که پسماند به بحرانی غیرقابل انکار در کشور بدل شده، روش‌های از بالا به پایین مدیریت پسماند همچنان روی بورس است. زباله‌سوزها که برای اولین بار در سال ۹۴ در آرادکوه پایشان به ادبیات حوزه مدیریت پسماند باز شد تاکنون نتوانسته‌اند آنچنان حلال مشکلات پسماند کشور باشند و در این میان ساخت کارخانه زباله‌سوز در رشت و ساری هم پیشرفت خاصی نداشته است. آنها که دستی بر آتش دارند، می‌گویند زباله‌سوز نقطه پایانی ماجرای پسماند نیست و باید کار را از ابتدا مدیریت کرد.

عقیم‌سازی مگس‌های نر مدیترانه‌ای

«مگس میوهٔ مدیرترانه‌ای» به عنوان یکی از آفات شناخته شدهٔ باغ‌های مرکبات شناخته می‌شود که چندسالی است مشکلات و البته خسارت‌های قابل توجهی را به باغداران وارد کرده است. حالا مدیرکل حفظ نباتات استان گلستان می‌گوید که به کمک روش جدید و با استفاده از فناوری هسته‌ای این احتمال وجود دارد که بتوان برای همیشه این آفت را مهار کرد؛ آن هم به‌وسیلهٔ عقیم کردن مگس‌های نر.