بایگانی مطالب : تغییر اقلیم
اعتراض کشاورزان اروپا به سیاستهای اقلیمی
اعتراضات کشاورزان اتحادیهٔ اروپا به بروکسل رسید. پنجشنبه صدها تراکتور در مرکز این شهر توقف کردند و کشاورزان از تراکتورها پیاده شدند و بهسمت پارلمان اروپا تخممرغ پرتاب کردند. رسانههای اروپایی میگویند بسیاری از کشاورزان در حال حاضر شکایت دارند که سیاستهای سبزِ آینده ناعادلانه، غیرواقعی و از لحاظ اقتصادی غیرقابلتحمل است و درنهایت به شکست منجر میشود. این کشاورزان از هزینههای بالا و درآمدهای پایین گلایهمندند و واردات محصولات غذایی بهویژه غلات از اوکراین را مقصر وضع موجود میدانند. حالا با فراگیر شدن این اعتراضها در کشورهای یونان، فرانسه، لهستان، بلژیک، آلمان و... کمیسیون اروپا پیشنهاد کرده است واردات کشاورزی از اوکراین از طریق «ترمز اضطراری» محدود شود و کشاورزان برای سال ۲۰۲۴ از تعهد به آیش نگهداشتن چهار درصد از زمینهای خود (با هدف حفظ آب و خاک) درحالیکه هنوز یارانههای اتحادیهٔ اروپا را دریافت میکنند، معاف شوند. کشاورزان اروپایی همچنین معتقدند که از اثرات تغییراقلیم بسیار متأثر میشوند.
![اعتراض کشاورزان اروپا به سیاستهای اقلیمی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/کشاورزان-فرانسه-jpg.webp)
بهوقت اصلاح مزرعههای شهری
|پیام ما| انتظار این است که کشاورزی در شهرها یکی از ویژگیهای مهم پایداری در قرن بیستویکم باشد. اینکار میتواند مزایای زیادی برای مردم شهرنشین داشته باشد، از جمله اینکه میتواند محصولات کشاورزی تازه آنهم در محلههایی که گزینههای کمی برای غذا وجود دارد، برای شهروندان فراهم کند. علاوهبراین، تولید مواد غذایی در حیاطخلوتها، باغات محلهها و مزارع شهری فاصلهٔ بین تولیدکنندگان و مصرفکنندگان را کاهش میدهد و مشکلی را که این روزها با عنوان «مسافت غذا» (Food Mile) شناخته میشود، رفع میکند. همین حذف فاصله، جلوی انتشار گازهای گلخانهای را که برای حملونقل موادغذایی به شهرها منتشر میشوند، میگیرد. این جهشی کوچک است که ما را متقاعد میکند کشاورزی شهری، یکی از راهحلهای ساده برای بحران اقلیمی است. اما سؤال اینجاست که آیا کشاورزی شهری واقعاً بههمان اندازهای که مردم تصور میکنند، با اقلیم سازگار است؟
![بهوقت اصلاح مزرعههای شهری](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/foodprint.org_-jpg.webp)
تدوین لایحه «تغییر اقلیم»
سناریوهای تغییراقلیم آیندهٔ خوشی را از نظر منابع آب و محیط زیست برای کشورمان پیشبینی نمیکنند. بهگزارش ۲۰۲۲ هیئت بین دولتی تغییراقلیم (IPCC) ایران از معدود کشورهایی است که اقدام مؤثری در سطوح راهبردی، سیاستی و برنامهریزی برای سازگاری با تغییراقلیم انجام نداده است و چنین بهنظر میرسد که دخالت نهادهای قانونگذاری و اجرایی کشور به مسئلهٔ سازگاری اقلیمی تنها و مؤثرترین راه برای فائق آمدن بر مشکلات و کاستیهای موجود باشد و این درحالیاست که پیشنویس برنامهٔ هفتم توسعه در این مورد ساکت بود و هیچ سرفصل جداگانهای به آن اختصاص داده نشده است. اینبار اما وزیر راهوشهرسازی اعلام کرده است که لایحهای با عنوان «تغییراقلیم» در دولت تدوین شده است که گسترش اقتصاد سبز، رونق صنایع کمکربن و اصلاح الگوی تولید را مدنظر قرار داده است. در حال حاضر جزئیاتی از این لایحه و اینکه قرار است چه زمانی به مجلس شورای اسلامی تقدیم شود، منتشر نشده است. وزیر راهوشهرسازی همچنین بر لزوم اینکه همهٔ پروژههای توسعهای کشور باید پیوست محیط زیست داشته باشند، تأکید کرده است.
