مرگ‌های تکراری

هنوز چهلم کارگر قبلی نرسیده که خبری تازه خانواده‌ای دیگر از کارگران معدن زغال‌سنگ را سیاه‌پوش کرد. «سجاد زعیم‌باشی»، هفتم تیر یک روز قبل از انتخابات چهاردهم ریاست‌جمهوری در سکوت خبری زیر زغال‌ ماند تا به لیست کارگران فوت‌شدۀ معادن زغال‌سنگ کرمان در سال ۱۴۰۳ اضافه شود. پیش از این «عبدالله اسماعیلی»، «حسن صیاد» و «علی فروغی» بر اثر حادثه در معدن جان خود را ازدست داده بودند. ۴ حادثه در کمتر از ۲ ماه، زنگ خطر جدی برای امنیت جانی معادن‌ زغال‌سنگ است. معادنی که ایمنی همواره پاشنۀ آشیل آن‌هاست و گویی کارگران به‌جای کار در این معادن، مشغول مرگ‌اند. «سروش گدازگری» مسئول نظارت بازرسی و ایمنی سازمان نظام مهندسی معدن ایران به «پیام ما» می‌گوید: حوادث معادن زغال‌سنگ به نسبت میزان تولید آن در کشور زیاد است و ایمنی معادن متولی و آیین‌نامۀ مشخصی ندارد.

نگاه‌‌های منتظر به معدن فروریخته

پانزده روز از ریزش سنگ‎های پانصد تنی بر روی چهار کارگر معدن شازند اراک می‌گذرد و هنوز خبری از پیکر دو کارگر مفقودشده نیست. پیکر «محمد بوالحسنی» و «نصرالله یارمحمدی» روز حادثه از زیر آوار بیرون کشیده شد، اما «مجتبی نجفی» و «آیت‌‏الله رضایی» همچنان زیر سنگ‌های معدن هستند. خانواده‌های این کارگران در گفت‌وگو با «پیام ما»، از روند جست‌وجو گلایه دارند و تقاضا می‌کنند تا پیداشدن پیکر کارگران، جست‌وجو متوقف نشود.

صدای جمهور آمد

|پیام ما|چهاردهمین دورۀ انتخابات ریاست‌جمهوری روز جمعه در شرایطی به پایان رسید، که مشارکت نکردن ۶۰ درصد واجدان شرایط رای موجب شد تا بسیاری از چهره‌های سیاسی از آن به عنوان رای اعتراضی و لزوم درک آن از سوی مسئولان سخن بگویند. از این میان بیانیهٔ «مصطفی پورمحمدی» گویای این نکته بود که او به عنوان یکی از چهره‌های حاضر در انتخابات قصد دارد نشان دهد که پیام انتقادی «جمهور» را شنیده است. اما باید دید این پیام از سوی دیگران هم چنان که باید درک می‌شود یا نه. با اتمام شمارش آرا مشخص شد این انتخابات به دور دوم کشیده شده است. بیشترین مشارکت از آن استان خراسان جنوبی با حدود ۶۱ درصد و پایین‌ترین نیز از کردستان با حدود ۲۳ درصد آراء به ثبت رسید. مقایسه آمار مشارکت انتخابات دیروز و دوره پیشین نشان می‌دهد که با وجود آنکه میزان آرای باطله نسبت به دوره سیزدهم کاهش یافته، اما مقدار مشارکت هم از دوره قبلی کمتر بوده است. با انتشار اولین نتایج، تنش در جبهۀ اصول‌گرایان و میان هواداران «سعید جلیلی» و «محمدباقر قالیباف» نیز بالا گرفت.

واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران

نشست علمی «خودکشی درمانگران، نگاهی بین‌رشته‌‎ای» از سوی گروه جامعه‌شناسی پزشکی و سلامت انجمن جامعه‌شناسی ایران و انجمن انسان‌شناسی ایران با همکاری باشگاه اندیشه در تاریخ ۲۷ خرداد ۱۴۰۳ برگزار شد. این متن گزارش خلاصه‌ای از سخنرانی‌های این نشست است که در اختیار «پیام ما» قرار گرفته است.

نابودی بخش عظیم محوطه باستانی «کلندی» به‌دلیل ساخت‌وساز غیرمجاز

محوطه باستانی «کلندی» در بندر تاریخی «تیس» به‌عنوان یکی از مهمترین محوطه‌های باستانی سیستان و بلوچستان است که هزار و ۳۰۰ سال تاریخ مکتوب دارد و قدمت آن به دوران هخامنشیان می‌رسد. اما اکنون نیمی از این محوطه به‌دلیل نبود حفاظت کافی از سوی میراث‌فرهنگی و منطقه آزاد چابهار و همچنین ساخت‌وسازهای بدون مجوز و غیرقانونی مردم که طی ۱۰ سال اخیر روی این محوطه صورت گرفته، برای همیشه نابود شده و حالا گفته می‌شود که کمتر از ۴۰ درصد از آن باقی مانده است.

