بایگانی مطالب : منابع طبیعی
مناقشه بر سر «زمین»
با ملی شدن قانون ملی شدن جنگل‌ها و مراتع مالکیت عرصه‌های طبیعی در ایران تغییرات گسترده‌ای یافت. فارغ از زمین‌هایی که از بزرگ‌مالکان با پرداخت حق و حقوق دریافت و اسنادی که باطل شد، زندگی گروهی از روستاییان نیز با این قانون تغییر یافت. در دههٔ ۴۰ با رشد فرآیند صنعتی شدن، بسیاری از روستاییان به شهرها رفتند، عده‌ای از آنها زمانی که به روستا برگشتند، با یک چالش مواجه شدند: زمین‌های آنها جزو اراضی ملی بود و اجازهٔ ساخت‌وساز یا هیچ‌گونه فعالیتی را نداشتند. تعارض مردم محلی و سازمان منابع‌طبیعی در سال‌های اخیر با افزایش قیمت زمین بیشتر هم شده است. محلی‌ها می‌گویند زمین متعلق به آنهاست و در عوض سازمان منابع‌طبیعی سندی دارد که نشان می‌‌دهد این اراضی مالکیت عمومی دارد.
مردم؛ زمین و منابع طبیعی
تقلا برای کشتن آبخوان‌ها
راه‌اندازی «معدن مس دره‌زرشک» به کلاف سردرگمی در استان یزد بدل شده است. سال‌هاست که تحقیقات گوناگون راه‌اندازی این معدن را که در دامنهٔ شیرکوه قرار دارد، عامل نابودی آبخوان‌ها، از بین رفتن حیات در شیرکوه، به‌هم خوردن اکوسیستم و … در مرکز کشور می‌دانند، اما این تحقیقات نتوانسته کسانی را که می‌خواهند به هر قیمت این معدن کارش را آغاز کند، قانع سازد و در روزهای اخیر استاندار یزد از شروع کار کارشناسی جدیدی توسط وزارت نیرو خبر داده است. او گفته است این وزارتخانه بعد از بررسی، نتیجه را به سازمان محیط زیست هم اعلام خواهد کرد و در پایان برای به راه افتادن یا عدم فعالیت این معدن تصمیم‌گیری خواهد شد. این در‌حالی‌است که در سال‌های گذشته شرکت ملی مس از وزارت نیرو خواسته بود تا تحقیق جامعی در این باره انجام دهد، تحقیق به دانشگاه شیراز و یکی از اساتید خبره در زمینهٔ آب سپرده شد و نتایج ابتدایی خطرات گسترده و آسیب برگشت‌ناپذیر به آبخوان منطقه را تأیید کرد. گویا این تحقیقات چون دلایل مخالفت برای راه‌اندازی معدن را دقیق اعلام کرده بود، مورد پسند قرار نگرفته است. حالا پرسش اصلی این است که چرا وزارت نیرو که یک تحقیق کامل در دست دارد، باید با صرف هزینه و وقت تحقیق دیگری به جریان بیندازد؟ و آیا این به‌معنی تلاش برای بهره‌برداری از معدن به هر قیمت است؟
اعتراض کشاورزان اروپا به سیاست‌های اقلیمی
اعتراضات کشاورزان اتحادیهٔ اروپا به بروکسل رسید. پنجشنبه صدها تراکتور در مرکز این شهر توقف کردند و کشاورزان از تراکتورها پیاده شدند و به‌سمت پارلمان اروپا تخم‌مرغ پرتاب کردند. رسانه‌های اروپایی می‌گویند بسیاری از کشاورزان در حال حاضر شکایت دارند که سیاست‌های سبزِ آینده ناعادلانه، غیرواقعی و از لحاظ اقتصادی غیرقابل‌تحمل است و درنهایت به شکست منجر می‌شود. این کشاورزان از هزینه‌های بالا و درآمدهای پایین گلایه‌مندند و واردات محصولات غذایی به‌ویژه غلات از اوکراین را مقصر وضع موجود می‌دانند. حالا با فراگیر شدن این اعتراض‌ها در کشورهای یونان، فرانسه، لهستان، بلژیک، آلمان و... کمیسیون اروپا پیشنهاد کرده است واردات کشاورزی از اوکراین از طریق «ترمز اضطراری» محدود شود و کشاورزان برای سال ۲۰۲۴ از تعهد به آیش نگه‌داشتن چهار درصد از زمین‌های خود (با هدف حفظ آب و خاک) درحالی‌که هنوز یارانه‌های اتحادیهٔ اروپا را دریافت می‌کنند، معاف شوند. کشاورزان اروپایی همچنین معتقدند که از اثرات تغییراقلیم بسیار متأثر می‌شوند.