![تدوین لایحه «تغییر اقلیم»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/سیل-jpg.webp)
ابرپروژههای آبی ترکیه و بحرانزایی اقلیمی
![ابرپروژههای آبی ترکیه و بحرانزایی اقلیمی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/995957-jpg.webp)
بدیلهای رادیکال لازم است
مقدمهٔ مترجم: بحران اقلیمی بحرانی جدی و جهانی است. هم گسترده است و هم عمیق. هم انسان، زیستش، محیط پیرامونیاش و آیندهاش را دربر میگیرد و دچار میکند، هم طبیعت و همهٔ زیستمندانش را. اینجا و اکنونی هم نیست، همهگستر است و فرانسلی، گشوده به آینده، تعینبخش؛ آیندهای با این اوضاع و احوال تار و تیره و وخیم. زایش بیابان و حذف جنگلها و کمبارشی و پربارشی سیلوار، بالاآمدن آب دریاها و محو شهرها، انقراض گونهها، اسیدیشدن اقیانوسها، کاهش شدید آب سالم در دسترس، کاهش بارآوری کشاورزی و قحطی و گرسنگی و مهاجرت. بشر اینها را که دانست راه به چاره برد. دمدستیترین راه همان پنهانکردن واقعیات است و انکار عواقب. عدهای اما در چارچوب نظم موجود جهانی و یا خارج از آن، با نیات اصلاحطلبانه، با قصد سودآوری از شرایط موجود، با اهداف انقلابی، با قصد زیر و زبرکردن بنیانهایی که مسبب وضع بحرانی روبهگستر امروزند، اندیشهورزی عملی میکنند و چشماندازهایی میگسترند بر پایهٔ امکانات موجود و پتانسیلهایی که علم و دانش تجربی و فنی و نظری برای غلبه بر بحران یا تعدیل آن مهیا کردهاند. از اقتصادسبز و سرمایهداری سبز و بازیافت و اقتصادچرخهای، که درونسیستمیاند و اصلاحطلبانه با قصد حداقلی در تغییر سازوکارهای موجود تولید و مصرف تا آنها که ضدسیستمیاند و بنیانکن که طرح نویی پیش میکشند برای مهار و تغییر و دگرگونی اساسی در شیوهٔ تولیدی که بنا بر تجربیات عملی و مقتضیات نظریِ چند دههٔ گذشته ناتوان از حل بحرانی است که خود رشدش داده است. سوسیالیسم بوممحور یا اکوسوسیالیسم یکی از گرایشهای رادیکال در مقابله با بحران جهانی اقلیم است. این گرایش مبانی سوسیالیسم را با مبانی اکولوژی و مبانی زیستبوم تلفیق میکند و مسئلهٔ پایداری و حقوق طبیعت و حقوق نسلهای آینده را وارد نظام اندیشهای خود میکنند. از دید اینان در شیوهٔ تولیدی متفاوت از سرمایهداری، تولید صورت میگیرد ولی با بازتوزیعی متفاوت، نه برای فروش و سودآوری که برآوردن نیازهای اساسی جامعه: مسکن و آموزش و بهداشت، با حذف هزینههای گزاف اقتصادی و زیستمحیطی در راه تولیداتی چون صنایع نظامی و کالاهای بیمصرف تجملاتی. دیگر مفهوم رفاه در گروی داشتن کالاهای بیش از اندازه و متعدد نیست بلکه وجهی کیفی مییابد. از منظر جامعهگرایی بومگرا، اکوسوسیالیسم، عدالت توزیعی اصلی مهم است اما کافی نیست. مسئلهٔ محیطزیست و حقوق نسلهای آینده و حقوق طبیعت را هم باید مد نظر قرار داد. تولید و مصرف با درنظر گرفتن توان بازیابی و ظرفیتهای بازتولیدی و زیستی اکوسیستم انجام میشود. هدف اکوسوسیالیسم رعایت اصل پایداری طبیعت است همراه با رفاه همگانی. تضاد انسان و طبیعت به کنش متقابل متعاملانهای تبدیل میشود که در آن توسعه و پیشرفت و رفاه در تقابل با تعادل طبیعت نخواهد بود، یا در کممخربترین وجه خود است. چیزی که شیوهٔ تولید سرمایهداری کاملاً در تضاد با آن است. تزهای زیر را یکی از اندیشهورزان این گرایش برای صورتبندی بحران و پاسخ به بحران نوشته که مختصر و مفید است و از این رو، هم جای نقد دارد و هم جای بسط و ایضاح بیشتر.
![بدیلهای رادیکال لازم است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/۵-jpg.webp)
خانه از سقف ویران میشود جنگل از کوهستان
عمدهترین سیلهایی که در این دهه در کشور رخ دادهاند، از مناطق کوهستانی سرچشمه گرفتهاند. این مطلب نشانگر این واقعیت است که جنگلهای کوهستانی کشور بهعلت عدم توجه، رهاشدگی و و سایر عوامل تخریبکننده، فاقد پتانسیلهای کافی برای جذب آبهای حاصل از بارندگیهای شدید هستند.