معمای آتشفشان «تفتان»

شاید قطعی‌ترین جمله‌ای که بتوان این روزها در مورد تفتان گفت، این باشد که هیچ‌کس نمی‌داند چه اتفاقی در شرف وقوع است. افزایش گازهای متصاعدشده از قلهٔ آتشفشانی تفتان که نه‌فقط در دامنه بلکه در کوهپایه‌ها تا شهر خاش نیز قابل‌رؤیت است، سؤال بزرگ و البته ترسناکی را به وجود آورده است؛ آیا تفتان در حال فعالیت است و احتمال دارد فوران کند؟ سؤالی که عموماً به آن جواب مثبت می‌دهند. برآورد نظرهای کارشناسی می‌گوید احتمال فوران تفتان همیشه وجود دارد، اما حالا کسی نمی‌داند دقیقاً چه اتفاقی در شرف وقوع است. کارشناسان می‌گویند به‌ احتمال بسیار زیاد این بخار حاصل بارش‌های اخیر است و بخار ماگمایی نیست. اما بیان دقیق اینکه تفتان در حال حاضر چه شرایطی دارد، ممکن نیست؛ چراکه در ایران پایشی بر این آتشفشان که در یک قرن اخیر سابقهٔ فعالیت دارد، انجام نشده است.

آثار دوده‌ها را پاک کردیم

|پیام ما| روستای «سراب بهرام» در پنج کیلومتری جنوب شهر نورآباد ممسنی و در مسیر این شهر به کازرون قرار دارد. نام این روستا از سراب (چشمه) بزرگی که در کنار آن قرار دارد، گرفته شده است. سراب نیز نام خود را از نقش‌برجستهٔ زیبایی که بر دیوارهٔ مجاور آن حک شده است، به‌دست آورده. در این نقش‌برجسته که ۳.۸۵ متر عرض و ۲.۹۰ متر ارتفاع دارد، بهرام دوم، پنجمین شاه ساسانی (۲۷۶-۲۹۳ میلادی)، در میان چهار نفر از صاحب‌منصبان دولتی به تصویر کشیده شده است. بهرام دوم درحالی‌که دست‌ها را بر روی غلاف شمشیرش گذاشته است، در وسط و کمی جلوتر از سایرین بر روی تخت نشسته است. طرح اولیهٔ مرمت این اثر سال ۱۳۹۹ تهیه و سال ۱۴۰۱ نیز مرمت‌هایی روی این اثر صورت گرفت.

اسطوره به مثابه بال حفاظت؟

نقاشی دیواره‌ی غاری در لاسکو، فردی با صورتک پرنده را نشان می‌دهد که گویی در حال شکار گاومیش است. نزدیک آنها بر فراز یک تیرک،‌ پرنده‌ای نشسته! برخی معتقدند که این صحنه در واقع نوعی «خلسهٔ شَمَنی» است. فردی که صورتک بر چهره دارد شمنی است که در سفر خلسه‌آمیز به دنیای دیگر رفته و بدنش بیهوش افتاده است. پرنده در این سفر معنوی «شمن» را همراهی می‌کند و گاومیش نیز حیوان قربانی است. این مثال و انواع و اقسام نمونه‌های دیگر نشان می‌‌دهد که رابطهٔ انسان و حیات‌وحش تنها مبتنی بر شکار نبوده است. نیاکان ما برای تفسیر محیط خویش برای گونه‌های مختلف جایگاه‌های متفاوت قائل بوده‌اند، همچنان که امروز نیز هستند. همین چند روز قبل، اشتراک گذاشتن وسیع فیلمی از پرندهٔ «هما» در شبکه‌های اجتماعی توسط ایرانیان، بسیاری از کارشناسان حیات‌وحش را متعجب کرد. کاربران شبکه‌های اجتماعی بارها و بارها از عبارت «همای سعادت» در پست‌هایشان استفاده کردند و آن را نمادی از خوش‌یمنی دانستند. اما از آن‌سو، بحثی بین کارشناسان حیات‌وحش درگرفت که آیا می‌توان از این انگاره‌ها، باورها و اسطوره‌ها برای حفاظت از حیات‌وحش بهره گرفت؟ یا باید از ورود اسطوره‌ها به دنیای مدیریت حیات‌وحش به‌شکل جدی جلوگیری کرد؟ در این زمینه نظرات سه کارشناس حیات‌وحش را جویا شده‌ایم.

بارش برف و باران امروز ادامه دارد

سازمان هواشناسی برای امروز باراش برف و باران را در اغلب مناطق کشور پیش‌بینی کرد.

انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان

|پیام ما| بهمن امسال، برخلاف‌ ماه‌های پیش از خود، با برف و باران همراه شد. بارشی که بی‌ دردسر هم نبود. علاوه‌بر مشکلاتی که بارش‌های هفتهٔ نخست بهمن به‌ویژه در جاده‌های روستایی کشور و در استان‌های شمال‌غربی پیش آورد، در هفتهٔ دوم بهمن، برف راه دسترسی به ۱۶۰ روستای استان لرستان را مسدود کرد و البته در ۲۱ استان دیگر نیز همچنان با شدت می‌بارد. مدیرکل مدیریت بحران استانداری لرستان اما اعلام کرده است که خوشبختانه بارش برف تاکنون منجر به قطع دسترسی شهروندان به برق، آب و گاز نشده است؛ اما تداوم بارش‌ها احتمال افزایش جاده‌های مسدود را زیاد می‌کند و موجب کندی بازگشایی جاده‌ها می‌شود. این درحالی‌است که سازمان هواشناسی می‌گوید برودت هوا و بارش‌های زمستانی حداقل تا پایان هفته، میهمان ۲۲ استان کشور خواهد بود.