تدوین لایحه «تغییر اقلیم»
سناریوهای تغییراقلیم آیندهٔ خوشی را از نظر منابع آب و محیط زیست برای کشورمان پیش‌بینی نمی‌کنند. به‌گزارش ۲۰۲۲ هیئت بین دولتی تغییراقلیم (IPCC) ایران از معدود کشور‌هایی است که اقدام مؤثری در سطوح راهبردی، سیاستی و برنامه‌ریزی برای سازگاری با تغییراقلیم انجام نداده است و چنین به‌نظر می‌رسد که دخالت نهاد‌های قانونگذاری و اجرایی کشور به مسئلهٔ سازگاری اقلیمی تنها و مؤثر‌ترین راه برای فائق آمدن بر مشکلات و کاستی‌های موجود باشد و این در‌حالی‌است که پیش‌نویس برنامهٔ هفتم توسعه در این مورد ساکت بود و هیچ سرفصل جداگانه‌ای به آن اختصاص داده نشده است. این‌بار اما وزیر راه‌وشهرسازی اعلام کرده است که لایحه‌ای با عنوان «تغییراقلیم» در دولت تدوین شده است که گسترش اقتصاد سبز، رونق صنایع کم‌کربن و اصلاح الگوی تولید را مدنظر قرار داده است. در حال حاضر جزئیاتی از این لایحه و اینکه قرار است چه زمانی به مجلس شورای اسلامی تقدیم شود، منتشر نشده است. وزیر راه‌وشهرسازی همچنین بر لزوم اینکه همهٔ پروژه‌های توسعه‌ای کشور باید پیوست محیط زیست داشته باشند، تأکید کرده است.
مهاجرت ۸۰۰ هزار نفر به استان‌های شمالی در پی تغییرات اقلیم
رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در دو سال اخیر ۸۰۰ هزار نفر از استان‌های مرکزی و جنوبی کشور به دلیل تغییرات اقلیم به استان‌های شمالی مهاجرت کردند.
مصرف آب در بخش کشاورزی ایران بسیار بالاتر از نرم جهانی است
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه میانگین مصرف آب در بخش کشاورزی در جهان 60 درصد در بخش کشاورزی است گفت؛ طبق بررسی های صورت گرفته میزان مصرف آب در بخش کشاورزی ایران بسیار بالاتر از نرم جهانی است.
بی‌خبری شهرداری از نشتی آب
|پیام ما| پنجشنبه‌شب که چاله‌ای به عمق دو تا سه متر و در برخی مقاطع تا ۱۵ متر به پهنای کل عرض خیابان در ضلع شرقی میدان قزوین در خیابان کارگر جنوبی در تهران ایجاد شد، پلیس راهور در ابتدا علت آن را نشست آسفالت ناشی از جابه‌جایی بستر زمین عنوان کرد. کمی بعد اما مدیرکل مدیریت بحران استان تهران، عامل این فرونشست را نشتی آب اعلام کرد و مدعی شد که طی بررسی‌ها و حفاری‌ها، حمام عمومی از بافت قدیمی آن محله نمایان شده است. مدیر روابط‌عمومی شهرداری منطقه ۱۱ تهران اما روز گذشته این ادعا را تکذیب کرد و با اشاره به اینکه این گود پر شده، اما به‌دلیل باران آسفالت‌ریزی نشده است، گفت: «شایعاتی مبنی‌بر کشف حمام تاریخی و ملک میراثی زیر خیابان کارگر مطرح شده است که واقعیت ندارد و طبق شواهد و تصاویر یک سرویس بهداشتی عمومی با سه الی چهار چشمه در مسیر فرونشست دیده شده است که با کارشناسی اولیه فاقد قدمت میراثی است.» او همچنین عامل این حادثه را سه روز نشتی آب و عملیات عمرانی در آن محدوده بیان کرد.
زنگ خطر تخریب در «تنگ صیاد»
آذرماه ۱۴۰۲ اخباری مبنی‌بر کلنگ‌زنی ساخت مسجد بین‌راهی در محل پلیس‌راه اصفهان-شهرکرد منتشر شد. مکان موردنظر به‌علت نزدیکی به شهر فرخشهر با نام پلیس‌راه فرخشهر شناخته می‌شود. محل احداث مسجد در محدودهٔ منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ تنگ‌صیاد قرار دارد. همچنین سرویس بهداشتی و فروشگاه از دیگران کاربری‌های درخواستی است که برای آن اعتبار هم تخصیص داده شده است. ازآنجاکه تغییر کاربری زمین و واگذاری در مناطق حفاظت‌شده شرایط قانونی خاصی دارد با انتشار خبر کلنگ‌زنی، موضوع مورد توجه تشکل‌های محیط زیستی و کنشگران این حوزه قرار گرفت و مشخص شد مجوز این تغییر، در سال‌های گذشته صادر شده بوده و مهلت دوساله استفاده از آن به پایان رسیده است.
ابرپروژه‌های آبی ترکیه و بحران‌زایی اقلیمی