![خانه از سقف ویران میشود جنگل از کوهستان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/3-12-jpg.webp)
پوشش سبز بازگشته از نیستیها
کودک و بزرگسال نشستهاند به کنار هم گذاشتن خردهپارچهها تا قابی از میانبرشهایی درست کنند که قرار بود زباله شوند. این بخشی از تعامل پروژۀ «هناس» با مخاطبان است که «چیا جبری» تلاش میکند بهوسیلۀ آن به مخاطبان نشان دهد چطور از خردهپارچهها لباس تولید میشود و چطور میتوان از میان زبالههایی که نفس زمین را تنگ میکنند، با خلق چیزی تازه، به زمین نفس تازه بخشید. جبری، مدیر پروژه، طراح و ایدهپرداز این مجموعه، با همکاری «خاتون شهبازی» قصد داشتند در این مجموعه با گردآوری میانبرشهای کارگاههای کوچک، این مواد اولیه را به چرخۀ تولید بازگردانند و الهامبخش طراحان و تولیدکنندگان باشند تا آنها را از خطری که زمین و محیط زیست را تهدید میکند، آگاه کنند. «هناس»، بهعنوان نخستین رویداد مُد و محیط زیست در ایران از ۲۶ تا ۲۹ دیماه برگزار شد.
![پوشش سبز بازگشته از نیستیها](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/8-1-jpg.webp)
بحران اقلیم، بحران نابرابری است
![بحران اقلیم، بحران نابرابری است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/6-9-jpg.webp)
فرش ایرانی، در رؤیای بازگشت
وضعیت فرش دستباف ایران در بازار جهانی طی دو دههٔ گذشته هم تضعیف شده و هم نابسامان. تحریمهای اقتصادی از یکسو و به وجود آمدن رقبای جدید تولیدکننده، تبلیغات و قیمت کمتر تولیدکنندگان خارجی بههمراه تورم داخلی و افزایش سرسامآور هزینههای تأمین مواد اولیه موجب شده است یکی از کالاهای استراتژیک صادراتی ایران به حاشیهنشینترین وضعیت مبتلا شود و صادرات یک میلیارد دلاریاش در دههٔ ۱۳۸۰ به ۵۰ میلیون دلار در پایان دههٔ ۱۳۹۰ برسد؛ اتفاقی که سرپرست مرکز ملی فرش و صنایع خلاق ایران هم آن را تأیید میکند، اما در توضیح بیشتر به «پیام ما» میگوید «اقدامات حمایتی دولت طی دو سال اخیر موجب شده است جمع تولید فرش دستباف ایران افزایش پیدا کند که نویدی برای بازگشت روزهای خوب فرش دستباف ایرانی در عرصهٔ جهانی است.»
![فرش ایرانی، در رؤیای بازگشت](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/فرش-ایرانی-jpg.webp)
پولیسازی به نام «هیئت امنایی»
|پیام ما| رئیس سازمان مدارس غیردولتی روز چهارشنبهٔ گذشته در نشستی خبری ادعا کرد که در دو سال اخیر ۶۰ درصد دانشآموزان بازمانده از تحصیل، به مدارس بازگشتند. «احمد محمودزاده»، رئیس سازمان مدارس غیردولتی، ضمن مطرح کردن این ادعا از برنامههایی برای توسعهٔ مدارس هیئت امنایی خبر داده است. این درحالیاست که پژوهشها نشان میدهند که افزایش مدارس پولی و غیردولتی و کاهش حمایتهای دولتی منجر به افزایش طرد و بازماندگی کودکان از تحصیل میشود. همچنین، پیشازاین آخرین گزارش مرکز پژوهشهای مجلس دربارهٔ روند ترک و بازماندگی از تحصیل کودکان طی هشت سال و تا پایان سال ۱۴۰۱ روایت دیگری از دانشآموز بازمانده از تحصیل و نرخ جذب آنها به چرخهٔ آموزش داشت. طبق این گزارش و خلاف سخنان رئیس سازمان مدارس غیردولتی، تا پایان سال ۱۴۰۰-۱۴۰۱ با وجود تلاش برای کاهش آمار بازماندگی و ترک تحصیل دانشآموزان بیش از ۹۱۱ هزار دانشآموز به مدرسه نرسیدند. همچنین، کل نرخ جذب ناچیز دانشآموزان به چرخهٔ تحصیل در کنار تعداد بالای ترک تحصیل سالیانه بین ۲۷۰ تا ۳۴۷ هزار نفر باعث شده است روند بازماندگی از تحصیل تا پایان سال ۱۴۰۰ روبهرشد باشد. این گزارش تأکید کرده بود که ازآنجاکه اهداف سیاستگذاری در این حوزه واقعی نیست و در حد توصیههایی کاغذی باقی مانده است، سیاستگذار به قاعدهگذاری عملیاتی و اجرایی رو نیاورده است. بنابراین، وضع موجود برای جذب افراد بازمانده از تحصیل از سیاستهای نظام آموزشوپرورش تأثیر نمیگیرد.
![پولیسازی به نام «هیئت امنایی»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/6-7-jpg.webp)